I'm here to give you your recommended dietary allowance of poetry. And the way I'm going to do that is present to you five animations of five of my poems. And let me just tell you a little bit of how that came about. Because the mixing of those two media is a sort of unnatural or unnecessary act.
Billy Collins: Unë jam këtu që t'ju jap dietën tuaj të rekomanduar të poezisë. Dhe mënyra që do ta bëj atë është duke ju prezentuar pesë animacione të pesë poemave te mia. Më lejoni të ju tregoj pakëz se si erdhi kjo. Sepse përzierja e këtyre dy mediave është disi një akt jo natyral dhe i panevojshëm.
But when I was United States Poet Laureate -- and I love saying that. (Laughter) It's a great way to start sentences. When I was him back then, I was approached by J. Walter Thompson, the ad company, and they were hired sort of by the Sundance Channel. And the idea was to have me record some of my poems and then they would find animators to animate them. And I was initially resistant, because I always think poetry can stand alone by itself. Attempts to put my poems to music have had disastrous results, in all cases. And the poem, if it's written with the ear, already has been set to its own verbal music as it was composed. And surely, if you're reading a poem that mentions a cow, you don't need on the facing page a drawing of a cow. I mean, let's let the reader do a little work.
Por kur unë isha Laureati i Poezise se Shteteve të Bashkuara -- më pëlqen ta them atë. (Qeshje) Është një mënyrë e mirë për ta filluar fjalën. Kur unë isha ai atëherë, u afrova te kompania e reklamave J. Walter Thompson, dhe ata ishin të punësuar disi nga Sundance Channel. Ideja ishte qe unë të inçizoj disa nga poemat e mia dhe pastaj ata do t'i gjenin animatorët për ti animuar. Në fillim rezistoja sepse unë gjithmonë mendoj se poezia mund të qëndroj ashtu siç është. Përpjekjet për t'i vënë poemat e mia në muzikë kan pasur rezultate katastrofike në të gjitha rastet. Poema nëse është e shkruar me vesh, atëherë është vendosur në muzikën e saj verbale në momentin kur është kompozuar. Dhe sigurisht, nëse je duke e lexuar një poemë që e përmend një lopë, nuk të duhet vizatimi i një lope ne faqen që ke përpara. Dua të them ta lejojmë lexuesin që të punojë pak.
But I relented because it seemed like an interesting possibility, and also I'm like a total cartoon junkie since childhood. I think more influential than Emily Dickinson or Coleridge or Wordsworth on my imagination were Warner Brothers, Merrie Melodies and Loony Tunes cartoons. Bugs Bunny is my muse. And this way poetry could find its way onto television of all places. And I'm pretty much all for poetry in public places -- poetry on buses, poetry on subways, on billboards, on cereal boxes. When I was Poet Laureate, there I go again -- I can't help it, it's true -- (Laughter) I created a poetry channel on Delta Airlines that lasted for a couple of years. So you could tune into poetry as you were flying.
Por unë u zbuta sepse dukej si një shanc interesant dhe une jam poashtu një njeri i varur në filma vizatimor që nga fëmijëria. Unë mendoj që më influencues se Emily Dickinson apo Coleridge apo Wordsworth në imagjinatin time ishin Warner Brothers, Merrie Melodies dhe filmat vizatimor të Loony Tunes. Bugs Bunny është në mendjen time gjatë gjithë kohës. Në këtë mënyrë poezia mund ta gjej rrugen e saj në të gjitha televizionet. Dhe unë jam pro që poezia të shfaqet në vende publike -- në autobus, në metro, në billborde, në kuti të drithërave. Kur isha Laureat i Poezisë, ja pra po filloj prapë -- s'kam c'të bëj, është e vërtetë -- (Qeshje) unë krijova një kanal të poezisë për Delta Airlines që zgjati për disa vite. Pra mund të dëgjoje poezi gjatë fluturimit.
And my sense is, it's a good thing to get poetry off the shelves and more into public life. Start a meeting with a poem. That would be an idea you might take with you. When you get a poem on a billboard or on the radio or on a cereal box or whatever, it happens to you so suddenly that you don't have time to deploy your anti-poetry deflector shields that were installed in high school.
Ajo që dua të them është se është një gjë e mirë që ta largosh poezinë nga raftet dhe ta futësh në jetën publike. Filloje një mbledhje me një poemë. Kjo do të ishte një ide e mirë për ty. Kur e sheh një poezi në një billboard, në radio, në kuti të drithërave apo çfarëdo qoftë, të ndodh që menjëherë nuk ke kohë që t'i pozicionosh mburojat deflektuese të poezisë që ishin instaluar në shkollën e mesme.
So let us start with the first one. It's a little poem called "Budapest," and in it I reveal, or pretend to reveal, the secrets of the creative process.
Prandaj, le të fillojmë me poemen e parë. Është një poemë qe quhet "Budapest," dhe në të zbulon apo mundohet të zbulojë sekretet e procesit kreativ.
(Video) Narration: "Budapest." My pen moves along the page like the snout of a strange animal shaped like a human arm and dressed in the sleeve of a loose green sweater. I watch it sniffing the paper ceaselessly, intent as any forager that has nothing on its mind but the grubs and insects that will allow it to live another day. It wants only to be here tomorrow, dressed perhaps in the sleeve of a plaid shirt, nose pressed against the page, writing a few more dutiful lines while I gaze out the window and imagine Budapest or some other city where I have never been.
(Video) Tregim: "Budapest." Stilografi im lëviz nëpër faqe sikur feçka e ndonjë kafshe të çuditshme në formë të krahut të njeriut dhe e veshur në mëngën e një pulovre të gjelbert të shthurur. E shikoj se si e nuhat fletën vazhdimisht me synim si çdo foragjer që nuk ka asgjë në mendje përpos vemjeve dhe insekteve që do t'ia mundësojnë të jetoj edhe një ditë tjetër. Ai do vetëm që të jetë këtu nesër, i veshur ndoshta në mëngët e një këmishe të leshtë, me hundë të mbështetur në faqe duke i shkruar edhe disa rreshta përderisa unë shikoj jashtë dritares dhe e imagjinoj Budapestin apo ndonjë qytet tjeter në të cilin nuk kam qenë asnjëherë.
BC: So that makes it seem a little easier. (Applause) Writing is not actually as easy as that for me. But I like to pretend that it comes with ease. One of my students came up after class, an introductory class, and she said, "You know, poetry is harder than writing," which I found both erroneous and profound. (Laughter) So I like to at least pretend it just flows out. A friend of mine has a slogan; he's another poet. He says that, "If at first you don't succeed, hide all evidence you ever tried."
BC: Pra, kjo e bën të duket pak më e lehtë. (Duartrokitje) Vepra e shkruar nuk është edhe aq e lehtë për mua. Por më pelqen që të shtirem që është e lehtë. Njëri nga studentet e mi erdhi pas mësimit, një orë e njohjes, dhe tha, "E di, poezia është më e vështirë sesa vepra e shkruar," të cilën e konsiderova si thellë të gabuar. (Qeshje) Më pëlqen qe së paku te bëj gjoja se ajo rrjedh jasht Një mik i imi që është poashtu një poet e ka një slogan. Ai thotë se, "Nëse herën e parë nuk ia del mbanë, fshehe të gjithë evidencën që ke provuar."
(Laughter)
(Qeshje)
The next poem is also rather short. Poetry just says a few things in different ways. And I think you could boil this poem down to saying, "Some days you eat the bear, other days the bear eats you." And it uses the imagery of dollhouse furniture.
Poema tjetër është edhe më e shkurtër. Poezia vetëm i thotë disa gjëra në mënyra të ndryshme. Unë mendoj se ju mund ta shkurtoni këtë poemë duke thënë, "Disa ditë ti e ha ariun, disa ditë ariu të ha ty." Dhe e përdorë imazhin e orendive të shtëpisë së kukullave.
(Video) Narration: "Some Days." Some days I put the people in their places at the table, bend their legs at the knees, if they come with that feature, and fix them into the tiny wooden chairs. All afternoon they face one another, the man in the brown suit, the woman in the blue dress -- perfectly motionless, perfectly behaved. But other days I am the one who is lifted up by the ribs then lowered into the dining room of a dollhouse to sit with the others at the long table. Very funny. But how would you like it if you never knew from one day to the next if you were going to spend it striding around like a vivid god, your shoulders in the clouds, or sitting down there amidst the wallpaper staring straight ahead with your little plastic face?
(Video) Tregim: "Disa Ditë." Disa ditë Unë i vendos njerëzit në vendet e tyre në tavolinë, lakoj këmbët e tyre te gjunjët, nëse vijnë me atë veçori, dhe i ul ata në karrige të vogla druri. Gjithë pasditen ata janë përballë njëri-tjetrit, burri me rroba kafe, gruaja me fustan të kaltër -- të palëvizshem dhe shumë të sjellshëm. Por ditët tjera unë jam ai që është i ngritur nga brinjët, pastaj i ulur në dhomën e ngrënjes të shtëpisë së kukullave për tu ulur me të tjerët në tavolinën e gjatë. Shumë qesharake. Por a do të ju pëlqente juve nëse nuk do ta dinit nëse sot apo neser do ta kalosh ditën duke ecur sikur një Zot i gjallë, me krahët e tu në re, apo do të jesh i ulur këtu në mes të sipërfaqes drejt drejt përpara me fytyrën tënde prej gome?
(Applause)
(Duartrokitje)
BC: There's a horror movie in there somewhere. The next poem is called forgetfulness, and it's really just a kind of poetic essay on the subject of mental slippage. And the poem begins with a certain species of forgetfulness that someone called literary amnesia, in other words, forgetting the things that you have read.
BC: Aty diku është edhe një film horror. Poema tjetër quhet harrueshmëria dhe është vetëm një lloj eseje poetike në temën e rrëshqitjes mendore. Poema fillon me një lloj të caktuar të harrueshmërisë që dikush e ka quajtur amnesia letrare, me fjalë tjera, harresa e gjërave që ke lexuar.
(Video) Narration: "Forgetfulness." The name of the author is the first to go, followed obediently by the title, the plot, the heartbreaking conclusion, the entire novel, which suddenly becomes one you have never read, never even heard of. It is as if, one by one, the memories you used to harbor decided to retire to the southern hemisphere of the brain to a little fishing village where there are no phones. Long ago, you kissed the names of the nine muses good-bye and you watched the quadratic equation pack its bag. And even now, as you memorize the order of the planets, something else is slipping away, a state flower perhaps, the address of an uncle, the capital of Paraguay. Whatever it is you are struggling to remember, it is not poised on the tip of your tongue, not even lurking in some obscure corner of your spleen. It has floated away down a dark mythological river whose name begins with an L as far as you can recall, well on your own way to oblivion where you will join those who have forgotten even how to swim and how to ride a bicycle. No wonder you rise in the middle of the night to look up the date of a famous battle in a book on war. No wonder the Moon in the window seems to have drifted out of a love poem that you used to know by heart.
(Video) Tregim: "Harrueshmëria." Emri i autorit del i pari i përcjellur bindshëm nga titulli, përmbajtja, përfundimi zemërthyes, e gjithë novela, e cila befas bëhet ajo të cilën kurrë nuk e ke lexuar apo dëgjuar. Është ashtu sikurse një nga një kujtimet që po i strehoje kanë vendosur që të pensionohen ne hemisferën jugore të trurit tek një fshat i vogël peshkimi ku nuk ka telefona. Shumë moti, i ke puthur emrat e nëntë muzave lamtumirëse dhe shikoni ekuacionin kuadratik duke e bërë gati çantën. Edhe tani, përderisa e mban mend renditjen e planeteve, diçka tjetër po rrëshqet, ndoshta një lule e një shteti, adresa e dajës apo kryeqyteti i Paraguajit. Çfarëdo qoftë ajo që po lufton ta kujtosh, nuk po të qëndron në maje të gjuhës, nuk është as duke u fshehur në ndonjë kënd të errët të mërzisë tënde. Ajo ka notuar larg deri te një lumë i errët mitologjik emri i të cilit fillon me L për aq sa mund ta kujtosh, mirë në prirjen tënde për të harruar ku do t'i bashkohesh atyre qe kanë harruar se si të notojnë apo ta ngasin biçikletën. Nuk është çudi që ngritesh në mes të natës për ta shikuar datën e një beteje të famshme në një liber në luftë. Nuk është çudi që Hëna në dritare duket që ka lëvizur nga një poemë dashurie që e dije dikur nga zemra.
(Applause)
(Duartrokitje)
BC: The next poem is called "The Country" and it's based on, when I was in college I met a classmate who remains to be a friend of mine. He lived, and still does, in rural Vermont. I lived in New York City. And we would visit each other. And when I would go up to the country, he would teach me things like deer hunting, which meant getting lost with a gun basically -- (Laughter) and trout fishing and stuff like that. And then he'd come down to New York City and I'd teach him what I knew, which was largely smoking and drinking. (Laughter) And in that way we traded lore with each other. The poem that's coming up is based on him trying to tell me a little something about a domestic point of etiquette in country living that I had a very hard time, at first, processing. It's called "The Country."
BC: Poema tjetër quhet "Fshati" dhe është e bazuar në kohën kur isha në kollegj dhe e kam takuar një nxënës të klasës që është ende mik i imi. Ai ka jetuar dhe ende jeton në fshatin Vermont. Unë jetoja në Nju Jork. Ne e vizitonim njëri-tjetrin. Dhe kur shkoja te krahina, ai do të më mësonte gjëra sikur gjuetia e drerëve, e cila do të thotë të humbesh me një armë -- (Qeshje) dhe peshkimi i troftës e gjëra të tilla. Pastaj ai do të vinte në Nju Jork dhe une do t'i mësoja atij ato qe i dija, e cila kryesisht ishte pirja e duhanit dhe alkoholit. (Qeshje) Në këtë mënyrë ne e ndanim dijeninë me njëri-tjetrin. Poema në vijim është e bazuar në të duke u munduar që të më tregojë diçka të vogël për etiketën shtëpiake të jetës së fshatit të cilën e kisha shumë të vështirë në fillim për ta kuptuar. Ajo quhet "Fshati."
(Video) Narration: "The Country." I wondered about you when you told me never to leave a box of wooden strike-anywhere matches just lying around the house, because the mice might get into them and start a fire. But your face was absolutely straight when you twisted the lid down on the round tin where the matches, you said, are always stowed. Who could sleep that night? Who could whisk away the thought of the one unlikely mouse padding along a cold water pipe behind the floral wallpaper, gripping a single wooden match between the needles of his teeth? Who could not see him rounding a corner, the blue tip scratching against rough-hewn beam, the sudden flare and the creature, for one bright, shining moment, suddenly thrust ahead of his time -- now a fire-starter, now a torch-bearer in a forgotten ritual, little brown druid illuminating some ancient night? And who could fail to notice, lit up in the blazing insulation, the tiny looks of wonderment on the faces of his fellow mice -- one-time inhabitants of what once was your house in the country?
(Video) Tregim: "Vendi." Unë kam menduar për ty kur me the të mos e lë kurrë një kuti të qibritave nëpër shtëpi sepse miu mund të shkojë te ato dhe ta ndez një zjarr. Por fytyra jote ishte e drejtë kur e dredhe kapakun në kanaçen e rrumbullakët ku the se janë gjithmonë qibritat. Kush mund të flinte atë natë? Kush mund ta largonte mendjen nga miu i padëshiruar qe ec nëpër gypat e ujit të ftohtë pas sipërfaqes me lule, duke e kapur një qibrit ndërmjet majave të dhëmbëve të tij? Kush nuk do të mund ta shihte duke u sjellur në një kënd, maja e kaltër e qibritit duke u gërvishtur në drurin e palëmuar, flaka e papritur dhe krijesa, në një moment të kthjellur e të shndritur papritur ia mësyn para kohe -- tani një zjarrëndezës, tani një pishtar-mbajtës në një ritual të harruar një druid i kaftë duke e ndritur një natë antike? E kush nuk do të mund ta vërente i ndezur në një flakë të veçantë, pamjet e vogla të habisë në fytyrat e minjëve të tjerë -- banorë të asaj që një kohë ishte shtëpia jote në atë vend?
(Applause)
(Duartrokitje)
BC: Thank you. (Applause) Thank you. And the last poem is called "The Dead." I wrote this after a friend's funeral, but not so much about the friend as something the eulogist kept saying, as all eulogists tend to do, which is how happy the deceased would be to look down and see all of us assembled. And that to me was a bad start to the afterlife, having to witness your own funeral and feel gratified. So the little poem is called "The Dead."
BC: Faleminderit. (Duartrokitje) Faleminderit. Poema e fundit quhet "Të Vdekurit." Këtë e kam shkruar pas një funerali të një miku, por jo aq shumë sikurse ndonjë lavdërues do të thoshte, sikurse të gjithë lavdëruesit duan të thonë, e cila është se sa i lumtur i vdekuri do të ishte po të na shikonte dhe të na shihte të gjithëve të mbledhur. Për mua, kjo gjë ishtë një fillim i keq për jetën e amshueshme, duke qenë aty dëshmitar i funeralit tënd dhe të ndihesh i kënaqur. Pra, poema e shkurter quhet "Të Vdekurit."
(Video) Narration: "The Dead." The dead are always looking down on us, they say. While we are putting on our shoes or making a sandwich, they are looking down through the glass-bottom boats of heaven as they row themselves slowly through eternity. They watch the tops of our heads moving below on Earth. And when we lie down in a field or on a couch, drugged perhaps by the hum of a warm afternoon, they think we are looking back at them, which makes them lift their oars and fall silent and wait like parents for us to close our eyes.
(Video) Tregimi: "The Dead." Ata thonë se të vdekurit janë gjithmonë duke na shikuar neve. Kur ne jemi duke i mbathur këpucët apo duke përgatitur një sendviq ata shikojnë poshtë përmes xhamit të poshtëm të anijes së parajses përderisa po lundrojnë ngadalë drejt përjetësisë. Ata shikojnë majet e kokave tona duke lëvizur poshtë në Tokë. Kur ne shtrihemi në një fushë apo në divan, të droguar ndoshta nga gumëzhima e pasdites së ngrohtë, ata mendojnë që edhe ne po i shikojmë ata, gjë që i bën që ti ngrisin rremat dhe të bien në qetësi dhe të presin sikurse prindërit tanë që na presin deri sa t'i mbyllim sytë.
(Applause)
(Duartrokitje)
BC: I'm not sure if other poems will be animated. It took a long time -- I mean, it's rather uncommon to have this marriage -- a long time to put those two together. But then again, it took us a long time to put the wheel and the suitcase together. (Laughter) I mean, we had the wheel for some time. And schlepping is an ancient and honorable art.
BC: Nuk jam i sigurt nëse poemat e tjera do të animohen. Ishte një kohë e gjatë -- Mendoj, është e pazakontë ta kesh këtë martesë -- një kohë e gjatë ti vendosësh këto dyja së bashku. Por prap se prap, na mori një kohë të gjatë për ta vendosur gomën dhe valixhen së bashku. (Qeshje) Mendoj, e kemi pasur gomën për ca kohë. Tërheqja është një akt antik dhe i ndershëm.
(Laughter)
(Qeshje)
I just have time to read a more recent poem to you. If it has a subject, the subject is adolescence. And it's addressed to a certain person. It's called "To My Favorite 17-Year-Old High School Girl."
Unë kam kohë që të ju lexoj edhe një poemë 'të freskët'. Nëse ka një titull, titulli është adoleshenca. Kjo i përkushtohet një personi të caktuar. Quhet "Për Vajzën Time të Preferuar 17 Vjeçare në Shkollën së Mesme."
"Do you realize that if you had started building the Parthenon on the day you were born, you would be all done in only one more year? Of course, you couldn't have done that all alone. So never mind; you're fine just being yourself. You're loved for just being you. But did you know that at your age Judy Garland was pulling down 150,000 dollars a picture, Joan of Arc was leading the French army to victory and Blaise Pascal had cleaned up his room -- no wait, I mean he had invented the calculator? Of course, there will be time for all that later in your life, after you come out of your room and begin to blossom, or at least pick up all your socks. For some reason I keep remembering that Lady Jane Grey was queen of England when she was only 15. But then she was beheaded, so never mind her as a role model. (Laughter) A few centuries later, when he was your age, Franz Schubert was doing the dishes for his family, but that did not keep him from composing two symphonies, four operas and two complete masses as a youngster. (Laughter) But of course, that was in Austria at the height of Romantic lyricism, not here in the suburbs of Cleveland. (Laughter) Frankly, who cares if Annie Oakley was a crack shot at 15 or if Maria Callas debuted as Tosca at 17? We think you're special just being you -- playing with your food and staring into space. (Laughter) By the way, I lied about Schubert doing the dishes, but that doesn't mean he never helped out around the house."
"A e kupton se nëse do filloni ta ndërtoni Parthenonin në ditën kur keni lindur, ju do ta përfundonit atë për vetëm një vit? Natyrisht, nuk do të mund ta bënit atë vetëm. Kështu që, ska rëndësi; ju jeni në rregull kur jeni vetëvetja. Ju jeni të dashur për shkak që jeni vetëvetja. Por a e keni ditur se në moshën tuaj Judy Garland fitonte 150,000 dollarë për një pikturë, Joan of Arc ishte duke e drejtuar ushtrine Franceze drejt fitores dhe Blaise Pascal e kishte fshirë dhomën e tij -- oh jo, e kisha fjalën se kishte zbuluar kalkulatorin? Pa dyshim, për këto gjëra do të ketë kohë më vonë në jetën tuaj, pasi që dilni nga dhoma juaj dhe filloni të lulëzoni, apo se paku ti mblidhni të gjitha qorapet e juaja. Për ca arsyeje, ende më kujtohet se Lady Jane Grey ishte mbretëresha e Anglisë kur i kishte vetëm 15 vite. Por pastaj asaj ia prenë kokën, prandaj mos e merrni si një shembull. (Qeshje) Disa shekuj më vonë, kur ai ishte në moshën tuaj, Franc Schubert ishte duke i larë enët për familjen e tij, por kjo nuk e ndali atë që ti kompozonte dy simfoni, katër opera dhe dy këngë hyjnore si një adoleshent. (Qeshje) Por pa dyshim qe kjo ndodhi në Austri në kulmin e lirikës Romantike, e jo këtu në periferi te Cleveland. (Qeshje) Sinqerisht, kujt i intereson nëse Annie Oakley ishte precize në gjuajtje kur ishte 15 vjeçare, apo nëse Maria Callas debutoi si Tosca në moshën 17 vjeçare? Ne mendojmë që ju jeni special vetëm duke qenë vetëvetja -- duke luajtur me ushqim dhe duke shikuar në hapësirë. (Qeshje) Meqë ra fjala, unë gënjeva se Schubert po i lante enët, por kjo nuk do të thotë qe ai kurrë nuk ka ndihmuar në punët e shtëpisë."
(Laughter)
(Qeshje)
(Applause)
(Duartrokitje)
Thank you. Thank you.
Faleminderit. Faleminderit.
(Applause)
(Duartrokitje)
Thanks.
Faleminderit.
(Applause)
(Duartrokitje)