When I was a kid, the disaster we worried about most was a nuclear war. That's why we had a barrel like this down in our basement, filled with cans of food and water. When the nuclear attack came, we were supposed to go downstairs, hunker down, and eat out of that barrel.
Kur isha fëmijë, rreziku më i madh të cilit i druheshim ishte një luftë bërthamore. Ja pse mbanim në bodrum një fuçi si kjo, të mbushur me ushqime dhe ujë. Kur të ndodhte sulmi bërthamor do të shkonim në bodrum, do të uleshim poshtë, e do të ushqeheshim nga ajo fuçi.
Today the greatest risk of global catastrophe doesn't look like this. Instead, it looks like this. If anything kills over 10 million people in the next few decades, it's most likely to be a highly infectious virus rather than a war. Not missiles, but microbes. Now, part of the reason for this is that we've invested a huge amount in nuclear deterrents. But we've actually invested very little in a system to stop an epidemic. We're not ready for the next epidemic.
Sot, rreziku më i madh i një katastrofe globale nuk duket kështu. Por, duket kështu Nëse do të ketë ndonjë shkak për vdekjen e 10 milion njerëzve në dekadat e ardhshme me shumë mundësi do të jetë një virus shumë infektiv e jo një luftë. Jo raketa, por mikrobe. Një nga arsyet pse kjo ndodh është se ne kemi investuar një shumë të madhe në parandalimin e sulmeve bërthamore. Por kemi investuar shumë pak në sisteme për parandalimin e epidemive. Nuk jemi gati për epideminë e rradhës.
Let's look at Ebola. I'm sure all of you read about it in the newspaper, lots of tough challenges. I followed it carefully through the case analysis tools we use to track polio eradication. And as you look at what went on, the problem wasn't that there was a system that didn't work well enough, the problem was that we didn't have a system at all. In fact, there's some pretty obvious key missing pieces.
Le të shohim Ebolën. Jam i sigurt se të gjithë ju keni lexuar për të nëpër gazeta, shumë sfida të vështira. E kam ndjekur me kujdes duke përdorur mjete për analiza të rasteve të cilat i përdorim për çrrënjosjen e polios. Dhe kur e shihni se si eci procesi, problemi nuk ishte që nuk kishte sistem që nuk funksionoi mjaft mirë, problemi ishte që ne nuk kishim fare sistem. Në fakt, mungonin disa gjëra themelore.
We didn't have a group of epidemiologists ready to go, who would have gone, seen what the disease was, seen how far it had spread. The case reports came in on paper. It was very delayed before they were put online and they were extremely inaccurate. We didn't have a medical team ready to go. We didn't have a way of preparing people. Now, Médecins Sans Frontières did a great job orchestrating volunteers. But even so, we were far slower than we should have been getting the thousands of workers into these countries. And a large epidemic would require us to have hundreds of thousands of workers. There was no one there to look at treatment approaches. No one to look at the diagnostics. No one to figure out what tools should be used. As an example, we could have taken the blood of survivors, processed it, and put that plasma back in people to protect them. But that was never tried.
Ne nuk kishim një grup epidemiologësh të gatshëm, të cilët do të shkonin, të shihnin çfarë sëmundje ishte, sa ishte zgjeruar. Raportet e rastit vinin në letra. Vonoheshin shumë para se të dilnin online dhe ishin tejet të pasakta. Ne nuk kishim një ekip mjekësor gati. Ne nuk kishim ndonjë mënyrë të përgatitnim njerëzit. Tani, Mjekët Pa Kufij bënë një punë të shkëlqyeshme me renditjen e vullnetarëve. Por edhe ashtu, ishim shumë më të ngadaltë se që guxonim duke dërguar mijëra punëtorë në këto vende. Dhe një epidemi e gjerë do na kërkonte qindra e mijëra punëtorë. Nuk kishte njeri të kontrollonte ofrimin e tretmaneve. Askush për diagnozat. Askush nuk e dinte çfarë veglash duhej të përdoreshin. Për shembull, mund të kishim marrë gjakun e të mbijetuarëve, ta procedonim, dhe ta kthenim atë plazmë tek njerëzit për t'i mbrojtur ata. Por kurrë as nuk ishte provuar kjo.
So there was a lot that was missing. And these things are really a global failure. The WHO is funded to monitor epidemics, but not to do these things I talked about. Now, in the movies it's quite different. There's a group of handsome epidemiologists ready to go, they move in, they save the day, but that's just pure Hollywood.
Kështu që shumëçka mungonte. Dhe këto gjëra janë në fakt dështim global. OBSH-ja financohet për të monitoruar epidemitë, jo për të bërë këto që thashë. Në filma është ndryshe. Janë disa epidemiologë të bukur gati për aksion, shkojnë, i shpëtojnë, por ky është Hollivudi.
The failure to prepare could allow the next epidemic to be dramatically more devastating than Ebola Let's look at the progression of Ebola over this year. About 10,000 people died, and nearly all were in the three West African countries. There's three reasons why it didn't spread more. The first is that there was a lot of heroic work by the health workers. They found the people and they prevented more infections. The second is the nature of the virus. Ebola does not spread through the air. And by the time you're contagious, most people are so sick that they're bedridden. Third, it didn't get into many urban areas. And that was just luck. If it had gotten into a lot more urban areas, the case numbers would have been much larger.
Dështimi për tu përgatitur mund ta lë epideminë e radhës të jetë shumë më shkatërruese se Ebola. Të shohim progresin e Ebolës gjatë këtij viti. Rreth 10 mijë të vdekur, dhe gati të gjithë vetëm në tri vende të Afrikës Perëndimore. Janë tri arsye pse nuk u zgjerua më shumë. E para - sepse kishte mjaft punëtorë heroik në shëndetësi. Ata gjetën njerëzit dhe parandaluan infektime më të shumta. E dyta është natyra e virusit. Ebola nuk shpërndahet nëpërmjet ajrit. Dhe kur njeriu infektohet me të, shumica e të prekurëve janë në shtretër. E treta, nuk u përhap shumë në qytete. Dhe kjo ishte vetëm falë fatit. Po të ishte përhapur nëpër qytete, numri i të prekurëve do të kishte qenë shumë më i madh.
So next time, we might not be so lucky. You can have a virus where people feel well enough while they're infectious that they get on a plane or they go to a market. The source of the virus could be a natural epidemic like Ebola, or it could be bioterrorism. So there are things that would literally make things a thousand times worse.
Kështu që herën tjetër, mund të mos jemi kaq fatlum. Mund të ketë virus ku njerëzit ndjehen mirë derisa janë të infektuar sa që hipin në aeroplan ose shkojnë në treg. Burimi i virusit mund të jetë një epidemi natyrore si Ebola, ose mund të jetë bio-terrorizëm. Kështu që ka gjëra që do të përkeqësonin situatën një mijë herë më shumë.
In fact, let's look at a model of a virus spread through the air, like the Spanish Flu back in 1918. So here's what would happen: It would spread throughout the world very, very quickly. And you can see over 30 million people died from that epidemic. So this is a serious problem. We should be concerned.
Në fakt, le të shohim si shpërndahet virusi nëpër ajër, siç ishte Gripi Spanjoll në vitin 1918. Pra, ja çfarë do të ndodhë: Do të shpërndahet anembanë botës shumë, shumë shpejt. Dhe mund të shihni mbi 30 milion veta të vdekur nga kjo epidemi. Pra, është një problem serioz. Duhet të brengosemi.
But in fact, we can build a really good response system. We have the benefits of all the science and technology that we talk about here. We've got cell phones to get information from the public and get information out to them. We have satellite maps where we can see where people are and where they're moving. We have advances in biology that should dramatically change the turnaround time to look at a pathogen and be able to make drugs and vaccines that fit for that pathogen. So we can have tools, but those tools need to be put into an overall global health system. And we need preparedness.
Por në fakt, ne mund të ndërtojmë një sistem menaxhimi shumë të mirë. Kemi benefitet e shkencës dhe teknologjisë për të cilat flasim këtu. Kemi telefona mobil për tu informuar nga publiku dhe të informuar publikun. Kemi hartat satelitore ku mund të shohim njerëzit ku janë e kah po shkojnë. Kemi përparime në biologji të cilat dramatikisht ndryshojnë kohën e hulumtimit të shkaktarit të sëmundjes dhe bërjen e ilaçeve e vaksinave kundër atij shkaktari. Pra, kemi veglat, por këto vegla duhet të vihen në sistemin shëndetësor global. Dhe duhet të jemi të gatshëm.
The best lessons, I think, on how to get prepared are again, what we do for war. For soldiers, we have full-time, waiting to go. We have reserves that can scale us up to large numbers. NATO has a mobile unit that can deploy very rapidly. NATO does a lot of war games to check, are people well trained? Do they understand about fuel and logistics and the same radio frequencies? So they are absolutely ready to go. So those are the kinds of things we need to deal with an epidemic.
Mësimet më të mira se si të përgatitemi, mendoj që megjithatë janë ato që bëjmë për luftë. Ushtarët, i kemi të rregullt, gjithmonë të gatshëm për luftë. Kemi rezerva në numra të mëdhenj. NATO ka një njësi mobile që mund të aktivizohet shumë shpejt. NATO bën shumë lojëra lufte për të kontrolluar të stërviturit? A dinë mjaft për karburantet dhe logjistikën, dhe radio frekuencat e njëjta? Kështu që ata janë gati për aksion. Këto janë gjëra me të cilat duhet të përballemi ndaj një epidemie.
What are the key pieces? First, we need strong health systems in poor countries. That's where mothers can give birth safely, kids can get all their vaccines. But, also where we'll see the outbreak very early on. We need a medical reserve corps: lots of people who've got the training and background who are ready to go, with the expertise. And then we need to pair those medical people with the military. taking advantage of the military's ability to move fast, do logistics and secure areas. We need to do simulations, germ games, not war games, so that we see where the holes are. The last time a germ game was done in the United States was back in 2001, and it didn't go so well. So far the score is germs: 1, people: 0. Finally, we need lots of advanced R&D in areas of vaccines and diagnostics. There are some big breakthroughs, like the Adeno-associated virus, that could work very, very quickly.
Cilat janë gjërat kryesore? Së pari, na duhet një sistem shëndetësor i fuqishëm në vendet e varfra. Sistem ku nënat mund të lindin të sigurta, ku fëmijët mund të vaksionohen. Por, gjithashtu ku mund të vërejmë një shpërthim epidemie shumë herët. Na duhen trupa mjekësor rezervë: shumë njerëz të cilat janë stërvitur dhe informuar, të gatshëm për veprim, me përvojë. Dhe pastaj duhet të lidhim mjekët me ushtrinë, shfrytëzimin e ushtrisë për të lëvizur shpejt, vendosjen e logjistikës dhe sigurimin e zonave. Na duhen simulimet, lojërat e mikrobeve, jo të luftës, ashtu që të shohim ku janë mangësitë. Hera e fundit që një stërvitjen e tillë ishte bërë në SHBA ishte më 2001, dhe nuk kaloi aq mirë. Deri tani rezultati është mikrobet: 1, njerëzit: 0. Në fund, duhet shumë Hulumtim e Zhvillim i avancuar për vaksina e diagnoza në zona. Ka ca viruse shumë të përparuara, si virusi i ndërlidhur me gjëndra, që mund të funksionoj shumë, shumë shpejt.
Now I don't have an exact budget for what this would cost, but I'm quite sure it's very modest compared to the potential harm. The World Bank estimates that if we have a worldwide flu epidemic, global wealth will go down by over three trillion dollars and we'd have millions and millions of deaths. These investments offer significant benefits beyond just being ready for the epidemic. The primary healthcare, the R&D, those things would reduce global health equity and make the world more just as well as more safe.
Tani nuk e kam buxhetin e saktë për koston e tij, por jam shumë i sigurt se është shumë modest krahasuar me dëmin potencial. Banka Botërore vlerëson që nëse kemi një grip epidemik global, pasuria globale do të bjere për më shumë se tre trilion dollarë dhe do të kemi miliona e miliona vdekjesh. Këto investime ofrojnë benefite të theksuara më shumë se një gatishmëri për një epidemi. Kujdesi shëndetësor themelor, Hulumtimi & Zhvillimi, do të mund të reduktonte pabarazinë shëndetësore globale dhe do ta bënin botën edhe më të sigurt.
So I think this should absolutely be a priority. There's no need to panic. We don't have to hoard cans of spaghetti or go down into the basement. But we need to get going, because time is not on our side.
Kështu që, mendoj se kjo duhet të jetë një prioritet absolut. Nuk ka nevojë për panik. Nuk kemi nevojë të grumbullojmë shpageta dhe të strukemi në bodrum. Por, duhet t'ia nisim, sepse koha nuk është në anën tonë.
In fact, if there's one positive thing that can come out of the Ebola epidemic, it's that it can serve as an early warning, a wake-up call, to get ready. If we start now, we can be ready for the next epidemic.
Në fatk, nëse ka diçka pozitive nga epidemia e Ebolas, është që mund të shërbejë si një paralajmërim, një thirrje e fundit, për tu bërë gati. Nëse ia nisim tani, do të jemi gati për epideminë e radhës.
Thank you.
Faleminderit.
(Applause)
(Duatrokitje)