Ανάλαφρο, λαμπερό και χαρούμενο. Από τα γνωστότερα μουσικά έργα της αρχής του 18ου αιώνα. Το ακούμε σε πολλαπλές ταινίες και διαφημίσεις. Περί τίνος πρόκειται και γιατί ακούγεται έτσι;
Light, bright, and cheerful. It's some of the most familiar of all early 18th century music. It's been featured in uncounted films and television commercials, but what is it and why does it sound that way?
Αυτή είναι η εισαγωγή της «Άνοιξης» από τις «Τέσσερις Εποχές», του Ιταλού συνθέτη Αντόνιο Βιβάλντι. Το έργο «Οι Τέσσερις Εποχές» έγινε γνωστό κυρίως για τις θεσπέσιες μελωδίες του. Ακόμα πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι το έργο διηγείται διάφορες ιστορίες. Όταν εκδόθηκε στο Άμστερνταμ το 1725, τo συνόδευαν ποιήματα που περιέγραφαν το χαρακτηριστικό της κάθε εποχής που ο Βιβάλντι απεικόνιζε μέσα από τη μουσική του. Βάζοντας σενάριο στην ορχηστική μουσική του, ο Βιβάλντι ήταν γενιές μπροστά.
This is the opening of "Spring" from "The Four Seasons," by Italian composer Antonio Vivaldi. "The Four Seasons" are famous in part because they are a delight to the ear. However, even more notable is the fact that they have stories to tell. At the time of their publication in Amsterdam in 1725, they were accompanied by poems describing exactly what feature of that season Vivaldi intended to capture in musical terms. In providing specific plot content for instrumental music, Vivaldi was generations ahead of his time.
Όταν διαβάσει κανείς τα ποιήματα ακούγοντας ταυτόχρονα τη μουσική, ανακαλύπτει ότι οι ποιητικές σκηνές εναρμονίζονται τέλεια με τη μουσική απεικόνιση. Μιλάει για τα πουλιά που καλωσορίζουν την άνοιξη τιτιβίζοντας χαρούμενα και ταυτόχρονα τα ακούμε να το κάνουν. Σύντομα όμως ξεσπά καταιγίδα. Δεν είναι μόνο οι μουσικές βροντές και αστραπές, αλλά και άλλα πουλιά, βρεγμένα, φοβισμένα και δυστυχισμένα.
If one were to read the poems simultaneously to hearing the music, one would find the poetic scenes synchronizing nicely with the musical imagery. We are told that the birds welcome spring with happy song, and here they are doing exactly that. Soon, however, a thunderstorm breaks out. Not only is there musical thunder and lightning, there are also more birds, wet, frightened, and unhappy.
Στο «Καλοκαίρι» το περιστέρι τραγουδά το όνομά του στα Ιταλικά, «τορτορέλλα», προτού το χαλάζι μαστιγώσει τα χωράφια. Το «Φθινόπωρο» φέρνει κυνηγούς να καταδιώκουν το θήραμά τους.
In "Summer," the turtle dove sings her name "tortorella" in Italian, before a hail storm flattens the fields. "Autumn" brings eager hunters dashing out in pursuit of their prey.
Ο «Χειμώνας» αρχίζει με δόντια να χτυπάνε από το κρύο και μετά βρίσκουμε καταφύγιο σε μια δυνατή φωτιά. Και πίσω στην καταιγίδα, όπου γλιστράμε και πέφτουμε στον πάγο. Τις πρώτες βδομάδες του χειμώνα, ο παλιός χρόνος τελειώνει, όπως και η εξερεύνηση του Βιβάλντι στις εποχές.
The "Winter" concerto begins with teeth chattering in the cold before one takes refuge by a crackling fire. Then it's back out into the storm where there'll be slips and falls on the ice. In these first weeks of winter, the old year is coming to a close, and so does Vivaldi's musical exploration of the seasons.
Στις αρχές του 19ου αιώνα αυτό το είδος εκφραστικής προγραμματικής μουσικής, όπως ήταν γνωστή, έγινε δημοφιλής. Μέχρι τότε υπερίσχυαν μεγαλύτερα και πιο ποικίλα κομμάτια, όπου ξύλινα πνευστά, χάλκινα πνευστά και κρουστά διηγούνταν μια ιστορία. Ο Βιβάλντι όμως το πέτυχε με ένα βιολί, έγχορδα και τσέμπαλο. Σε αντίθεση με τον σύγχρονό του τον Μπαχ, ο Βιβάλντι δεν συνέθετε πολύπλοκες φούγκες. Προτιμούσε να προσφέρει προσβάσιμη ψυχαγωγία στο κοινό του, με μελωδίες που επαναλαμβάνονται αργότερα στο έργο υπενθυμίζοντάς μας ό,τι προηγήθηκε. Η πρώτη κίνηση της «Άνοιξης» λοιπόν αρχίζει με το θέμα της Άνοιξης και τελειώνει επίσης με αυτό, λίγο διαφορετικό από την προηγούμενη φορά. [μουσική - «Άνοιξη»]
Not until the early 19th century would such expressive instrumental program music, as it was known, become popular. By then, larger, more varied ensembles were the rule with woodwinds, brass, and percussion to help tell the tale. But Vivaldi pulled it off with just one violin, strings, and a harpsichord. Unlike his contemporary Bach, Vivaldi wasn't much interested in complicated fugues. He preferred to offer readily accessible entertainment to his listeners with melodies that pop back up later in a piece to remind us of where we've been. So the first movement of the "Spring" concerto begins with a theme for spring and ends with it, too, slightly varied from when it was last heard.
Ήταν ένας εμπνευσμένος τρόπος να προσελκύσει το κοινό και ο Βιβάλντι που θεωρείτο από τους μαγευτικότερους βιολιστές της αρχής του 18ου αιώνα, καταλάβαινε την αξία του να προσελκύει το κοινό. Σε μερικές από τις συναυλίες του λάμβανε μέρος σαν βιρτουόζος βιολιστής. Σε άλλες εμφανίζονταν νέοι μουσικοί του Πιετά, του Βενετικού σχολείου θηλέων, όπου ο Βιβάλντι ήταν Μουσικός Διευθυντής. Τα περισσότερα παιδιά ήταν ορφανά. Η μουσική δεν ήταν απλά μια κοινωνική δεξιότητα για τις μαθήτριες, αλλά και μια πιθανή καριέρα για όσες δε θα κατάφερναν να κάνουν πετυχημένους γάμους.
It was an inspired way to attract listeners, and Vivaldi, considered one of the most electrifying violinists of the early 18th century, understood the value of attracting audiences. Such concerts might feature himself as the star violinist. Others presented the young musicians of the Pietà, a Venetian girls' school where Vivaldi was Director of Music. Most of the students were orphans. Music training was intended not only as social skills suitable for young ladies but also as potential careers for those who might fail to make good marriages.
Ακόμα και στην εποχή του συνθέτη, η μουσική του Βιβάλντι προοριζόταν για το ευρύ κοινό όχι μόνο για τους πλούσιους αριστοκράτες. Τριακόσια χρόνια αργότερα, η προσέγγιση αυτή ισχύει ακόμα. Η μουσική του Βιβάλντι ακούγεται ακόμα σαν άλογα που καλπάζουν ελεύθερα.
Even in the composer's own time, Vivaldi's music served as diversion for all, not just for the wealthy aristocrats. 300 years later, it's an approach that still works, and Vivaldi's music still sounds like trotting horses on the move.