Πιθανώς πολλοί από εσάς γνωρίζετε την ιστορία των δύο πωλητών που πήγαν στην Αφρική κατά το 1900. Τους έστειλαν εκεί κάτω για να ερευνήσουν αν υπήρχε καμία ευκαιρία να πουλήσουν παπούτσια. Στείλανε λοιπόν τηλεγραφήματα πίσω στο Μάντσεστερ. Και ο ένας απ' αυτούς έγραφε: "Κατάσταση απελπιστική. Στοπ. Δεν φοράνε παπούτσια." Και ο άλλος έγραφε: "Λαμπρή ευκαιρία. Δεν έχουν καν παπούτσια ακόμα." (Γέλια)
Probably a lot of you know the story of the two salesmen who went down to Africa in the 1900s. They were sent down to find if there was any opportunity for selling shoes, and they wrote telegrams back to Manchester. And one of them wrote, "Situation hopeless. Stop. They don't wear shoes." And the other one wrote, "Glorious opportunity. They don't have any shoes yet." (Laughter)
Λοιπόν, είμαστε σε μία παρόμοια κατάσταση στον κόσμο της κλασσικής μουσικής λόγω του ότι υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που πιστεύουν πως η κλασσική μουσική πεθαίνει. Και υπάρχουν κάποιοι από εμάς που πιστεύουν πως δεν είδατε τίποτε ακόμη. Και αντί να μπω σε στατιστικές και τάσεις και να σας μιλήσω για όλες τις ορχήστρες οι οποίες κλείνουν, και τις δισκογραφικές εταιρείες που χρεωκοπούν, πιστεύω πως πρέπει να κάνουμε ένα πείραμα απόψε -- ένα πείραμα. Για την ακρίβεια, δεν είναι ακριβώς πείραμα γιατί γνωρίζω την έκβαση του.
Now, there's a similar situation in the classical music world, because there are some people who think that classical music is dying. And there are some of us who think you ain't seen nothing yet. And rather than go into statistics and trends, and tell you about all the orchestras that are closing, and the record companies that are folding, I thought we should do an experiment tonight. Actually, it's not really an experiment, because I know the outcome.
(Laughter)
Αλλά μοιάζει με πείραμα. Τώρα, πριν -- (Γέλια)
But it's like an experiment. Now, before we start --
-- πριν ξεκινήσουμε, πρέπει να κάνω δυο πράγματα. Το πρώτο είναι, να σας θυμίσω πώς ένα επτάχρονο παιδί ακούγεται όταν παίζει στο πιάνο. Πιθανώς έχετε αυτό το παιδί στο σπίτι. Ακούγεται κάπως έτσι. (Πιάνο) Βλέπω πως κάποιοι από εσάς αναγνωρίζετε αυτό το παιδί. Τώρα, αν εξασκηθεί για ένα χρόνο και κάνει μαθήματα, είναι πλέον οκτώ και ακούγεται κάπως έτσι. (Πιάνο) Έπειτα, εξασκείται για ακόμη ένα χρόνο και κάνει επιπλέον μαθήματα. Είναι στα εννιά τώρα.
(Laughter) Before we start, I need to do two things. One is I want to remind you of what a seven-year-old child sounds like when he plays the piano. Maybe you have this child at home. He sounds something like this. (Music) (Music ends) I see some of you recognize this child. Now, if he practices for a year and takes lessons, he's now eight and he sounds like this. (Music) (Music ends)
(Πιάνο) Και εξασκείται περισσότερο και συνεχίζει τα μαθήματα. Είναι στα δέκα του. (Πιάνο)
He practices for another year and takes lessons -- he's nine. (Music) (Music ends) Then he practices for another year and takes lessons -- now he's 10.
(Music)
Σε αυτό το σημείο συνήθως τα παρατάνε. (Γέλια) (Χειροκρότημα) Τώρα, αν περιμένατε, αν περιμένατε για ακόμη ένα χρόνο, θα ακούγατε κάτι σαν αυτό: (Πιάνο)
(Music ends) At that point, they usually give up. (Laughter) (Applause) Now, if you'd waited for one more year, you would have heard this. (Music) (Music ends)
Τώρα, αυτό που συνέβη δεν ήταν μάλλον αυτό που περιμένατε, δηλαδή, ότι ξαφνικά παθιάστηκε, δεσμεύτηκε, ασχολήθηκε, πήγε σε νέο δάσκαλο, μπήκε στην εφηβεία, ή οτιδήποτε τέτοιο. Αυτό που πραγματικά συνέβη είναι ότι οι παρορμήσεις μειώθηκαν. Βλέπετε, την πρώτη φορά έπαιζε με ορμή σε κάθε νότα. (Πιάνο) Και τη δεύτερη με ορμή σε κάθε δεύτερη νότα. (Πιάνο) Μπορείτε να το δείτε κοιτάζοντας το κεφάλι μου. (Γέλια) Το εννιάχρονο, το εννιάχρονο έβαζε ορμή σε κάθε τέσσερις νότες. (Πιάνο) Και το δεκάχρονο σε κάθε οκτώ νότες. (Πιάνο) Και το 11χρονο, έναν αυθορμητισμό σε όλη τη φράση. (Πιάνο)
Now, what happened was not maybe what you thought, which is, he suddenly became passionate, engaged, involved, got a new teacher, he hit puberty, or whatever it is. What actually happened was the impulses were reduced. You see, the first time, he was playing with an impulse on every note. (Music) And the second, with an impulse every other note. (Music) You can see it by looking at my head. (Laughter) The nine-year-old put an impulse on every four notes. (Music) The 10-year-old, on every eight notes. (Music) And the 11-year-old, one impulse on the whole phrase. (Music)
Ξέρω -- Δεν ξέρω πώς ήρθαμε σε αυτήν τη θέση. (Γέλια) Δεν σκέφτηκα πώς θα κινήσω τον ώμο μου, πώς θα κινήσω το σώμα μου. Όχι, η μουσική με έσπρωξε, και γι' αυτό το αποκαλώ παίξιμο στον ένα γλουτό. (Πιάνο) Μπορεί να είναι και ο άλλος γλουτός. (Πιάνο) Ξέρετε, κάποτε ένας κύριος παρακολουθούσε μία παρουσίαση που έκανα όταν δούλευα με έναν νεαρό πιανίστα. Ήταν πρόεδρος κάποιας εταιρείας στο Οχάιο. Και εγώ εργαζόμουν με αυτόν το νεαρό πιανίστα και εγώ του είπα, "Το πρόβλημά με 'σένα είναι ότι είσαι μουσικός των δύο γλουτών. Θα έπρεπε να είσαι μουσικός του ενός γλουτού." Και μετακίνησα το σώμα του κάπως έτσι ενώ έπαιζε. Και ξαφνικά η μουσική απογειώθηκε. Πέταξε. Ακούστηκε ένα ξεφύσημα από το κοινό μόλις άκουσαν τη διαφορά. Και αργότερα έλαβα ένα γράμμα από αυτόν τον κύριο. Έλεγε, "Συγκινήθηκα τόσο πολύ. Γύρισα πίσω και μεταμόρφωσα ολόκληρη την εταιρία μου σε εταιρία του ενός γλουτού." (Γέλια)
I don't know how we got into this position. (Laughter) I didn't say, "I'm going to move my shoulder over, move my body." No, the music pushed me over, which is why I call it one-buttock playing. (Music) It can be the other buttock. (Music) You know, a gentleman was once watching a presentation I was doing, when I was working with a young pianist. He was the president of a corporation in Ohio. I was working with this young pianist, and said, "The trouble with you is you're a two-buttock player. You should be a one-buttock player." I moved his body while he was playing. And suddenly, the music took off. It took flight. The audience gasped when they heard the difference. Then I got a letter from this gentleman. He said, "I was so moved. I went back and I transformed my entire company into a one-buttock company." (Laughter)
Τώρα το δεύτερο πράγμα για το οποίο θα ήθελα να μιλήσω, είστε εσείς. Εδώ μέσα είναι 1,600 άνθρωποι, πιστεύω. Η εκτίμηση μου είναι πως πιθανώς 45 από εσάς είστε απολύτως παθιασμένοι με την κλασσική μουσική. Λατρεύετε την κλασσική μουσική. Τα FM σας είναι πάντα στο σταθμό με την κλασσική. Έχετε CD στο αυτοκίνητό σας και πηγαίνετε στη συμφωνική. Και τα παιδιά σας παίζουν μουσικά όργανα. Δεν μπορείτε να φανταστείτε τη ζωή σας χωρίς κλασσική μουσική. Αυτή είναι η πρώτη ομάδα· μια κάπως μικρή ομάδα. Έπειτα, υπάρχει άλλη μία ομάδα, μια μεγαλύτερη. Εκεί ανήκουν αυτοί που η κλασσική μουσική δεν τους ενοχλεί. (Γέλια) Ξέρετε, έχετε επιστρέψει στο σπίτι από μία κουραστική μέρα και βάζετε ένα ποτήρι κρασί, σηκώνετε και τα πόδια σας ψηλά. Ε και λίγος Βιβάλντι να παίζει από πίσω δεν βλάπτει. (Γέλια) Αυτή είναι η δεύτερη ομάδα. Τώρα ερχόμαστε στην τρίτη ομάδα. Εκεί ανήκουν αυτοί οι οποίοι δεν έχουν ακούσει ποτέ τους κλασσική μουσική. Απλά δεν είναι μέρος της ζωής τους. Μπορεί να την ακούτε σαν παθητικοί καπνιστές στο αεροδρόμιο, αλλά -- (Γέλια) -- και ίσως ένα μικρό κομματάκι του μαρς της Αΐντα όταν μπαίνετε στην αίθουσα. Αλλιώς δεν την ακούτε ποτέ. Αυτή ίσως είναι η μεγαλύτερη από τις ομάδες.
Now, the other thing I wanted to do is to tell you about you. There are 1,600 people, I believe. My estimation is that probably 45 of you are absolutely passionate about classical music. You adore classical music. Your FM is always on that classical dial. You have CDs in your car, and you go to the symphony, your children are playing instruments. You can't imagine your life without classical music. That's the first group, quite small. Then there's another bigger group. The people who don't mind classical music. (Laughter) You know, you've come home from a long day, and you take a glass of wine, and you put your feet up. A little Vivaldi in the background doesn't do any harm. That's the second group. Now comes the third group: people who never listen to classical music. It's just simply not part of your life. You might hear it like second-hand smoke at the airport ... (Laughter) -- and maybe a little bit of a march from "Aida" when you come into the hall. But otherwise, you never hear it.
Και ύστερα, υπάρχει μία πολύ μικρή ομάδα. Αυτοί οι άνθρωποι πιστεύουν πως δεν έχουν μουσικό αυτί. Εκπληκτικός αριθμός ανθρώπων, πιστεύουν πως δεν έχουν μουσικό αυτί. Στην πραγματικότητα, ακούω συχνά, "Ο σύζυγός μου είναι μουσικά κουφός." (Γέλια) Όμως πραγματικά, δεν γίνεται να μην έχετε μουσικό αυτί. Κανείς δεν είναι μουσικά κουφός.
That's probably the largest group. And then there's a very small group. These are the people who think they're tone-deaf. Amazing number of people think they're tone-deaf. Actually, I hear a lot, "My husband is tone-deaf." (Laughter)
Αν δεν είχατε μουσικό αυτί, δεν θα μπορούσατε να αλλάζετε τις ταχύτητες στο αυτοκίνητό σας, σε αυτά με το λεβιέ. Δεν θα μπορούσατε να διακρίνετε τη διαφορά ανάμεσα σε κάποιον από το Τέξας και κάποιον από τη Ρώμη. Και το τηλέφωνο. Το τηλέφωνο. Όταν σας καλέσει η μητέρα σας στο ταπεινό τηλέφωνο, σας καλεί και σας λέει "Γεια," όχι μόνο ξέρετε ποιος είναι, αλλά ξέρετε και τη διάθεσή του εκείνη τη στιγμή. Έχετε ένα φανταστικό αυτί. Ο καθένας έχει φανταστικό αυτί. Έτσι λοιπόν, κανείς δεν είναι μουσικά κουφός.
Actually, you cannot be tone-deaf. Nobody is tone-deaf. If you were tone-deaf, you couldn't change the gears on your car, in a stick shift car. You couldn't tell the difference between somebody from Texas and somebody from Rome. And the telephone. The telephone. If your mother calls on the miserable telephone, she calls and says, "Hello," you not only know who it is, you know what mood she's in. You have a fantastic ear. Everybody has a fantastic ear. So nobody is tone-deaf.
Αλλά θα σας πω κάτι. Δεν λειτουργεί για μένα αυτό το πράγμα, με ένα τόσο μεγάλο χάσμα μεταξύ αυτών που καταλαβαίνουν, που αγαπούν και είναι παθιασμένοι με την κλασσική μουσική, και αυτών που δεν έχουν απολύτως καμία σχέση μαζί της. Οι μουσικά κουφοί άνθρωποι, δεν είναι πλέον εδώ. Όμως ακόμη και ανάμεσα σε αυτές τις τρεις κατηγορίες, είναι επίσης μεγάλο το χάσμα. Έτσι λοιπόν, δεν θα συνεχίσω έως ότου κάθε άτομο σε αυτήν την αίθουσα, εκεί κάτω και στο Άσπεν και όλοι όσοι παρακολουθούν, να φτάσουν σε σημείο να αγαπήσουν και να καταλάβουν την κλασσική μουσική. Έτσι, να τι πρόκειται να κάνουμε.
But I tell you what. It doesn't work for me to go on with this thing, with such a wide gulf between those who understand, love and are passionate about classical music, and those who have no relationship to it at all. The tone-deaf people, they're no longer here. But even between those three categories, it's too wide a gulf. So I'm not going to go on until every single person in this room, downstairs and in Aspen, and everybody else looking, will come to love and understand classical music. So that's what we're going to do.
Τώρα, παρατηρείτε πως δεν υπάρχει το παραμικρό ίχνος αμφιβολίας στο μυαλό μου ότι όλο αυτό θα δουλέψει αν κοιτάξετε το πρόσωπό μου, σωστά; Είναι ένα από τα χαρακτηριστικά ενός ηγέτη το να μην αμφιβάλλει ούτε για μία στιγμή για τη δυνατότητα των ανθρώπων που καθοδηγεί να συνειδητοποιήσουν όσα ονειρεύεται. Φανταστείτε αν ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ είχε πει, "Έχω ένα όραμα. Φυσικά, δεν είμαι σίγουρος πως θα αντεπεξέλθουν στις προσδοκίες μου." (Γέλια)
Now, you notice that there is not the slightest doubt in my mind that this is going to work, if you look at my face, right? It's one of the characteristics of a leader that he not doubt for one moment the capacity of the people he's leading to realize whatever he's dreaming. Imagine if Martin Luther King had said, "I have a dream. Of course, I'm not sure they'll be up to it." (Laughter)
Εντάξει. Λοιπόν, θα ξεκινήσω με ένα κομμάτι του Σοπέν. Είναι ένα πανέμορφο πρελούδιο του Σοπέν. Κάποιοι από εσάς θα το ξέρετε. (Μουσική) Ξέρετε τι νομίζω ότι πιθανώς συνέβη σε αυτήν την αίθουσα; Όταν ξεκίνησα, εσείς σκεφτήκατε, "Πόσο όμορφο ακούγεται." (Μουσική) "Πιστεύω πως δεν πρέπει να πάμε στο ίδιο μέρος για τις καλοκαιρινές μας διακοπές του χρόνου." (Γέλια) Είναι αστείο, έτσι δεν είναι; Είναι αστείο το πώς αυτές οι σκέψεις κατά κάποιον τρόπο αναδύονται μέσα στο κεφάλι σας. Και φυσικά -- (Χειροκρότημα) -- και φυσικά, αν το κομμάτι είναι μεγάλο και είχατε μία δύσκολη ημέρα τότε πραγματικά μπορεί να αποκοιμηθείτε. Τότε ο σύντροφός σας θα σας σκουντήξει στα πλευρά και θα σας πει, "Ξύπνα! Είναι κουλτούρα!" Και τότε θα νιώσετε ακόμα πιο άσχημα.
All right. So I'm going to take a piece of Chopin. This is a beautiful prelude by Chopin. Some of you will know it. (Music) Do you know what I think probably happened here? When I started, you thought, "How beautiful that sounds." (Music) "I don't think we should go to the same place for our summer holidays next year." (Laughter) It's funny, isn't it? It's funny how those thoughts kind of waft into your head. And of course -- (Applause) Of course, if the piece is long and you've had a long day, you might actually drift off. Then your companion will dig you in the ribs and say, "Wake up! It's culture!" And then you feel even worse.
Όμως, σας έχει περάσει ποτέ από το μυαλό ότι ο λόγος που αισθάνεστε νύστα
(Laughter)
με την κλασσική μουσική, δεν οφείλετε σε εσάς, αλλά οφείλεται σε εμάς; Σκέφτηκε κανείς ενώ εγώ έπαιζα: "Γιατί χρησιμοποιεί τόσες ορμές;" Αν έκανα, αυτό, με το κεφάλι μου τότε σίγουρα θα το είχατε σκεφτεί. (Μουσική) Και για την υπόλοιπη ζωή σας, κάθε φορά που θα ακούτε κλασσική μουσική θα είστε σε θέση να γνωρίζετε αν ακούτε αυτές τις ορμές.
But has it ever occurred to you that the reason you feel sleepy in classical music is not because of you, but because of us? Did anybody think while I was playing, "Why is he using so many impulses?" If I'd done this with my head you certainly would have thought it. (Music) (Music ends) And for the rest of your life, every time you hear classical music,
Ας δούμε λοιπόν τι γίνεται στ' αλήθεια εδώ. Έχουμε μια Σι. Αυτή είναι μια Σι. Η επόμενη νότα είναι μια Ντο. Και η δουλειά αυτής της Ντο είναι να κάνει τη Σι θλιμμένη. Και το κάνει, έτσι δεν είναι; (Γέλια) Οι συνθέτες το γνωρίζουν αυτό. Αν θέλουν θλιμμένη μουσική
you'll always be able to know if you hear those impulses. So let's see what's really going on here. We have a B. This is a B. The next note is a C. And the job of the C is to make the B sad. And it does, doesn't it? (Laughter)
τότε απλά παίζουν αυτές τις δύο νότες. (Μουσική) Αλλά βασικά είναι μόνο μια Σι, με τέσσερις θλιμμένες. (Γέλια) Τώρα, κατεβαίνει στη Λα. Τώρα στη Σολ και έπειτα στη Φα. Έτσι έχουμε Σι, Λα, Σολ, Φα. Και αν έχουμε Σι, Λα, Σολ, Φα, ποια περιμένουμε να ακολουθεί; Ω, αυτό μάλλον ήτανε στην τύχη.
Composers know that. If they want sad music, they just play those two notes. (Music) But basically, it's just a B, with four sads. (Laughter) Now, it goes down to A. Now to G. And then to F. So we have B, A, G, F. And if we have B, A, G, F, what do we expect next?
Ας προσπαθήσουμε ξανά. Ωωω, η χορωδία του TED.
(Music) That might have been a fluke. Let's try it again.
(Γέλια) Και προσέξατε πως κανείς δεν είναι μουσικά κουφός, σωστά; Κανείς δεν είναι.
(Music) Oh, the TED choir. (Laughter)
Ξέρετε, κάθε χωριό στο Μπανγκλαντές και κάθε οικισμός στην Κίνα. Όλοι το ξέρουν: ντα, ντα, ντα, ντα -- ντα. Όλοι ξέρουν ποιος περιμένει αυτήν τη Μι.
And you notice nobody is tone-deaf, right? Nobody is. You know, every village in Bangladesh and every hamlet in China -- everybody knows: da, da, da, da -- da.
Τώρα, ο Σοπέν δεν ήθελε να φτάσει στη Μι εκεί,
Everybody knows, who's expecting that E.
γιατί, τι θα είχε συμβεί τότε; Θα τελείωνε, σαν τον Άμλετ. Θυμάστε τον Άμλετ; Πράξη 1, Σκηνή 3: Μαθαίνει πως ο θείος του σκότωσε τον πατέρα του. Θα θυμάστε πως πηγαίνει συνεχώς στο θείο του και σχεδόν τον σκοτώνει. Και μετά κάνει πίσω και πηγαίνει ξανά σε αυτόν και πάλι σχεδόν τον σκοτώνει. Και οι κριτικοί, που όλοι τους κάθονται εκεί πίσω στην τελευταία σειρά, πρέπει να έχουν μία άποψη, έτσι λένε, "Ο Άμλετ χρονοτριβεί." (Γέλια) Ή λένε, "Ο Άμλετ έχει Οιδιπόδειο σύμπλεγμα." Όχι, αλλιώς το έργο θα είχε τελειώσει, ανόητοι. Γι' αυτό ο Σαίξπηρ βάζει όλα αυτά τα πράγματα στον Άμλετ. Ξέρετε, την Οφηλία που τρελαίνεται, το έργο μέσα στο έργο, το κρανίο του Γιόρικ και τους νεκροθάφτες. Όλα αυτά αποσκοπούν στην καθυστέρηση -- ώσπου στην 5η πράξη μπορεί πλέον να τον σκοτώσει.
Chopin didn't want to reach the E there, because what will have happened? It will be over, like Hamlet. Do you remember? Act One, scene three, he finds out his uncle killed his father. He keeps on going up to his uncle and almost killing him. And then he backs away, he goes up to him again, almost kills him. The critics sitting in the back row there, they have to have an opinion, so they say, "Hamlet is a procrastinator." Or they say, "Hamlet has an Oedipus complex." No, otherwise the play would be over, stupid. (Laughter) That's why Shakespeare puts all that stuff in Hamlet -- Ophelia going mad, the play within the play, and Yorick's skull, and the gravediggers. That's in order to delay --
Είναι το ίδιο με τον Σοπέν. Είναι έτοιμος να φτάσει στη Μι,
until Act Five, he can kill him.
και λέει, "Ουπς, καλύτερα να πάω πίσω και να το κάνω ξανά." Οπότε το κάνει ξανά. Τώρα αρχίζει να διεγείρεται -- αυτό είναι διέγερση,
It's the same with the Chopin. He's just about to reach the E, and he says, "Oops, better go back up and do it again." So he does it again. Now, he gets excited.
μην ανησυχείτε γι' αυτό. Τώρα πηγαίνει σε Φα δίεση και τελικά κατεβαίνει στη Μι, αλλά η συγχορδία είναι λάθος. Και αυτό γιατί η συγχορδία που ψάχνει είναι αυτή εδώ, και αντ' αυτού κάνει ... αυτό λοιπόν, το ονομάζουμε "απατηλή λύση" γιατί μας εξαπατά. Πάντα λέω στους μαθητές μου, "Αν έχετε μία καταληκτική διακύμανση σιγουρευτείτε πως σηκώνετε τα φρύδια σας για να το καταλάβουν όλοι." (Γέλια) (Χειροκρότημα)
(Music) That's excitement, don't worry about it. Now, he gets to F-sharp, and finally he goes down to E, but it's the wrong chord -- because the chord he's looking for is this one, and instead he does ... Now, we call that a deceptive cadence, because it deceives us. I tell my students, "If you have a deceptive cadence, raise your eyebrows, and everybody will know." (Laughter)
Έτσι. Λοιπόν φτάνει στη Μι, αλλά είναι λάθος η συγχορδία. Τώρα, δοκιμάζει τη Μι ξανά. Αυτή η συγχορδία δεν ταιριάζει. Δοκιμάζει τη Μι ξανά λοιπόν. Η συγχορδία δεν ταιριάζει. Και δοκιμάζει τη Μι ξανά και πάλι δεν ταιριάζει. Και τότε επιτέλους .... Ήταν ένας κύριος στην πρώτη σειρά που έκανε, "Μμμ." Είναι η ίδια έκφραση που κάνει όταν επιστρέφει στο σπίτι μετά από μία μεγάλη ημέρα, σβήνει τη μηχανή στο αυτοκίνητο και λέει: "Ααα, είμαι σπίτι." Γιατί όλοι ξέρουμε που είναι το σπίτι μας.
(Applause) Right. He gets to E, but it's the wrong chord. Now, he tries E again. That chord doesn't work. Now, he tries the E again. That chord doesn't work. Now, he tries E again, and that doesn't work. And then finally ... There was a gentleman in the front row who went, "Mmm." (Laughter) It's the same gesture he makes when he comes home after a long day, turns off the key in his car and says, "Aah, I'm home."
Έτσι, αυτό είναι ένα κομμάτι που πηγαίνει από μακρυά στο σπίτι. Και θα το παίξω ολόκληρο τώρα και εσείς θα ακολουθήσετε. Σι, Ντο, Σι, Ντο, Σι, Ντο, Σι -- κάτω στη Λα, κάτω στη Σολ, κάτω στη Φα. Σχεδόν φτάνει στη Μι, όμως έτσι το έργο θα τελείωνε. Πηγαίνει πίσω στη Σι. Αρχίζει να διεγείρεται. Πηγαίνει σε Φα δίεση. Πηγαίνει σε Μι. Είναι λάθος η συγχορδία. Είναι λάθος η συγχορδία. Είναι λάθος η συγχορδία. Και τελικά καταλήγει σε Μι, και είναι πλέον στο σπίτι. Και αυτό που πρόκειται να δείτε είναι παίξιμο του ενός γλουτού. (Γέλια)
Because we all know where home is. So this is a piece which goes from away to home. I'm going to play it all the way through and you're going to follow. B, C, B, C, B, C, B -- down to A, down to G, down to F. Almost goes to E, but otherwise the play would be over. He goes back up to B, he gets very excited. Goes to F-sharp. Goes to E. It's the wrong chord. It's the wrong chord. And finally goes to E, and it's home. And what you're going to see is one-buttock playing.
Γιατί για 'μένα, για να ενώσω τη Σι με τη Μι, πρέπει να σταματήσω να σκέφτομαι την κάθε νότα που μεσολαβεί και να αρχίσω να σκέφτομαι την μακριά, μακριά γραμμή από τη Σι στη Μι.
(Laughter) Because for me, to join the B to the E, I have to stop thinking about every single note along the way, and start thinking about the long, long line from B to E.
Ξέρετε, ήσασταν μόλις στη Νότιο Αφρική και δεν μπορείτε να πάτε πάλι εκεί χωρίς να σκεφτείτε τον Μαντέλα στη φυλακή για 27 χρόνια. Τι να σκεφτόταν άραγε; Το φαγητό; Όχι, σκεφτόταν το όραμά του για τη Νότιο Αφρική και την ανθρωπότητα. Αυτό τον κράτησε - έχει να κάνει με το όραμα, με την μακριά γραμμή. Σαν το πουλί που πετάει πάνω από το λιβάδι και δεν νοιάζεται για τους φράχτες από κάτω, σωστά; Έτσι τώρα θα ακολουθήσετε τη γραμμή μέχρι το τέλος, από τη Σι στη Μι. Και θέλω να ζητήσω κάτι τελευταίο πριν παίξω ολόκληρο το κομμάτι. Μπορείτε να σκεφτείτε κάποιον που λατρεύετε, κάποιον που δεν είναι πλέον εδώ; Την αγαπημένη σας γιαγιά, έναν εραστή, κάποιον στη ζωή σας που τον αγαπάτε με όλη σας την καρδιά, αλλά αυτός ο άνθρωπος δεν είναι πια μαζί σας. Φέρτε αυτόν τον άνθρωπο στο μυαλό σας, και την ίδια στιγμή ακολουθήστε τη γραμμή μέχρι τέλους, από τη Σι στη Μι, και θα ακούσετε όλα όσα θέλει να πει ο Σοπέν. (Μουσική)
You know, we were just in South Africa, and you can't go to South Africa without thinking of Mandela in jail for 27 years. What was he thinking about? Lunch? No, he was thinking about the vision for South Africa and for human beings. This is about vision. This is about the long line. Like the bird who flies over the field and doesn't care about the fences underneath, all right? So now, you're going to follow the line all the way from B to E. And I've one last request before I play this piece all the way through. Would you think of somebody who you adore, who's no longer there? A beloved grandmother, a lover -- somebody in your life who you love with all your heart, but that person is no longer with you. Bring that person into your mind, and at the same time, follow the line all the way from B to E, and you'll hear everything that Chopin had to say. (Music)
(Χειροκρότημα)
(Music ends) (Applause)
Τώρα, μπορεί να αναρωτιέστε μπορεί να αναρωτιέστε γιατί χειροκροτώ.
Now, you may be wondering -- (Applause)
Λοιπόν, το έκανα αυτό σε ένα σχολείο στη Βοστόνη με περίπου 70 μαθητές γυμνασίου -- 12χρονους. Και έκανα ακριβώς ότι έκανα και με εσάς, και τους είπα και τους εξήγησα, και όλα αυτά. Και στο τέλος ξετρελάθηκαν, χειροκροτούσαν. Χειροκροτούσαν. Χειροκροτούσα εγώ. Χειροκροτούσαν και αυτοί. Στο τέλος, είπα, "Γιατί χειροκροτώ;" Και ένα από τα παιδιά είπε, "Γιατί ακούγαμε." (Γέλια) Σκεφτείτε το. 1,600 άνθρωποι, πολυάσχολοι άνθρωποι, ασχολούμενοι με κάθε είδους διαφορετικά πράγματα. Ακούνε, καταλαβαίνουν και συγκινούνται από ένα κομμάτι του Σοπέν. Αυτό λοιπόν είναι κάτι. Τώρα, είμαι σίγουρος πως όλοι το ακολουθήσατε, το καταλάβατε και συγκινηθήκατε; Φυσικά δεν μπορώ να είμαι βέβαιος. Όμως θα σας πω τι συνέβη σε μένα.
(Applause ends) You may be wondering why I'm clapping. Well, I did this at a school in Boston with about 70 seventh graders, 12-year-olds. I did exactly what I did with you, and I explained the whole thing. At the end, they went crazy, clapping. I was clapping. They were clapping. Finally, I said, "Why am I clapping?" And one of them said, "Because we were listening." (Laughter) Think of it. 1,600 people, busy people, involved in all sorts of different things, listening, understanding and being moved by a piece by Chopin. Now, that is something. Am I sure that every single person followed that, understood it, was moved by it? Of course, I can't be sure.
Ήμουν στην Ιρλανδία την περίοδο των ταραχών πριν από 10 χρόνια, και εργαζόμουν με μερικά Καθολικά και Προτεσταντικά παιδιά στην επίλυση της διαμάχης. Και έκανα το πείραμά μου με αυτά. Πράγμα ριψοκίνδυνο μιας και ήταν παιδιά του δρόμου. Και ένα από αυτά ήρθε σε μένα το επόμενο πρωί και μου είπε: "Ξέρετε, δεν είχα ακούσει ποτέ στη ζωή μου κλασσική μουσική, όμως όταν παίξατε αυτό το κομμάτι του Σόπινγκ...." (Γέλια) Είπε: "Ο αδερφός μου σκοτώθηκε πέρυσι και δεν έκλαψα γι' αυτόν.
But I'll tell you what happened to me in Ireland during the Troubles, 10 years ago, and I was working with some Catholic and Protestant kids on conflict resolution. And I did this with them -- a risky thing to do, because they were street kids. And one of them came to me the next morning and he said, "You know, I've never listened to classical music in my life, but when you played that shopping piece ..." (Laughter)
Όμως εχθές το βράδυ όταν παίξατε αυτό το κομμάτι, αυτός ήτανε που είχα στο μυαλό μου. Και ένιωσα τα δάκρυα να τρέχουνε στο πρόσωπό μου. Και ξέρετε, ένιωσα στ' αλήθεια πολύ καλά που έκλαψα για τον αδερφό μου." Έτσι, εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα πως η κλασσική μουσική είναι για τους πάντες. Τους πάντες.
He said, "My brother was shot last year and I didn't cry for him. But last night, when you played that piece, he was the one I was thinking about. And I felt the tears streaming down my face. And it felt really good to cry for my brother." So I made up my mind at that moment that classical music is for everybody. Everybody.
Πώς θα περπατούσες λοιπόν -- γιατί ξέρετε, το επάγγελμά μου, το μουσικό επάγγελμα δεν βλέπει τα πράγματα έτσι. Λένε πως στο 3 τοις εκατό του πληθυσμού αρέσει η κλασσική μουσική. Έστω και στο 4 τοις εκατό να μπορούσαμε να το ανεβάσουμε, τα προβλήματά μας θα τελείωναν. Και λέω, "Πως θα περπατούσες; Πως θα μιλούσες; Πως θα ήσουν αν πιστεύεις πως στο 3 τοις εκατό αρέσει η κλασσική μουσική; Αν μόνο μπορούσαμε να το πάμε στο 4 τοις εκατό. Πως θα περπατούσες; Πώς θα μιλούσες; Πώς θα ήσουν αν πίστευες πως όλοι αγαπούν την κλασσική μουσική -- απλά δεν το ξέρουν ακόμη." (Γέλια) Βλέπετε, είναι τελείως διαφορετικοί κόσμοι.
Now, how would you walk -- my profession, the music profession doesn't see it that way. They say three percent of the population likes classical music. If only we could move it to four percent, our problems would be over. (Laughter) How would you walk? How would you talk? How would you be? If you thought, "Three percent of the population likes classical music, if only we could move it to four percent." How would you walk or talk? How would you be? If you thought, "Everybody loves classical music -- they just haven't found out about it yet." See, these are totally different worlds.
Λοιπόν, είχα μια φανταστική εμπειρία. Ήμουν 45 χρονών, διήυθυνα ορχήστρες για 20 χρόνια, και έξαφνα συνειδητοποίησα κάτι. Ότι ο μαέστρος μίας ορχήστρας δεν παράγει τον παραμικρό ήχο. Η φωτογραφία μου φιγουράρει στο εξώφυλλο του CD -- (Γέλια) -- αλλά ο μαέστρος δεν βγάζει τον παραμικρό ήχο. Στηρίζει τη δύναμή του, στην ικανότητά του να κάνει άλλους ανθρώπους ισχυρούς. Και αυτό άλλαξε τα πάντα για μένα. Ήταν τελείως καθοριστικό για τη ζωή μου. Άνθρωποι της ορχήστρας μου ερχόντουσαν και μου λέγανε: "Μπεν, τι συνέβη;" Να τι συνέβη. Κατάλαβα πως η δουλειά μου ήταν να αφυπνίσω τις δυνατότητες των άλλων. Και φυσικά, ήθελα να ξέρω κατά πόσο το κατάφερα αυτό. Και ξέρετε πως το ανακαλύπτεις; Κοιτάς στα μάτια τους. Αν τα μάτια τους λάμπουν, τότε ξέρεις πως το κατάφερες. Μπορείς να φωτίσεις ένα ολόκληρο χωριό με τα μάτια αυτού του τύπου. (Γέλια) Έτσι. Αν τα μάτια λάμπουν, τότε ξέρεις πως το πετυχαίνεις. Εάν τα μάτια δεν λάμπουν, κάνεις μία ερώτηση. Και αυτή η ερώτηση είναι: Ποιός είμαι εγώ που τα μάτια του μουσικού μου δε λάμπουν; Μπορούμε να το κάνουμε και με τα παιδιά μας επίσης. Ποιός είμαι εγώ που τα μάτια των παιδιών μου δε λάμπουν; Είναι ένας τελείως διαφορετικός κόσμος.
Now, I had an amazing experience. I was 45 years old, I'd been conducting for 20 years, and I suddenly had a realization. The conductor of an orchestra doesn't make a sound. My picture appears on the front of the CD -- (Laughter) But the conductor doesn't make a sound. He depends, for his power, on his ability to make other people powerful. And that changed everything for me. It was totally life-changing. People in my orchestra said, "Ben, what happened?" That's what happened. I realized my job was to awaken possibility in other people. And of course, I wanted to know whether I was doing that. How do you find out? You look at their eyes. If their eyes are shining, you know you're doing it. You could light up a village with this guy's eyes. (Laughter) Right. So if the eyes are shining, you know you're doing it. If the eyes are not shining, you get to ask a question. And this is the question: who am I being that my players' eyes are not shining? We can do that with our children, too. Who am I being, that my children's eyes are not shining? That's a totally different world.
Τώρα, που όλοι ετοιμαζόμαστε για το τέλος αυτής της μαγικής εβδομάδας στο βουνό, και θα επιστρέψουμε πίσω στον κόσμο. Και λέω, πρέπει να ρωτήσουμε τους εαυτούς μας αυτήν την ερώτηση: Ποιοί είμαστε καθώς επιστρέφουμε πίσω στον κόσμο; Ξέρετε, έχω έναν ορισμό για την επιτυχία. Για μένα είναι πολύ απλό. Δεν έχει να κάνει με τον πλούτο, τη δόξα και τη δύναμη. Έχει να κάνει με το πόσα λαμπερά μάτια έχω τριγύρω μου.
Now, we're all about to end this magical, on-the-mountain week, we're going back into the world. And I say, it's appropriate for us to ask the question, who are we being as we go back out into the world? And you know, I have a definition of success. For me, it's very simple. It's not about wealth and fame and power. It's about how many shining eyes I have around me.
Έτσι έχω μια τελευταία σκέψη, η οποία είναι πως στ' αλήθεια αυτά που λέμε κάνουν τη διαφορά. Τα λόγια τα οποία βγαίνουν από το στόμα μας. Το έμαθα αυτό από μία γυναίκα που επέζησε του Άουσβιτς, μία από τους σπάνιους επιζήσαντες. Πήγε στο Άουσβιτς όταν ήταν 15 χρονών, και ο αδερφός της ήταν οκτώ, και οι γονείς τους είχαν χαθεί. Και μου είπε το εξής: "Ήμασταν στο τραίνο για το Άουσβιτς και κοίταξα χαμηλά και είδα πως λείπανε τα παπούτσια του αδερφού μου. Του είπα: "Γιατί είσαι τόσο χαζός, δεν μπορείς να κρατάς τα πράγματά σου για όνομα του Θεού;" -- με τον τρόπο που μιλάει μια μεγάλη αδερφή στον νεότερο αδερφό της. Δυστυχώς, ήταν το τελευταίο πράγμα που του είπε ποτέ γιατί δεν τον ξαναείδε ποτέ της. Δεν επέζησε. Και έτσι όταν επέστρεψε από το Άουσβιτς, έκανε έναν όρκο. Και μου είπε το εξής. Είπε: "Βγήκα από το Άουσβιτς στη ζωή και έδωσα έναν όρκο. Και ο όρκος ήταν, πως δεν θα ξανάλεγα τίποτα το οποίο δεν θα μπορούσε να σταθεί, σαν το τελευταίο πράγμα που θα μπορούσα να πω." Τώρα, μπορούμε να το κάνουμε αυτό; Όχι. Και θα κάνουμε τους εαυτούς μας άδικους και τους άλλους άδικους. Όμως είναι πιθανή προοπτική. Σας ευχαριστώ.
So now, I have one last thought, which is that it really makes a difference what we say -- the words that come out of our mouth. I learned this from a woman who survived Auschwitz, one of the rare survivors. She went to Auschwitz when she was 15 years old. And ... And her brother was eight, and the parents were lost. And she told me this, she said, "We were in the train going to Auschwitz, and I looked down and saw my brother's shoes were missing. I said, 'Why are you so stupid, can't you keep your things together for goodness' sake?'" The way an elder sister might speak to a younger brother. Unfortunately, it was the last thing she ever said to him, because she never saw him again. He did not survive. And so when she came out of Auschwitz, she made a vow. She told me this. She said, "I walked out of Auschwitz into life and I made a vow. And the vow was, "I will never say anything that couldn't stand as the last thing I ever say." Now, can we do that? No. And we'll make ourselves wrong and others wrong. But it is a possibility to live into.
(Χειροκρότημα) Λαμπερά μάτια, λαμπερά μάτια.
Thank you. (Applause) Shining eyes.
(Applause)
Shining eyes.
Σας ευχαριστώ, σας ευχαριστώ. (Μουσική)
(Applause) Thank you, thank you.