When trains began to shuttle people across the coutryside, many insisted they would never replace horses. Less than a century later, people repeated that same prediction about cars, telephones, radio, television, and computers. Each had their own host of detractors. Even some experts insisted they wouldn’t catch on.
Khi những chuyến tàu chở khách đi qua những vùng quê, nhiều người khăng khăng họ sẽ không bao giờ thay thế loài ngựa. Chưa đầy một thế kỷ sau, con người lặp lại tiên đoán đó với xe hơi, điện thoại, radio, truyền hình, và cả máy tính. Mỗi phát minh đều vấp phải phản đối. Thậm chí, vài chuyên gia còn khẳng định chúng sẽ không tồn tại lâu.
Of course, we can’t predict exactly what the future will look like or what new inventions will populate it. But time and time again, we’ve also failed to predict that the technologies of the present will change the future. And recent research has revealed a similar pattern in our individual lives: we’re unable to predict change in ourselves. Three psychologists documented our inability to predict personal change in a 2013 paper called, “The End of History Illusion.” Named after political scientist Francis Fukuyama’s prediction that liberal democracy was the final form of government, or as he called it, “the end of history,” their work highlights the way we see ourselves as finished products at any given moment.
Tất nhiên, họ chẳng thể dự đoán chính xác tương lai hay phát minh mới nào sẽ trở nên phố biến. Nhưng lần này đến lần khác, chúng ta thất bại trong việc dự đoán công nghệ nào ở hiện tại sẽ thay đổi tương lai. Những nghiên cứu gần đây chỉ ra một mô tiếp tương tự trong đời sống: chúng ta không thể dự đoán thay đổi của chính mình. Ba nhà tâm lí nghiên cứu khả năng dự đoán thay đổi của ta trong một tài liệu xuất bản năm 2013 gọi là "Ảo tưởng Cái kết của lịch sử". Được đặt tên theo dự đoán của nhà khoa học chính trị Francis Fukuyama rằng Nền dân chủ phổ quát là dạng cuối cùng của chính phủ, hay như cách ông gọi nó là " Cái kết của lịch sử", nghiên cứu của họ nhấn mạnh cách ta nhìn nhận bản thân như sản phẩm cuối tại mọi thời điểm.
The researchers recruited over 7,000 participants ages 18 to 68. They asked half of these participants to report their current personality traits, values, and preferences, along with what each of those metrics had been ten years before. The other half described those features in their present selves, and predicted what they would be ten years in the future. Based on these answers, the researchers then calculated the degree of change each participant reported or predicted.
Các nhà nghiên cứu tuyển lựa hơn 7.000 người tham gia từ 18 đến 68 tuổi. Họ yêu cầu một nửa số người tham gia báo cáo tình trạng cá nhân hiện thời, những giá trị, và sở thích, đối chiếu với mười năm trước. Một nửa kia mô tả những khía cạnh trong tính cách hiện tại của mình. và dự đoán chúng sẽ thế nào trong mười năm tới. Dựa trên những câu trả lời, các nhà nghiên cứu tính toán mức độ thay đổi đã báo cáo hoặc dự đoán của mỗi người .
For every age group in the sample, they compared the predicted changes to the reported changes. So they compared the degree to which 18-year-olds thought they would change to the degree to which 28-year-olds reported they had changed. Overwhelmingly, at all ages, people’s future estimates of change came up short compared to the changes their older counterparts recalled. 20-year-olds expected to still like the same foods at 30, but 30-year-olds no longer had the same tastes. 30-year-olds predicted they’d still have the same best friend at 40, but 40-year-olds had lost touch with theirs. And 40-year-olds predicted they’d maintain the same core values that 50-year-olds had reconsidered. While older people changed less than younger people on the whole, they underestimated their capacity for change just as much. Wherever we are in life, the end of history illusion persists: we tend to think that the bulk of our personal change is behind us.
Cho mỗi nhóm tuổi trong mẫu, họ so sánh những thay đổi được dự đoán với những gì được báo cáo. Rồi so sánh mức độ mà nhóm 18 tuổi nghĩ rằng mình sẽ thay đổi với mức độ mà nhóm 28 tuổi đã báo cáo trước đó. Đa số, tại mọi lứa tuổi, việc ước tính thay đổi trong tương lai của mỗi người khác biệt với những thay đổi mà nhóm lớn hơn báo cáo. Nhóm 20 tuổi hi vọng vẫn thích cùng loại thức ăn lúc 30, nhưng nhóm 30 cho thấy họ đã thay đổi khẩu vị. Nhóm 30 dự đoán sẽ có cùng những người bạn thân lúc 40, nhưng nhóm 40 đã mất liên lạc với hầu hết trong số đó. Nhóm 40 dự đoán sẽ duy trì cùng những giá trị cốt lõi trong tương lai nhưng nhóm 50 tuổi đã xem xét lại chúng. Nhìn chung, dù người lớn tuổi ít thay đổi hơn người trẻ, họ vẫn đánh giá sai khả năng thay đổi của mình. Ảo tưởng Cái kết của lịch sử tồn tại bất cứ lúc nào trong đời: ta có xu hướng nghĩ rằng thay đổi cá nhân là thuộc về quá khứ.
One consequence of this thinking is that we’re inclined to overinvest in future choices based on present preferences. On average, people are willing to pay about 60% more to see their current favorite musician ten years in the future than they’d currently pay to see their favorite musician from ten years ago. While the stakes involved in concert-going are low, we’re susceptible to similar miscalculations in more serious commitments, like homes, partners, and jobs. At the same time, there’s no real way to predict what our preferences will be in the future. Without the end of history Illusion, it would be difficult to make any long-term plans.
Hệ quả của dạng suy nghĩ này là ta có thiên hướng đầu tư quá mức vào lựa chọn tương lai dựa trên sở thích hiện tại. Trung bình, một người sẵn lòng trả nhiều hơn 60% để xem nhạc sĩ yêu thích hiện tại của họ mười năm sau so với số tiền hiện trả để xem nghệ sĩ yêu thích từ mười năm trước. Trong khi số tiền xem hòa nhạc thì không mấy đáng kể, ta lại dễ mắc những tính toán sai lệch tương tự trong những sự kiện quan trọng hơn, như chọn nhà, bạn đời, hay cả công việc. Không có cách nào để dự đoán sở thích của ta sẽ ra sao trong tương lai. Không có ảo tưởng Cái kết lịch sử, sẽ rất khó để lên những kế hoạch dài hạn.
So the end of history illusion applies to our individual lives, but what about the wider world? Could we be assuming that how things are now is how they will continue to be? If so, fortunately, there are countless records to remind us that the world does change, sometimes for the better. Our own historical moment isn’t the end of history, and that can be just as much a source of comfort as a cause for concern.
Thế nên, lý thuyết này áp dụng cho đời sống cá nhân, vậy còn thế giới ngoài kia? Liệu ta có thể tự tin rằng mọi thứ sẽ tiếp diễn y hệt trong tương lai? Nếu vậy, may thay, có vô số ghi chép nhắc nhớ ta rằng thế giới đang thay đổi, thi thoảng theo hướng tốt hơn. Những sự kiện trong quá khứ không phải là Cái kết của lịch sử, Và điều đó vừa là một sự xoa dịu vừa là nguồn ngọn tranh cãi.