When trains began to shuttle people across the coutryside, many insisted they would never replace horses. Less than a century later, people repeated that same prediction about cars, telephones, radio, television, and computers. Each had their own host of detractors. Even some experts insisted they wouldn’t catch on.
כשהרכבות החלו להסיע אנשים באיזורים כפריים רבים קבעו שהן לעולם לא יהוו תחליף לסוסים. כעבור פחות ממאה שנה, נשמעה אותה תחזית ביחס למכוניות, טלפונים, מכשירי רדיו, טלוויזיה ומחשבים. לכל אחד מאלה התלוותה עדת מלעיזים משלו. היו אפילו מומחים שקבעו שהם לא "יתפסו".
Of course, we can’t predict exactly what the future will look like or what new inventions will populate it. But time and time again, we’ve also failed to predict that the technologies of the present will change the future. And recent research has revealed a similar pattern in our individual lives: we’re unable to predict change in ourselves. Three psychologists documented our inability to predict personal change in a 2013 paper called, “The End of History Illusion.” Named after political scientist Francis Fukuyama’s prediction that liberal democracy was the final form of government, or as he called it, “the end of history,” their work highlights the way we see ourselves as finished products at any given moment.
ברור שאיננו יכולים להתנבא איך בדיוק ייראה העתיד או אילו המצאות תהיינה בו. אבל אנו שוב ושוב לא מצליחים לחזות שהטכנולוגיות של היום תשננה את המחר. ומחקר חדש חשף דפוס דומה בחיינו הפרטיים: איננו יכולים לחזות שינויים בעצמנו. שלושה פסיכולוגים תיעדו את אי-יכולתנו לחזות שינויים אישיים במאמר מ-2013 שכותרתו: "אשליית קץ ההיסטוריה". המאמר נקרא על שם תחזיתו של איש מדעי המדינה, פרנסיס פוקויאמה, שקבעה שהדמוקרטיה הליברלית היא צורת הממשל האחרונה, או במילותיו, "קץ ההיסטוריה". הניסוי שלהם הראה שאנו רואים את עצמנו כמוצרים מוגמרים בכל רגע נתון.
The researchers recruited over 7,000 participants ages 18 to 68. They asked half of these participants to report their current personality traits, values, and preferences, along with what each of those metrics had been ten years before. The other half described those features in their present selves, and predicted what they would be ten years in the future. Based on these answers, the researchers then calculated the degree of change each participant reported or predicted.
החוקרים גייסו מעל 7,000 משתתפים בגילים 18 עד 68. הם ביקשו ממחצית המשתתפים לדווח על תכונות האישיות הנוכחיות שלהם, ערכיהם והעדפותיהם, לצד תיאור של אלה 10 שנים לפני כן. החצי השני תיאר תכונות אלה בעצמם כיום, לצד תחזית איך ייראו בעוד 10 שנים. על סמך תשובותיהם חישבו החוקרים את שיעור השינוי שכל משתתף תיאר או חזה.
For every age group in the sample, they compared the predicted changes to the reported changes. So they compared the degree to which 18-year-olds thought they would change to the degree to which 28-year-olds reported they had changed. Overwhelmingly, at all ages, people’s future estimates of change came up short compared to the changes their older counterparts recalled. 20-year-olds expected to still like the same foods at 30, but 30-year-olds no longer had the same tastes. 30-year-olds predicted they’d still have the same best friend at 40, but 40-year-olds had lost touch with theirs. And 40-year-olds predicted they’d maintain the same core values that 50-year-olds had reconsidered. While older people changed less than younger people on the whole, they underestimated their capacity for change just as much. Wherever we are in life, the end of history illusion persists: we tend to think that the bulk of our personal change is behind us.
בכל קבוצת גיל במדגם, הם השוו את השינוי החזוי לשינוי המדווח. כלומר, הם השוו את שיעור השינוי שבני ה-18 חזו לשיעור השינוי עליו דיווחו בני ה-28. באופן מכריע, בכל הגילים, הערכות השינוי העתידי לקו בחסר בהשוואה לשינויים שתיארו מקביליהם המבוגרים יותר. בני ה-20 ניבאו שבגיל 30 עדיין יאהבו את אותם מאכלים, אבל בני ה-30 כבר שינו את טעמם באוכל. בני ה-30 חזו שיהיו להם אותם חברים טובים בגיל 40, אבל בני ה-40 ניתקו את הקשר עם חבריהם, ובני ה-40 צפו שיהיו להם אותם ערכי ליבה שבני ה-50 בחנו מחדש. אף שככלל, המבוגרים יותר השתנו פחות מהצעירים יותר, הם המעיטו בהערכת יכולתם להשתנות באותה מידה. בכל שלב בחיים נשמרת אשליית קץ ההיסטוריה: אנו נוטים לחשוב שעיקר השינויים האישיים שלנו מאחורינו.
One consequence of this thinking is that we’re inclined to overinvest in future choices based on present preferences. On average, people are willing to pay about 60% more to see their current favorite musician ten years in the future than they’d currently pay to see their favorite musician from ten years ago. While the stakes involved in concert-going are low, we’re susceptible to similar miscalculations in more serious commitments, like homes, partners, and jobs. At the same time, there’s no real way to predict what our preferences will be in the future. Without the end of history Illusion, it would be difficult to make any long-term plans.
תוצאה אחת של חשיבה זו היא נטייתנו להשקעות-יתר בבחירותינו העתידיות על סמך העדפותינו הנוכחיות. בממוצע, אנשים מוכנים לשלם כ-60% יותר כדי לראות מופע של המוסיקאי האהוב עליהם היום בעוד 10 שנים יחסית למה שהם מוכנים לשלם היום כדי לראות את המוסיקאי שהיה אהוב עליהם לפני 10 שנים. בעוד שהסיכונים ביציאה למופע נמוכים, אנו נוטים לחישובים מוטעים דומים בהתחייבויות רציניות יותר, כמו בית, בני זוג ומקום עבודה. בה-בעת, אין כל אפשרות אמיתית לחזות מה תהיינה העדפותינו בעתיד. ללא אשליית קץ ההיסטוריה, יהיה קשה לרקום בכלל תכניות ארוכות-טווח.
So the end of history illusion applies to our individual lives, but what about the wider world? Could we be assuming that how things are now is how they will continue to be? If so, fortunately, there are countless records to remind us that the world does change, sometimes for the better. Our own historical moment isn’t the end of history, and that can be just as much a source of comfort as a cause for concern.
כך שאשליית קץ ההיסטוריה מתייחסת לחיינו האישיים, אך מה בנוגע לעולם הגדול? הייתכן שאנו מניחים שמה שהיה הוא שיהיה? אם כן, יש למזלנו אינספור תיעודים שמזכירים לנו שהעולם אכן משתנה, לעתים - לטובה. הרגע שלנו בהיסטוריה איננו קץ ההיסטוריה, ויש בכך הן מקור לנחמה והן מקום לדאגה.