Before March, 2011, I was a photographic retoucher based in New York City. We're pale, gray creatures. We hide in dark, windowless rooms, and generally avoid sunlight. We make skinny models skinnier, perfect skin more perfect, and the impossible possible, and we get criticized in the press all the time, but some of us are actually talented artists with years of experience and a real appreciation for images and photography.
Cho đến tháng ba, 2011, tôi làm thợ chỉnh sửa ảnh tại thành phố New York. Chúng tôi là những sinh vật xanh xao, ẩn trong bóng tối căn phòng không cửa sổ, và nói chung là tránh ánh nắng mặt trời. Chúng tôi chỉnh cho người gầy gầy hơn, da đẹp càng đẹp hơn, biến điều không thể thành có thể, và luôn nhận được những chỉ trích trên báo chí, nhưng trong chúng tôi cũng có những nghệ sĩ tài năng với nhiều năm kinh nghiệm và hiểu biết thực thụ về hình ảnh và nhiếp ảnh.
On March 11, 2011, I watched from home, as the rest of the world did, as the tragic events unfolded in Japan. Soon after, an organization I volunteer with, All Hands Volunteers, were on the ground, within days, working as part of the response efforts. I, along with hundreds of other volunteers, knew we couldn't just sit at home, so I decided to join them for three weeks.
Vào tháng 11 năm 2011, đang theo dõi tình hình thế giới tại nhà, tôi nhìn thấy các sự kiện bi thảm xảy ra tại Nhật Bản. Sau đó, tổ chức tình nguyện tôi tham gia All Hands Volunteers, trong vài ngày đã đến hiện trường góp phần nỗ lực ứng phó. Tôi, cùng hàng trăm tình nguyện viên hiểu rằng không thể chỉ ngồi yên tại nhà, nên tôi quyết định gia nhập cùng với họ trong suốt ba tuần.
On May the 13th, I made my way to the town of Ōfunato. It's a small fishing town in Iwate Prefecture, about 50,000 people, one of the first that was hit by the wave. The waters here have been recorded at reaching over 24 meters in height, and traveled over two miles inland. As you can imagine, the town had been devastated.
Vào ngày 13 tháng 5, tôi tìm đường đến thị trấn Ōfunato. Đó là một làng chài nhỏ thuộc tỉnh Iwate, với dân số khoảng 50.000 người, một trong những nơi đầu tiên chịu ảnh hưởng bởi sóng thần. Mực nước ở đây được ghi nhận lại đạt đến hơn 24 mét, và đi hơn 3 dặm sâu trong đất liền. Có thể hình dung, thị trấn đã bị tàn phá.
We pulled debris from canals and ditches. We cleaned schools. We de-mudded and gutted homes ready for renovation and rehabilitation. We cleared tons and tons of stinking, rotting fish carcasses from the local fish processing plant. We got dirty, and we loved it.
Chúng tôi kéo các mảnh vỡ từ kênh rãnh, hầm hố dọn dẹp trường học, vệ sinh nhà cửa, sẵn sàng cho việc đổi mới và phục hồi. Chúng tôi dọn sạch hàng tấn xác cá mục nát và hôi thối từ nhà máy chế biến cá tại địa phương . Chúng tôi lem luốc, nhưng ai cũng vui.
For weeks, all the volunteers and locals alike had been finding similar things. They'd been finding photos and photo albums and cameras and SD cards. And everyone was doing the same. They were collecting them up, and handing them in to various places around the different towns for safekeeping.
Trong nhiều tuần, các tình nguyện viên và người dân địa phương cùng tìm kiếm một thứ. Họ tìm kiếm các bức ảnh và album ảnh và máy ảnh và thẻ SD. Tất cả đều làm vậy. Họ đã thu thập và bàn giao chúng để bảo quản ở những nơi xung quanh các thị xã.
Now, it wasn't until this point that I realized that these photos were such a huge part of the personal loss these people had felt. As they had run from the wave, and for their lives, absolutely everything they had, everything had to be left behind.
Không phải đến thời điểm ấy mà tôi mới nhận ra những tấm hình này đúng là một phần mất mát cá nhân rất lớn ở những người này. Khi chạy trốn con sóng, để giữ lấy tính mạng, họ đã bỏ lại tất cả, Tất cả mọi thứ đều bị bỏ lại phía sau.
At the end of my first week there, I found myself helping out in an evacuation center in the town. I was helping clean the onsen, the communal onsen, the huge giant bathtubs. This happened to also be a place in the town where the evacuation center was collecting the photos. This is where people were handing them in, and I was honored that day that they actually trusted me to help them start hand-cleaning them.
Vào cuối tuần đầu tiên ở đó, tôi đến giúp đỡ một trung tâm di tản ở thị trấn. Tôi giúp dọn suối nước nóng (onsen) suối nước nóng công cộng, chiếc bồn tắm khổng lồ. Nơi đây cũng là nơi mà trung tâm di tản đã thu thập các bức ảnh. Đây là nơi người dân bàn giao chúng, và hôm đó tôi lấy làm vinh dự, vì họ tin tưởng tôi cho phép tôi giúp họ lau sạch các bức ảnh.
Now, it was emotional and it was inspiring, and I've always heard about thinking outside the box, but it wasn't until I had actually gotten outside of my box that something happened. As I looked through the photos, there were some were over a hundred years old, some still in the envelope from the processing lab, I couldn't help but think as a retoucher that I could fix that tear and mend that scratch, and I knew hundreds of people who could do the same. So that evening, I just reached out on Facebook and asked a few of them, and by morning the response had been so overwhelming and so positive, I knew we had to give it a go. So we started retouching photos.
Thật xúc động và háo hức. Trước đó, tôi từng nghe nói phải nghĩ thoáng ra ngoài khuôn khổ, nhưng chỉ khi tôi thực sự trải nghiệm điều đó điều ký diệu mới xảy ra. Khi tôi nhìn qua các bức ảnh, có một số bức đã hơn một trăm năm tuổi, một số vẫn còn trong phong bì từ các phòng rửa ảnh. Tôi nghĩ, là một người chỉnh sửa ảnh tôi có thể sửa vết rách và vết trầy đó, và tôi biết, hàng trăm người khác cũng có thể làm được như vậy. Nên tối đó, tôi truy cập Facebook và hỏi một vài người, và đến sáng, tôi nhận được rất nhiều phản hồi tích cực, tôi biết phải bắt tay vào việc. Chúng tôi bắt đầu chỉnh sửa những tấm ảnh này.
This was the very first. Not terribly damaged, but where the water had caused that discoloration on the girl's face had to be repaired with such accuracy and delicacy. Otherwise, that little girl isn't going to look like that little girl anymore, and surely that's as tragic as having the photo damaged. (Applause)
Đây là tấm đầu tiên. Không bị hư hỏng trầm trọng, nhưng chỗ bị thấm nước khiến đổi màu khuôn mặt cô gái, phải được sửa chữa với độ chính xác và tinh vi cao. Nếu không, bé gái trong hình sẽ không còn trông giống em nữa, và chắc chắn điều đó cũng tồi tệ như việc tấm ảnh bị hư hại vậy. (Vỗ tay)
Over time, more photos came in, thankfully, and more retouchers were needed, and so I reached out again on Facebook and LinkedIn, and within five days, 80 people wanted to help from 12 different countries. Within two weeks, I had 150 people wanting to join in. Within Japan, by July, we'd branched out to the neighboring town of Rikuzentakata, further north to a town called Yamada. Once a week, we would set up our scanning equipment in the temporary photo libraries that had been set up, where people were reclaiming their photos. The older ladies sometimes hadn't seen a scanner before, but within 10 minutes of them finding their lost photo, they could give it to us, have it scanned, uploaded to a cloud server, it would be downloaded by a gaijin, a stranger, somewhere on the other side of the globe, and it'd start being fixed.
Theo thời gian, rất may, nhiều hình ảnh được gừi về, , và cần thêm những người chỉnh sửa, do đó, một lần nữa, tôi đã lên Facebook và LinkedIn, trong vòng năm ngày, tôi tìm được 80 người muốn giúp từ 12 quốc gia khác nhau. Trong vòng hai tuần, tôi đã có 150 người mong muốn tham gia. Tại Nhật, tới Tháng Bảy, chúng tôi đã mở rộng ra các thị trấn lân cận của Rikuzentakata, xa hơn về phía bắc đến thị trấn Yamada. Mỗi tuần một lần, chúng tôi lắp đặt thiết bị scan của mình trong thư viện ảnh tạm thời đã thiết lập trước đó, để mọi người đến nhận lại những bức ảnh của mình. Những phụ nữ lớn tuổi đôi khi chưa từng nhìn thấy máy scan, nhưng sau 10 phút, tìm bức ảnh bị mất của mình, đưa lại cho chúng tôi để scan, tải lên một máy chủ đám mây, để tải xuống bởi một gaijin, một người lạ, ở một nơi nào đó trên thế giới, và bắt đầu được chỉnh sửa.
The time it took, however, to get it back is a completely different story, and it depended obviously on the damage involved. It could take an hour. It could take weeks. It could take months. The kimono in this shot pretty much had to be hand-drawn, or pieced together, picking out the remaining parts of color and detail that the water hadn't damaged. It was very time-consuming.
Thời gian dành ra để khôi phục nguyên trạng là một câu chuyện hoàn toàn khác, và rõ ràng là phụ thuộc vào mức hư hại của bức ảnh. Có thể mất một giờ. Có thể mất cả tuần. Có thể mất đến hàng tháng. Chiếc kimono trong bức ảnh này gần như phải được vẽ lại bằng tay, hoặc chắp ghép, từ các phần màu sắc và chi tiết còn lại chưa bị nước làm hư hại. Nó rất tốn thời gian.
Now, all these photos had been damaged by water, submerged in salt water, covered in bacteria, in sewage, sometimes even in oil, all of which over time is going to continue to damage them, so hand-cleaning them was a huge part of the project. We couldn't retouch the photo unless it was cleaned, dry and reclaimed.
Bấy giờ, tất cả những hình ảnh này đã bị nước làm hư hại, bị nhấn chìm trong nước muối, bị bao phủ bởi vi khuẩn, trong nước thải, đôi khi cả trong dầu, suốt một quãng thời gian nên chúng sẽ tiếp tục thêm hư hại. Thế nên lau sạch chúng là một phần rất lớn của dự án. Chúng tôi không thể chỉnh sửa nếu ảnh không được làm sạch, phơi khô và cải tạo.
Now, we were lucky with our hand-cleaning. We had an amazing local woman who guided us. It's very easy to do more damage to those damaged photos. As my team leader Wynne once said, it's like doing a tattoo on someone. You don't get a chance to mess it up.
Chúng tôi đã gặp may với việc lau ảnh bằng tay. Có một người phụ nữ địa phương tuyệt vời đã hướng dẫn chúng tôi. Rất dễ gây thêm hư hại cho những hình ảnh đã hư hại này. Trưởng nhóm Wynne của tôi từng nói: Nó cũng giống như xăm cho ai đó. Bạn không có cơ hội phạm sai lầm.
The lady who brought us these photos was lucky, as far as the photos go. She had started hand-cleaning them herself and stopped when she realized she was doing more damage. She also had duplicates. Areas like her husband and her face, which otherwise would have been completely impossible to fix, we could just put them together in one good photo, and remake the whole photo.
Người phụ nữ mang cho chúng tôi những tấm ảnh này đã gặp may, khi chúng có thể được phục hồi đến vậy. Cô ấy đã tự lau sạch chúng và dừng lại khi nhận ra mình đang làm nó bị hư hại nhiều hơn. Cô cũng đã có bản sao của bức ảnh . Nếu không, những chỗ như chồng và khuôn mặt cô, sẽ không bao giờ có thể được khắc phục, chỉ có thể đặt họ gần nhau trong một bức ảnh lành khác, và làm lại toàn bộ bức hình.
When she collected the photos from us, she shared a bit of her story with us. Her photos were found by her husband's colleagues at a local fire department in the debris a long way from where the home had once stood, and they'd recognized him. The day of the tsunami, he'd actually been in charge of making sure the tsunami gates were closed. He had to go towards the water as the sirens sounded. Her two little boys, not so little anymore, but her two boys were both at school, separate schools. One of them got caught up in the water. It took her a week to find them all again and find out that they had all survived.
Khi nhận lại các bức ảnh từ chúng tôi, cô ấy đã chia sẻ một chút câu chuyện của mình. Những bức ảnh này được đồng nghiệp của chồng cô tìm thấy tại một sở cứu hỏa, giữa các mảnh vỡ trên quãng đường dài kể từ nơi có căn nhà bị tàn phá, và họ đã nhận ra anh ta. Ngày xảy ra sóng thần, anh chịu trách nhiệm đóng chặt cửa chắn sóng thần. Anh ấy phải đi về hướng dòng nước khi còi báo động vang lên. Hai đứa con trai nhỏ, giờ không còn nhỏ nữa, hai đứa con trai của cô đều đang ở trường, hai trường khác nhau. Một đứa bị kẹt trong dòng nước. Mất một tuần, cô mới tìm ra họ và biết được rằng tất cả họ đều đã sống sót.
The day I gave her the photos also happened to be her youngest son's 14th birthday. For her, despite all of this, those photos were the perfect gift back to him, something he could look at again, something he remembered from before that wasn't still scarred from that day in March when absolutely everything else in his life had changed or been destroyed.
Ngày tôi trả lại hình cho cô ấy cũng là ngày của đứa con trai út của cô tròn 14 tuổi. Đối với cô, sau hết mọi sự, những bức ảnh này là món quà hoàn hảo cho thằng bé, một cái gì đó nó có thể xem lại, để nhớ về quá khứ trước đây chưa bị nhuốm màu sợ hãi kể từ cái ngày Tháng Ba đó, khi toàn bộ cuộc sống bị đảo lộn hay bị phá hủy.
After six months in Japan, 1,100 volunteers had passed through All Hands, hundreds of whom had helped us hand-clean over 135,000 photographs, the large majority — (Applause) — a large majority of which did actually find their home again, importantly. Over five hundred volunteers around the globe helped us get 90 families hundreds of photographs back, fully restored and retouched. During this time, we hadn't really spent more than about a thousand dollars in equipment and materials, most of which was printer inks.
Sau sáu tháng tại Nhật bản, 1.100 tình nguyện viên đã tham gia tổ chức All Hands, trong đó, hàng trăm người đã tỉ mẩn lau sạch hơn 135.000 bức ảnh, phần lớn — (Vỗ tay) — phần lớn số ảnh đã về lại với chủ nhân của mình, đây là điều hết sức quan trọng. Hơn năm trăm tình nguyện viên toàn cầu đã giúp trao trả cho hơn 90 gia đình, hàng trăm bức ảnh đã được hoàn toàn phục hồi và chỉnh sửa. Trong thời gian này, chúng tôi đã không chi quá một ngàn đô la cho thiết bị và vật liệu, Hầu hết chi phí là cho mực máy in.
We take photos constantly. A photo is a reminder of someone or something, a place, a relationship, a loved one. They're our memory-keepers and our histories, the last thing we would grab and the first thing you'd go back to look for. That's all this project was about, about restoring those little bits of humanity, giving someone that connection back.
Chúng tôi chụp ảnh liên tục. Mỗi bức ảnh gợi nhắc về ai đó hoặc một cái gì đó, một nơi, một mối quan hệ, một người thân yêu. Chúng là những vật lưu giữ kỉ niệm và câu chuyện của chúng ta, là điều cuối cùng chúng ta còn bám víu lấy và cũng là thứ đầu tiên ta quay lại kiếm tìm. Đó là ý nghĩa của toàn bộ dự án này, phục hồi những mảnh nhỏ của nhân loại, đem những kết nối trở lại cho ai đó.
When a photo like this can be returned to someone like this, it makes a huge difference in the lives of the person receiving it.
Khi một bức ảnh như thế này được đem trả lại, nó sẽ tạo nên một biến đổi lớn lao trong cuộc sống của người nhận.
The project's also made a big difference in the lives of the retouchers. For some of them, it's given them a connection to something bigger, giving something back, using their talents on something other than skinny models and perfect skin.
Dự án cũng tạo nên sự khác biệt lớn trong cuộc sống của những người sửa ảnh. Đối với một số người, họ đã được kết nối với một điều gì đó lớn lao, cho đi một cái gì đó, dùng tài của mình cho một điều gì đó khác hơn là những người mẫu gầy gò và làn da mịn màng.
I would like to conclude by reading an email I got from one of them, Cindy, the day I finally got back from Japan after six months.
Tôi muốn đọc một email để kết thúc bài nói chuyện này. Email này từ Cindy, một người giúp sửa ảnh, gửi tôi ngày tôi trở về từ Nhật bản sau sáu tháng.
"As I worked, I couldn't help but think about the individuals and the stories represented in the images. One in particular, a photo of women of all ages, from grandmother to little girl, gathered around a baby, struck a chord, because a similar photo from my family, my grandmother and mother, myself, and newborn daughter, hangs on our wall. Across the globe, throughout the ages, our basic needs are just the same, aren't they?" Thank you. (Applause) (Applause)
"Khi làm việc, tôi không thể không nghĩ đến mỗi thân phận và những câu chuyện chứa đựng trong các bức ảnh. Có một bức ảnh nọ, chụp nhiều thế hệ phụ nữ trong nhà, từ già đến trẻ, quây quần xung quanh một em bé, đã đánh động lòng tôi vì nhà tôi cũng có một bức ảnh tương tự, bà ngoại, mẹ tôi, tôi, và đứa con gái mới sinh, tấm ảnh treo trên tường nhà. Bên kia địa cầu, cho dù ở thời đại nào, nhu cầu cơ bản của chúng ta là như nhau, đúng không?" Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay) (Vỗ tay)