I want to start with a game. Okay? And to win this game, all you have to do is see the reality that's in front of you as it really is, all right? So we have two panels here, of colored dots. And one of those dots is the same in the two panels. And you have to tell me which one.
Tôi muốn bắt đầu với một trò chơi. Để thắng, bạn cần phải thấy đc thực tế trước mắt mình Sẵn sàng chưa? Ở đây ta có hai bảng chứa các điểm màu. Và một trong các điểm đó giống nhau trên cả hai bảng. Ok? Hãy chỉ ra đó là điểm nào?
Now, I narrowed it down to the gray one, the green one, and, say, the orange one. So by a show of hands, we'll start with the easiest one. Show of hands: how many people think it's the gray one? Really? Okay. How many people think it's the green one? And how many people think it's the orange one? Pretty even split.
Bây giờ, giới hạn lại còn điểm màu xám, xanh lá cây, và cam. Bằng cách giơ tay lên, chúng ta sẽ bắt đầu với điểm dễ nhất Hãy giơ tay: Bao nhiêu người nghĩ điểm đó là điểm màu xám? Chắc chứ? Ok. Bao nhiêu người nghĩ nó là màu xanh lá cây? Và bao nhiêu nghĩ là màu cam? Rất đồng đều.
Let's find out what the reality is. Here is the orange one.
Để xem thực tế thì sao. Đây là màu cam.
(Laughter)
(Cười)
Here is the green one. And here is the gray one.
Đây là màu xanh lá cây. Và đây là màu xám.
(Laughter)
(Cười)
So for all of you who saw that, you're complete realists. All right?
Với những ai thấy được điều đó, các bạn là người hoàn toàn thực tế. Được chưa? (Cười)
(Laughter)
So this is pretty amazing, isn't it? Because nearly every living system has evolved the ability to detect light in one way or another. So for us, seeing color is one of the simplest things the brain does. And yet, even at this most fundamental level, context is everything. What I'm going to talk about is not that context is everything, but why context is everything. Because it's answering that question that tells us not only why we see what we do, but who we are as individuals, and who we are as a society.
Điều này thật đáng kinh ngạc, đúng không nào? Vì hầu như mỗi sinh vật đã phát triển khả năng phát hiện ánh sáng bằng cách này hay cách khác. Như thế, đối với chúng ta, việc nhìn thấy màu sắc là một trong những việc đơn giản nhất mà não có thể làm. Dù vậy, kể cả ở mức độ cơ bản này, khung cảnh là tất cả. Tôi ko chỉ muốn nói rằng khung cảnh là tất cả, mà tại sao nó là tất cả. Vì nó trả lời câu hỏi mà chẳng những cho ta biết tại sao chúng ta thấy như vậy, mà chúng ta là gì về mặt cá thể, cũng như về mặt xã hội.
But first, we have to ask another question, which is, "What is color for?" And instead of telling you, I'll just show you. What you see here is a jungle scene, and you see the surfaces according to the amount of light that those surfaces reflect. Now, can any of you see the predator that's about to jump out at you? And if you haven't seen it yet, you're dead, right?
Nhưng trước tiên, ta phải hỏi một câu khác, đó là, "màu sắc có tác dụng gì?" Và thay vì nói tôi sẽ dùng hình ảnh. Đây là cảnh trong rừng. Và bạn thấy các bề mặt tùy theo số lượng ánh sáng phản xạ từ chúng. Bây giờ, có ai thấy một con dã thú sắp nhảy vồ vào bạn? Và nếu bạn chưa thấy được nó thì bạn sẽ chết. Đúng không?
(Laughter)
(Cười)
Can anyone see it? Anyone? No? Now let's see the surfaces according to the quality of light that they reflect. And now you see it.
Ai thấy không? Ai? Không à? Bây giờ, hãy xem các bề mặt này dựa theo chất lượng màu sắc chúng phản chiếu. Và giờ bạn thấy nó rồi.
So, color enables us to see the similarities and differences between surfaces, according to the full spectrum of light that they reflect. But what you've just done is in many respects mathematically impossible. Why? Because, as Berkeley tells us, we have no direct access to our physical world, other than through our senses. And the light that falls onto our eyes is determined by multiple things in the world, not only the color of objects, but also the color of their illumination, and the color of the space between us and those objects. You vary any one of those parameters, and you'll change the color of the light that falls onto your eye.
Vậy, màu sắc giúp ta thấy sự tương đồng và khác biệt giữa các bề mặt, tùy theo chùm quang phổ ánh sáng mà chúng phản xạ. Nhưng điều bạn vừa làm, trong nhiều khía cạnh, là bất khả thi trong toán học. Tại sao? Vì như Berkeley nói, ta ko có tương tác trực tiếp với thế giới vật lý, chỉ là thông qua các giác quan. Và ánh sáng lọt vào mắt bạn đc xác định bởi nhiều thứ trên thực tế -- ko chỉ là màu của vật thể, mà còn độ rọi của chúng, và màu của ko gian giữa ta và chúng. Bạn đổi một trong các biến đó, và bạn sẽ thay đổi màu sắc ánh sáng đến mắt mình.
This is a huge problem, because it means that the same image could have an infinite number of possible real-world sources. Let me show you what I mean. Imagine that this is the back of your eye, okay? And these are two projections from the world. They're identical in every single way. Identical in shape, size, spectral content. They are the same, as far as your eye is concerned. And yet they come from completely different sources. The one on the right comes from a yellow surface, in shadow, oriented facing the left, viewed through a pinkish medium. The one on the left comes from an orange surface, under direct light, facing to the right, viewed through sort of a bluish medium. Completely different meanings, giving rise to the exact same retinal information. And yet it's only the retinal information that we get.
Đây là vấn đề lớn vì nó nghĩa là một hình ảnh có thể có vô số nguồn trong thế giới thực. Vậy để tôi giải thích cho bạn. Tưởng tượng đó là phía sau mắt bạn. và hai hình chiếu từ thế giới bên ngoài. Chúng giống nhau y đúc trên bất cứ mặt nào. Về hình dáng, kích thước, quang phổ. Chúng là một, theo mắt của bạn. Nhưng chúng có từ những nguồn hoàn toàn khác nhau. Cái bên phải là từ một bề mặt màu vàng, trong bóng râm, hướng về trái, nhìn qua tấm kính màu hồng. Cái bên trái là từ một mặt phẳng màu cam, đc chiếu sáng, hướng về phải, nhìn qua tấm kính màu xanh da trời. Ý nghĩa hoàn toàn khác nhau, cho một thông tin giống chính xác trên võng mạc. Vậy nhưng ta chỉ nhận đc thông tin trên võng mạc.
So how on Earth do we even see? So if you remember anything in this next 18 minutes, remember this: that the light that falls onto your eye, sensory information, is meaningless, because it could mean literally anything. And what's true for sensory information is true for information generally. There's no inherent meaning in information. It's what we do with that information that matters.
Vậy làm thế nào chúng ta thấy? Vậy nếu bạn nhớ bất cứ điều gì trong 18 phút nữa, nhớ rằng: ánh sáng đến mắt bạn, thông tin từ cảm nhận, không có ý nghĩa gì hết. Vì nó có thể là bất cứ thứ gì. Và cái gì đúng cho thông tin xúc giác cũng đúng cho thông tin nói chung. Ko hề có ý nghĩa nào gắn với thông tin. Quan trọng là ta làm gì với thông tin đó.
So, how do we see? Well, we see by learning to see. The brain evolved the mechanisms for finding patterns, finding relationships in information, and associating those relationships with a behavioral meaning, a significance, by interacting with the world. We're very aware of this in the form of more cognitive attributes, like language. I'm going to give you some letter strings, and I want you to read them out for me, if you can.
Vậy, làm thế nào chúng ta thấy? Ta thấy bằng việc học. Vậy, não phát triển các cơ chế tìm ra mô hình, tìm ra ự liên hệ trong thông tin, và liên kết các mối liên hệ đó với một ý nghĩa hành vi, một ý nghĩa, bằng việc giao tếp với thế giới. Chúng ta biết điều này ở dạng mang tính nhận thức hơn, như ngôn ngữ. Vậy, tôi sẽ cho bạn vài câu văn. Và tôi muốn bạn đọc ra cho tôi, nếu có thể.
Audience: "Can you read this?" "You are not reading this." "What are you reading?"
Khán giả: "Can you read this?" "You are not reading this." "What are you reading?"
Beau Lotto: "What are you reading?" Half the letters are missing, right? There's no a priori reason why an "H" has to go between that "W" and "A." But you put one there. Why? Because in the statistics of your past experience, it would have been useful to do so. So you do so again. And yet you don't put a letter after that first "T." Why? Because it wouldn't have been useful in the past. So you don't do it again.
Beau Lotto: "What are you reading?" Nửa số chữ cái bị mất. Đúng ko? Ko có một lý do nào để chữ "H" ở giữa "W" và "A." Nhưng bạn để nó vào. Tại sao? Vì trong thống kê của kinh nghiệm trc đây của bạn nó cần phải ở đó. Vậy bạn lặp lại như thế. Nhưng bạn lại không cho chữ nào sau chữ "T" đầu tiên. Tại sao? Vì trong quá khứ nó ko cần thiết. Nên bạn ko lặp lại.
So, let me show you how quickly our brains can redefine normality, even at the simplest thing the brain does, which is color. So if I could have the lights down up here. I want you to first notice that those two desert scenes are physically the same. One is simply the flipping of the other. Now I want you to look at that dot between the green and the red. And I want you to stare at that dot. Don't look anywhere else. We're going to look at it for about 30 seconds, which is a bit of a killer in an 18-minute talk.
Vậy, để tôi chỉ ra nhanh làm thế nào bộ não của chúng ta có thể định nghĩa sự bình thường, kể cả ở việc đơn giản nhất, màu sắc. vậy làm ơn tắt đèn trên này. Tôi muốn bạn thấy rằng hai cảnh sa mạc này hoàn tòan giống nhau. Cái này chỉ là đối xứng của cái kia. OK? Giờ tôi muốn bạn nhìn vào điểm giữa hình xanh và đỏ. OK? và chăm chú nhìn nó. Đùng nhìn chỗ khác. Và ta sẽ nhìn nó trong 30 giây, hơi lâu cho cuộc nói chuyện 18 phút.
(Laughter)
(cười)
But I really want you to learn. And I'll tell you -- don't look anywhere else -- I'll tell you what's happening in your head. Your brain is learning, and it's learning that the right side of its visual field is under red illumination; the left side of its visual field is under green illumination. That's what it's learning. Okay? Now, when I tell you, I want you to look at the dot between the two desert scenes. So why don't you do that now?
Nhưng tôi thật sự mốn bạn thấy. Và tôi sẽ nói -- đùng nhìn chỗ khác -- và tôi sẽ phân tích cái gì xảy ra trong đàu bạn. Não bạn đang học. Nó thấy rằng hình bên phải đc chiếu sáng bởi màu đỏ; và hình bên phải đc chiếu màu xanh. Nó đang nghĩ như vậy. OK? Giờ khi tôi gọi, tôi muốn bạn nhìn vào điểm giữa hai sa mạc. Giờ bạn hãy làm vậy
(Laughter)
(Cười)
Can I have the lights up again?
Làm ơn bật đèn lên
I take it from your response they don't look the same anymore, right?
Từ phản ứng của bạn tôi suy ra chúng ko giống nhau nữa. Phải ko?
(Applause)
(Vỗ tay)
Why? Because your brain is seeing that same information as if the right one is still under red light, and the left one is still under green light. That's your new normal. Okay? So, what does this mean for context? It means I can take two identical squares, put them in light and dark surrounds, and the one on the dark surround looks lighter than on the light surround. What's significant is not simply the light and dark surrounds that matter. It's what those light and dark surrounds meant for your behavior in the past.
Tại sao? Vì não bạn vẫn đang thấy thông tin cũ như thể hình bên phải đc chiếu màu đỏ, và bên trái vẫn đc chiếu màu xanh. Đó là thực tế mới của bạn. Vậy điếu này nói gì về bối cảnh? Nó nghĩa là tôi có thể lấy 2 hình vuông y hệt, và để chúng trên nền sáng và tối. và giờ cái trên nền tối trông sáng hơn cái trên nền sáng. Quan trọng ko chỉ là nền sáng hay tối. Mà nền sáng và tối đó có nghĩa gì với hành vi của bạn trong quá khứ.
So I'll show you what I mean. Here we have that exact same illusion. We have two identical tiles on the left, one in a dark surround, one in a light surround. And the same thing over on the right. Now, I'll reveal those two scenes, but I'm not going to change anything within those boxes, except their meaning. And see what happens to your perception.
Để tôi giải thích. Ở đây là ảo giác như vừa rồi. Ta có hai mảnh giống nhau, bên trái, một cái trên nền tối, cái kia trên nền sáng. Và tương tự cho bên phải. Giờ, điều tôi làm là tôi sẽ xem xét lại hai hình trên. Nhưng tôi ko thay đổi gì trong các hình trên, trừ ý nghĩa của chúng. Và xem điều gì xảy ra với nhận thức của bạn.
Notice that on the left the two tiles look nearly completely opposite: one very white and one very dark, right? Whereas on the right, the two tiles look nearly the same. And yet there is still one on a dark surround, and one on a light surround. Why? Because if the tile in that shadow were in fact in shadow, and reflecting the same amount of light to your eye as the one outside the shadow, it would have to be more reflective -- just the laws of physics. So you see it that way.
Để ý bên trái hai mảnh trông hòan tòan trái ngược; một cái rất trắng và cái kia thì rất tối. Được chưa? Trong khi bên phải, hai mảnh trông gần như y chang. Mặc dù một cái vẫn trong nền tối, và cái kia trong nền sáng. Tại sao? Vì nếu mảnh trong tối thật sự ở trong bóng râm, và phản xạ cùng một lượng ánh sáng đến mắt bạn như cái bên ngoài bóng râm, thì nó phải phản xạ lại nhiều hơn -- chỉ là qui luật vật lý. Vậy bạn thấy nó như thế.
Whereas on the right, the information is consistent with those two tiles being under the same light. If they're under the same light reflecting the same amount of light to your eye, then they must be equally reflective. So you see it that way. Which means we can bring all this information together to create some incredibly strong illusions.
Trong khi bên phải, thông tin giống nhau với hai mảnh cùng trong ánh sáng. Nếu chúng được chiếu sáng như nhau, và phản xạ cùng lượng ánh sáng đến mắt bạn, thì chúng phải cùng độ phản chiếu. Nên bạn thấy như thế. Nghĩa là ta có thể mang tất cả những thông tin này lại để tạo ra một số ảo giác cực mạnh.
This is one I made a few years ago. And you'll notice you see a dark brown tile at the top, and a bright orange tile at the side. That is your perceptual reality. The physical reality is that those two tiles are the same.
Đây là cái tôi làm cách đây vài năm. Và bạn thấy rằng một mảnh nâu tối ở mặt trên, và một mảnh cam sáng ở mặt bên. Đó là thực tế bạn cảm nhận. Thực tế vật lý là hai mảnh đó như nhau.
Here you see four gray tiles on your left, seven gray tiles on the right. I'm not going to change those tiles at all, but I'm going to reveal the rest of the scene. And see what happens to your perception. The four blue tiles on the left are gray. The seven yellow tiles on the right are also gray. They are the same. Okay? Don't believe me? Let's watch it again.
Đây bạn thấy bốn mảnh xám bên trái, bảy mảnh xám bên phải. Tôi sẽ ko thay đổi mấy mảnh đó chút nào. Nhưng tôi sẽ tiết lộ phần còn lại. Và xem điều gì xảy ra với nhận thức của bạn. Bốn mảnh xanh bên trái là màu xám. Bảy mảnh vàng bên phải cũng là xám. Chúng giống y hệt. OK? Ko tin tôi? Hãy xem lại.
What's true for color is also true for complex perceptions of motion. So, here we have -- let's turn this around -- a diamond. And what I'm going to do is, I'm going to hold it here, and I'm going to spin it. And for all of you, you'll see it probably spinning this direction. Now I want you to keep looking at it. Move your eyes around, blink, maybe close one eye. And suddenly it will flip, and start spinning the opposite direction. Yes? Raise your hand if you got that. Yes? Keep blinking. Every time you blink, it will switch. So I can ask you, which direction is it rotating? How do you know? Your brain doesn't know, because both are equally likely. So depending on where it looks, it flips between the two possibilities.
Cái gì đúng cho màu sắc cũng đúng cho nhận thức phức tạp về chuyển động. Ở đây ta có -- hãy xoay nó lại -- một hình thoi. Và điều tôi làm là, tôi sẽ giữ nó ở đây, và tôi sẽ xoay nó. Và đối với tất cả cả bạn, bạn sẽ thấy nó có vẻ xoay theo hướng này. Giờ tôi muốn bạn cứ nhìn nó. Đảo mắt, chớp một cái, có thể nhắm một mắt. Và đột nhiên nó lật lại, và bắt đầu xoay theo chiều ngược lại. Có? Giơ tay nếu bạn thấy vậy. Vâng? Chớp mắt nữa đi. Mỗi lần bạn chớp mắt là nó đổi. Đc chưa? Vậy tôi có thể hỏi bạn, nó đang xoay chiều nào? Sao bạn biết đc? Não bạn ko biết. Vì cả hai khả năng như nhau. Vậy tùy vào nhình chỗ nào, nó thay đổi giữa hai chiều.
Are we the only ones that see illusions? The answer to this question is no. Even the beautiful bumblebee, with its mere one million brain cells, which is 250 times fewer cells than you have in one retina, sees illusions, does the most complicated things that even our most sophisticated computers can't do. So in my lab we work on bumblebees, because we can completely control their experience, and see how it alters the architecture of their brain. We do this in what we call the Bee Matrix.
Có phải chỉ chúng ta thấy ảo giác? Câu trả lời là ko. Thậm chí con ong nhỏ xinh đẹp, với chỉ một triệu neuron, tức là 250 lần ít hơn số lượng tế bào trên một võng mạc, thấy ảo giác, làm được điều phức tạp nhất mà thậm chí máy tính hiện đại nhất ko thể. Vậy trong phòng lab của tôi, chúng tôi thí nghiệm trên ong ngệ. Vì chúng tôi có thể hoàn toàn kiểm soát trải nghiệm của chúng, và thấy đc làm sao điều đấy đổi cấu trúc não chúng. Và chúng tôi làm việc này trong cái gọi là Ma Trận Ong.
Here you have the hive. You can see the queen bee, the large bee in the middle. Those are her daughters, the eggs. They go back and forth between this hive and the arena, via this tube. You'll see one of the bees come out here. You see how she has a little number on her? There's another one coming out, she also has a number on her. Now, they're not born that way, right? We pull them out, put them in the fridge, and they fall asleep. Then you can superglue little numbers on them.
Ở đây có tổ ong. Bạn thấy đc ong chúa, con bự ở giữa kia. Tòan bộ đó là con của nó, những cái trứng. Và chúng đi qua đi lại giữa tổ và khu họat đông qua ống này. Và bạn thấy một con ong chui ra đây. Bạn thấy nó có con số nhỏ trên người? Yeah một con nữa chui ra. Nó có một số khác. Chúng ko phải bẩm sinh. Dúng ko? Chúng tôi kéo chúng ra, để vào tủ lạnh, chúng ngủ. Và rồi bạn có thể dán chặt các số nhỏ lên chúng.
(Laughter)
(Cười)
And now, in this experiment they get a reward if they go to the blue flowers. They land on the flower, stick their tongue in there, called a proboscis, and drink sugar water. She's drinking a glass of water that's about that big to you and I, will do that about three times, then fly. And sometimes they learn not to go to the blue, but to go where the other bees go. So they copy each other. They can count to five. They can recognize faces. And here she comes down the ladder. And she'll come into the hive, find an empty honey pot, and throw up, and that's honey.
Và giờ trong thí nghiệm này chúng đc thưởng nếu chúng đến bông hoa xanh dương. Và chúng đậu lên hoa. Chúng cho lưỡi vào đó. gọi là vòi, và uống nc đuờng. Giờ nó uống một cốc nc mà ở cỡ lớn như tôi và bạn, sẽ phải làm trong ba lần, và rồi bay. Và đôi lúc chúng biết ko bay đến hoa màu xanh dương, mà đi theo những con ong khác. Chúng bắt chước nhau. Chúng có thể đếm ến năm. Chúng có thể nhận đc khuôn mặt. Đây nó đi xuống. Và vào tổ, kiếm một lỗ mật trống, và cho vào, đấy là mật.
(Laughter)
(Cười)
Now remember, she's supposed to be going to the blue flowers, but what are these bees doing in the upper right corner? It looks like they're going to green flowers. Now, are they getting it wrong? And the answer to the question is no. Those are actually blue flowers. But those are blue flowers under green light. So they're using the relationships between the colors to solve the puzzle, which is exactly what we do.
Giờ nhớ rằng -- (Cười) nó đáng ra phải tìm đến bông hoa xanh dương. Nhưng mấy con ong này đang làm gì ở góc phải bên trên? Trông có vẻ chúng tìm đến hoa xanh lá cây. Giờ, có phải chúng tìm nhầm? Câu trả lời là ko. Đó thật ra là hoa màu xanh dương. Nhưng là hoa xanh dương đc chiếu màu xanh lá cây. Vậy chúng đang dùng quan hệ giữa các màu để giải câu đố. Y hệt như chúng ta làm.
So, illusions are often used, especially in art, in the words of a more contemporary artist, "to demonstrate the fragility of our senses." Okay, this is complete rubbish. The senses aren't fragile. And if they were, we wouldn't be here. Instead, color tells us something completely different, that the brain didn't actually evolve to see the world the way it is. We can't. Instead, the brain evolved to see the world the way it was useful to see in the past. And how we see is by continually redefining normality.
Vậy, ảo giác thường được dùng, đặc biệt trong nghệ thuật, theo như lời một nghệ sỹ đương đại, "để thể hiện sự mỏng manh của giác quan." OK, thật là nhảm nhí. Các giác quan ko hề mỏng manh.Nếu ko ta sẽ ko tồn tại. Thay vào đó, màu sắc cho ta biết một điều khác hẳn, là não bộ ko phát triển để nhìn thấy thế giới một cách chân thực. Ta ko thể. Thay vào đó, não phát triển để thấy thế giới theo cách có ích trong quá khứ. Và cách ta thấy liên tục định nghĩa lại sự bình thường.
So, how can we take this incredible capacity of plasticity of the brain and get people to experience their world differently? Well, one of the ways we do it in my lab and studio is we translate the light into sound, and we enable people to hear their visual world. And they can navigate the world using their ears.
Vậy làm sao ta dùng khả năng linh hoạt vô hạn này của não để khiến con người nhận thức thế giới một cách khác? Một trong những cách mà chúng tôi làm trong lab va studio là biến ánh sáng thành âm thanh và giúp người ta nghe thế giới trực quan của họ. Và họ có thể định hướng bằng lỗ tai.
Here's David on the right, and he's holding a camera. On the left is what his camera sees. And you'll see there's a faint line going across that image. That line is broken up into 32 squares. In each square, we calculate the average color. And then we just simply translate that into sound. And now he's going to turn around, close his eyes, and find a plate on the ground with his eyes closed.
Đây là David, bên phải. Và anh đang cầm camera. Bên trái là những gì camera thấy. Và bạn sẽ thấy một sọc ngang mờ ở giữa hình. Sọc đó được chia thành 32 ô vuông. Trong mỗi ô chúng tôi tính màu trung bình. Và rồi chúng tôi chỉ chuyển nó sang âm thanh. Và giờ anh ta sẽ quay vòng, nhắm mắt lại, và tìm một cái dĩa dưới đất, nhắm mắt lại.
(Continuous sound)
(Sound changes momentarily)
(Sound changes momentarily)
(Sound changes momentarily)
(Sound changes momentarily)
(Sound changes momentarily)
Beau Lotto: He finds it. Amazing, right? So not only can we create a prosthetic for the visually impaired, but we can also investigate how people literally make sense of the world. But we can also do something else. We can also make music with color. So, working with kids, they created images, thinking about what might the images you see sound like if we could listen to them. And then we translated these images. And this is one of those images. And this is a six-year-old child composing a piece of music for a 32-piece orchestra. And this is what it sounds like.
Anh đã tìm ra. Đáng ngạc nhiên chứ? Và vậy chúng tôi ko chỉ tạo ra đc bộ phận thay thế cho người khiếm thị, mà còn có thể nghiên cứu cách người ta nhận thức thế giới. Chúng tôi còn làm được điều khác nữa. Chúng tôi có thể tạo ra âm nhạc từ màu sắc. Vậy, làm việc với trẻ con, chúng tạo ra hình ảnh, nghĩ xem hình ảnh bạn thấy có thể nghe đc như thế nào nếu ta có thể nghe đc chúng. Và rồi chúng tôi chuyển đổi những bức ảnh. Đây là một trong chúng. Đây là đứa trẻ sáu tuổi sáng tác một đoạn nhạc cho dàn nhạc 32 mảnh. Và nó nghe như thế này.
(Electronic representation of orchestral music)
So, a six-year-old child. Okay?
Vậy, đứa bé 6 tuổi. OK?
Now, what does all this mean? What this suggests is that no one is an outside observer of nature, okay? We're not defined by our central properties, by the bits that make us up. We're defined by our environment and our interaction with that environment, by our ecology. And that ecology is necessarily relative, historical and empirical. So, what I'd like to finish with is this over here. Because what I've been trying to do is really celebrate uncertainty. Because I think only through uncertainty is there potential for understanding.
Giờ, nó có ý nghĩa gì? Điều này cho thấy ko có ai là người quan sát bên ngoài thiên nhiên. OK? Chúng ta ko đc định nghĩa bởi những đặc tính trung tâm, bởi những thành phần cấu tạo cơ thể. Chúng ta được định nghĩa bởi môi trường và tương tác với môi trường -- bởi hệ sinh thái. Và hệ sinh thái đó phải tương đối, lịch sử và thực nghiệm. Vậy tôi muốn kết thúc với một thử nghiệm ở đây. Vì tôi những gì tôi luôn cố làm là đề cao sự không chắc chắn. Vì tôi nghĩ chỉ thông qua sự mơ hồ mới có tiềm nắng cho hiểu biết.
So, if some of you are still feeling a bit too certain, I'd like to do this one. So, if we have the lights down. And what we have here -- Can everyone see 25 purple surfaces on your left, and 25, call it yellowish, surfaces on your right? So now, what I want to do, I'm going to put the middle nine surfaces here under yellow illumination, by simply putting a filter behind them. Now you can see that changes the light that's coming through there, right? Because now the light is going through a yellowish filter and then a purplish filter. I'm going to do the opposite on the left here. I'm going to put the middle nine under a purplish light.
Vậy, nếu ai trong bạn còn thấy quá chắc chắn, Tôi muốn thử cái này. Vậy, làm ơn tắt đèn. Và ta có ở đây -- Mọi người có thấy 25 ô tròn màu tím bên trái bạn, và 25, coi như là ô màu vàng bên phải? Giờ, điều tôi muốn làm: Tôi sẽ đặt chín ô ở giữa này dưới ánh đèn vàng đơn giản bằng việc đặt một kính lọc đằng sau. Rồi. Giờ bạn sẽ nó thay đổi thấy ánh sáng đi qua đó. Rồi chưa? Bởi vì giờ ánh sáng đi qua tấm lọc màu vàng rồi một tấm lọc màu tím. Tôi sẽ làm ngược lại với tấm bên trái này. Tôi sẽ đặt chín ô giữa dưới ánh đèn tím.
Now, some of you will have noticed that the consequence is that the light coming through those middle nine on the right, or your left, is exactly the same as the light coming through the middle nine on your right. Agreed? Yes? Okay. So they are physically the same. Let's pull the covers off. Now remember -- you know that the middle nine are exactly the same. Do they look the same? No. The question is, "Is that an illusion?" And I'll leave you with that.
Giờ, một vài người sẽ thấy rằng kết quả là ánh sáng đi qua 9 ô bên phải, hay bên trái bạn, giống y hệt ánh sáng đi qua chín ô bên phải bạn. Đồng ý? Rồi? OK. Vậy chúng giống nhau về vật lý. Hãy gỡ bỏ miếng che ra. Nhớ rằng, bạn biết chính ô giữa hoàn toàn giống nhau. Trông chúng còn giống ko? Ko. Câu hỏi là, "Đó có phải là ảo giác?" Và tôi chừa nó lại cho bạn.
So, thank you very much.
Vậy, cám ơn nhiều.
(Laughter)
(Vỗ tay)
(Applause)