I want to start with a game. Okay? And to win this game, all you have to do is see the reality that's in front of you as it really is, all right? So we have two panels here, of colored dots. And one of those dots is the same in the two panels. And you have to tell me which one.
Egy játékkal szeretném kezdeni. És hogy nyerjenek, nem kell mást tenniük, mint igazán látniuk ami maguk előtt van a valóságban. Rendben? Szóval van két táblánk, színes pontokkal. És az egyik pont ugyanolyan mind a két táblán. Rendben? És meg kell mondaniuk, hogy melyik az.
Now, I narrowed it down to the gray one, the green one, and, say, the orange one. So by a show of hands, we'll start with the easiest one. Show of hands: how many people think it's the gray one? Really? Okay. How many people think it's the green one? And how many people think it's the orange one? Pretty even split.
Nos, szűkítsük le a szürkére, a zöldre, és, mondjuk, a narancssárgára. Kézfeltartással -- kezdjük a legkönnyebbel -- kézfeltartással: hányan gondolják, hogy a szürke az? Igazán? Rendben. Hányan gondolják, hogy a zöld az? És hányan gondolják, hogy a naranscsárga az? Elég egyforma eloszlás.
Let's find out what the reality is. Here is the orange one.
Nézzük meg, mi a valóság. Ez a narancssárga.
(Laughter)
(Nevetés)
Here is the green one. And here is the gray one.
Ez a zöld. És ez a szürke.
(Laughter)
(Nevetés)
So for all of you who saw that, you're complete realists. All right?
Mindenki, aki ezt látta, teljesen realista. Rendben? (Nevetés)
(Laughter)
So this is pretty amazing, isn't it? Because nearly every living system has evolved the ability to detect light in one way or another. So for us, seeing color is one of the simplest things the brain does. And yet, even at this most fundamental level, context is everything. What I'm going to talk about is not that context is everything, but why context is everything. Because it's answering that question that tells us not only why we see what we do, but who we are as individuals, and who we are as a society.
Ez elég elképesztő, ugye? Mert majdnem minden élőlény kifejlesztette a képességet, hogy érzékelje a fényt valamilyen módon. Színeket látni az egyik legegyszerűbb dolog, amit az agyunk csinál. És mégis, ezen a legalapvetőbb szinten, minden a kontextus. Amiről beszélni akarok, az nem az, hogy minden a kontextus, hanem hogy miért minden a kontextus. Ennek a megválaszolása nem csak azt árulja el, hogy miért látjuk azt, amit látunk, de hogy kik vagyunk egyénenként, és kik vagyunk társadalomként.
But first, we have to ask another question, which is, "What is color for?" And instead of telling you, I'll just show you. What you see here is a jungle scene, and you see the surfaces according to the amount of light that those surfaces reflect. Now, can any of you see the predator that's about to jump out at you? And if you haven't seen it yet, you're dead, right?
De először fel kell tennünk egy másik kérdést, hogy mire való a szín? És ahelyett, hogy elmondanám, megmutatom. Amit itt látnak, az egy dzsungel kép. És aszerint látják a felületeket, hogy azok mennyi fényt vernek vissza. Nos, látják a ragadozót, ami készül önökre támadni? És ha nem látták, halottak. Ugye?
(Laughter)
(Nevetés)
Can anyone see it? Anyone? No? Now let's see the surfaces according to the quality of light that they reflect. And now you see it.
Látja valaki? Senki? Nem? Most nézzük meg a felületeket aszerint, hogy milyen fényt vernek vissza. És most látják.
So, color enables us to see the similarities and differences between surfaces, according to the full spectrum of light that they reflect. But what you've just done is in many respects mathematically impossible. Why? Because, as Berkeley tells us, we have no direct access to our physical world, other than through our senses. And the light that falls onto our eyes is determined by multiple things in the world, not only the color of objects, but also the color of their illumination, and the color of the space between us and those objects. You vary any one of those parameters, and you'll change the color of the light that falls onto your eye.
Szóval a szín lehetővé teszi, hogy lássuk a hasonlóságokat és különbségeket a felületek között, a visszaevert fény teljes spektruma alapján. De amit most csináltak, az sok tekintetben matematikailag lehetetlen. Miért? Mert ahogy Berkeley elmondta, nincs közvetlen kapcsolatunk a fizikai világgal az érzékeinken kívül. És a fényt, ami a szemünkbe jut több dolog határozza meg a világban -- nem csak a tárgyak színe, de a rájuk vetülő fény színe és a tér színe köztünk és a tárgy között. Ha megváltoztatjuk bármelyik paramétert, akkor megváltoztatjuk a fény színét, ami a szemünkbe jut.
This is a huge problem, because it means that the same image could have an infinite number of possible real-world sources. Let me show you what I mean. Imagine that this is the back of your eye, okay? And these are two projections from the world. They're identical in every single way. Identical in shape, size, spectral content. They are the same, as far as your eye is concerned. And yet they come from completely different sources. The one on the right comes from a yellow surface, in shadow, oriented facing the left, viewed through a pinkish medium. The one on the left comes from an orange surface, under direct light, facing to the right, viewed through sort of a bluish medium. Completely different meanings, giving rise to the exact same retinal information. And yet it's only the retinal information that we get.
Ez egy hatalmas probléma, mert azt jelenti, hogy ugyanannak a képnek végtelen számú való világbeli forrása lehet. Hadd mutassam meg, mire gondolok. Képzeljék el, hogy ez a szemük hátsó fala. És ez két vetület a világból. Minden szempontból megegyeznek. Azonos alak, méret, spektrális tartalom. A szemük szempontjából egyformák. De teljesen más forrásból származnak. A jobboldali egy sárga felületről jön, árnyékban, és balra néz, amit egy rózsaszínes közegen keresztül látnak. A baloldali egy narancssárga felületről jön, közvetlen megvilágítás alatt, jobbra néz, és egy kékes közegen keresztül látják. Teljesen különböző jelentések, amik teljesen azonos információhoz vezetnek a retinán. És mégis, csak a retina információját kapjuk meg.
So how on Earth do we even see? So if you remember anything in this next 18 minutes, remember this: that the light that falls onto your eye, sensory information, is meaningless, because it could mean literally anything. And what's true for sensory information is true for information generally. There's no inherent meaning in information. It's what we do with that information that matters.
Hogyan látunk egyáltalán? Ha bármit is megjegyeznek a következő 18 percben, jegyezzék meg ezt: a fénynek, ami a szemünkbe jut, az érzékszervi információnak, nincs semmilyen jelentése. Mert szó szerint bármit jelenthet. És ami igaz az érzékszervi információra, az igaz az információra általában. Az információnak önmagában nincs jelentése. Az számít, amit csinálunk ezzel az információval.
So, how do we see? Well, we see by learning to see. The brain evolved the mechanisms for finding patterns, finding relationships in information, and associating those relationships with a behavioral meaning, a significance, by interacting with the world. We're very aware of this in the form of more cognitive attributes, like language. I'm going to give you some letter strings, and I want you to read them out for me, if you can.
Szóval hogyan látunk? Úgy, hogy megtanulunk látni. Az agy kifejlesztett mechanizmusokat arra, hogy mintákat találjon, kapcsolatokat találjon az információk között, és összekapcsolja ezeket a kapcsolatokat viselkedésbeli jelentéssel, jelentőséggel, a világgal való kölcsönhatás által. Ennek nagyon is tudatában vagyunk, olyan kognitív tulajdonságok formájában, mint a nyelv. Nos, fel fogok adni náhány betű sort. És azt akarom, hogy olvassák fel nekem, ha tudják.
Audience: "Can you read this?" "You are not reading this." "What are you reading?"
Közönség: "El tudod olvasni?" "Nem ezt olvasod." "Mit olvasol?"
Beau Lotto: "What are you reading?" Half the letters are missing, right? There's no a priori reason why an "H" has to go between that "W" and "A." But you put one there. Why? Because in the statistics of your past experience, it would have been useful to do so. So you do so again. And yet you don't put a letter after that first "T." Why? Because it wouldn't have been useful in the past. So you don't do it again.
Beau Lotto: "Mit olvasol?" A betűk fele hiányzik. Ugye? Nincs a priori oka annak, hogy egy "I"-nek miért kell az "M" és a "T" között lennie. De odatették. Miért? Mert az eddigi tapasztalataik statisztikája alapján hasznos volt ezt tenni. Tehát megint ezt tették. De nem tettek egy betűt az első "T" után. Miért? Mert nem lett volna hasznos ezt tenni a múltban. Tehát most sem tették.
So, let me show you how quickly our brains can redefine normality, even at the simplest thing the brain does, which is color. So if I could have the lights down up here. I want you to first notice that those two desert scenes are physically the same. One is simply the flipping of the other. Now I want you to look at that dot between the green and the red. And I want you to stare at that dot. Don't look anywhere else. We're going to look at it for about 30 seconds, which is a bit of a killer in an 18-minute talk.
Hadd mutassam meg gyorsan, hogy az agyunk hogyan definiálja újra a normálist, még a legegyszerűbb dologgal is, amit az agy csinál, ami a szín. Kérem vegyék le itt fent a világítást. Vegyék észre először is, hogy ez a két sivatagi kép fizikailag ugyanaz. Az egyik simán a másik tükörképe. Rendben? Most nézzenek arra a pontra a zöld és a piros között. Rendben? És bámulják azt a pontot. Ne nézzenek semmi másra. És kb. 30 másodpercig fogjuk bámulni, ami elég súlyos egy 18 perces előadásban.
(Laughter)
(Nevetés)
But I really want you to learn. And I'll tell you -- don't look anywhere else -- I'll tell you what's happening in your head. Your brain is learning, and it's learning that the right side of its visual field is under red illumination; the left side of its visual field is under green illumination. That's what it's learning. Okay? Now, when I tell you, I want you to look at the dot between the two desert scenes. So why don't you do that now?
De nagyon szeretném, hogy tanuljanak. És elmondom -- ne nézzenek semmi másra -- és elmondom, hogy mi történik a fejükben. Az agyuk tanul. És azt tanulja, hogy a látómező jobb fele piros megvilágítás alatt van, és a látómező bal fele zöld megvilágítás alatt van. Ezt tanulja. Rendben? Most, amikor szólok, nézzenek a pontra a két sivatagi kép között. Tegyék meg ezt most, jó?
(Laughter)
(Nevetés)
Can I have the lights up again?
Felkapcsolhatjuk megint a villanyt?
I take it from your response they don't look the same anymore, right?
Úgy veszem ki a reakciójukból, hogy már nem tűnnek egyformának. Igaz?
(Applause)
(Taps)
Why? Because your brain is seeing that same information as if the right one is still under red light, and the left one is still under green light. That's your new normal. Okay? So, what does this mean for context? It means I can take two identical squares, put them in light and dark surrounds, and the one on the dark surround looks lighter than on the light surround. What's significant is not simply the light and dark surrounds that matter. It's what those light and dark surrounds meant for your behavior in the past.
Miért? Mert az agyuk úgy látja ugyanazt az információt, mintha a jobboldali még mindig piros fény alatt lenne, és a baloldali még mindig zöld fény alatt lenne. Ez önök számára az új normális. Mit jelent ez a kontextus szempontjából? Azt, hogy foghatom ezt a két azonos csempét, és világos és sötét környezetbe tehetem őket. És most a sötét mezőben lévő világosabbank tűnik, mint a világos mezőben lévő. A jelentős az, hogy nem csak a világos és sötét környezet számít. Hanem az, hogy ezek a világos és sötét mezők mit jelentettek a viselkedésük tekintetében a múltban.
So I'll show you what I mean. Here we have that exact same illusion. We have two identical tiles on the left, one in a dark surround, one in a light surround. And the same thing over on the right. Now, I'll reveal those two scenes, but I'm not going to change anything within those boxes, except their meaning. And see what happens to your perception.
Megmutatom, mire gondolok. Itt van ugyanaz az illúzió. Van két azonos csempénk, a baloldali egy sötét mezőben, a jobboldali egy világos mezőben. És ugynez a jobboldalon. Nos, most át fogom értékelni ezt a két képet. És semmit nem fogok megváltoztatni ezekben a dobozokban, kivéve a jelentésüket. És nézzék meg, mi történik az érzékelésükkel.
Notice that on the left the two tiles look nearly completely opposite: one very white and one very dark, right? Whereas on the right, the two tiles look nearly the same. And yet there is still one on a dark surround, and one on a light surround. Why? Because if the tile in that shadow were in fact in shadow, and reflecting the same amount of light to your eye as the one outside the shadow, it would have to be more reflective -- just the laws of physics. So you see it that way.
Vegyék észre, hogy a baloldalon a két csempe majdnem teljesen egymás ellentéte: az egyik nagyon fehér, a másik nagyon sötét. Rendben? Míg a jobboldalon a két csempe majdnem azonosnak tűnik. Az egyik még mindig egy sötét mezőben van, és a másik egy világos mezőben. Miért? Mert ha a csempe az árnyékban tényleg árnyékban lenne, és ugyanannyi fényt verne vissza a szemünkbe, mint az, amelyik nincs árnyékban, akkor jobban kellene tükröznie -- csak a fizika törvényei. És így látják.
Whereas on the right, the information is consistent with those two tiles being under the same light. If they're under the same light reflecting the same amount of light to your eye, then they must be equally reflective. So you see it that way. Which means we can bring all this information together to create some incredibly strong illusions.
Míg a jobboldalon az információ azzal van összhangban, hogy a két csempe ugyanolyan megvilágítás alatt van. Hogyha ugyanolyan megvilágítás alatt ugyanannyi fényt vernek vissza a szemünkbe, akkor ugyanolyan fényvisszaverő képességük kell legyen. Tehát így látják. Ami azt jelenti, hogy összehozhatjuk mindezt az információt, néhány hihetetlenül erős illúzió megteremtéséhez.
This is one I made a few years ago. And you'll notice you see a dark brown tile at the top, and a bright orange tile at the side. That is your perceptual reality. The physical reality is that those two tiles are the same.
Ezt évekkel ezelőtt csináltam. Egy sötétbarna négyzetet látnak a tetején és egy világos narancssárga négyzetet oldalt. Ez az érzékelt valóságuk. A fizikai valóság az, hogy ez a két négyzet ugyanolyan.
Here you see four gray tiles on your left, seven gray tiles on the right. I'm not going to change those tiles at all, but I'm going to reveal the rest of the scene. And see what happens to your perception. The four blue tiles on the left are gray. The seven yellow tiles on the right are also gray. They are the same. Okay? Don't believe me? Let's watch it again.
Itt négy szürke négyzetet látnak a baloldalon, hét szürke négyzetet a jobboldalon. Nem fogom megváltoztatni ezeket a négyzeteket. De fel fogom fedni a kép többi részét. És nézzék, mi történik az érzékelésükkel. A négy kék kocka a baloldalon szürke. A hét sárga kocka a jobboldalon szintén szürke. Ugyanolyanok. Rendben? Nem hisznek nekem? Nézzük meg újra.
What's true for color is also true for complex perceptions of motion. So, here we have -- let's turn this around -- a diamond. And what I'm going to do is, I'm going to hold it here, and I'm going to spin it. And for all of you, you'll see it probably spinning this direction. Now I want you to keep looking at it. Move your eyes around, blink, maybe close one eye. And suddenly it will flip, and start spinning the opposite direction. Yes? Raise your hand if you got that. Yes? Keep blinking. Every time you blink, it will switch. So I can ask you, which direction is it rotating? How do you know? Your brain doesn't know, because both are equally likely. So depending on where it looks, it flips between the two possibilities.
Ami igaz a színre, az igaz a mozgás össztett érzékelésére is. Itt van -- fordítsuk meg -- egy gyémánt alakzat. És azt fogom tenni, itt fogom tartani, és meg fogom pörgetni. És mindannyian, valószínűleg azt látják, hogy erre forog. Nézzék továbbra is. Mozgassák a szemüket, pislogjanak, talán hunyják be az egyiket. És hirtelen átvált, és elkezd a másik irányba forogni. Igen? Emelje fel a kezét, aki ezt látta? Igen? Pislogjanak tovább. Valahányszor pislognak, irányt vált. Rendben? Megkérdezhetem, hogy melyik irányba forog? Honnan tudják? Az agyuk nem tudja. Mert mindkettő egyformán valószínű. Aszerint, hogy hová néz, vált a két lehetőség közt.
Are we the only ones that see illusions? The answer to this question is no. Even the beautiful bumblebee, with its mere one million brain cells, which is 250 times fewer cells than you have in one retina, sees illusions, does the most complicated things that even our most sophisticated computers can't do. So in my lab we work on bumblebees, because we can completely control their experience, and see how it alters the architecture of their brain. We do this in what we call the Bee Matrix.
Mi vagyunk az egyetlenek, akik látnak illúziókat? A válasz az, hogy nem. Még a szépséges poszméh, csupán egymillió agysejttel, ami 250-szer kevesebb, mint ami a mi egy retinánkban van, lát illúziókat, és a legbonyolultabb dolgokat csinálja, amit még a legkifinomultabb számítógépeink sem tudnak. A laboromban persze poszméhekkel dolgozunk. Mert teljesen irányítani tudjuk az élményeiket, és látni tudjuk, hogy ez hogy változtatja meg az agyuk felépítését. Ezt itt csináljuk, amit mi Méh Mátrixnak nevezünk.
Here you have the hive. You can see the queen bee, the large bee in the middle. Those are her daughters, the eggs. They go back and forth between this hive and the arena, via this tube. You'll see one of the bees come out here. You see how she has a little number on her? There's another one coming out, she also has a number on her. Now, they're not born that way, right? We pull them out, put them in the fridge, and they fall asleep. Then you can superglue little numbers on them.
Itt a kas. Láthatják a méhkirálynőt, az a nagy méh ott középen. Azok mind a lányai, azok a tojások. És oda-vissza járnak a kas és az aréna között ezen a csövön keresztül. Láthatják, ahogy az egyik méh kijön itt. Látják, hogy egy kis szám van rajta? Most jön ki egy másik. Rajta egy másik szám van. Namost, nem így születnek, igaz? Kivesszük őket, betesszük a hűtőbe és elalszanak. És akkor kis számokat lehet ragasztani rájuk.
(Laughter)
(Nevetés)
And now, in this experiment they get a reward if they go to the blue flowers. They land on the flower, stick their tongue in there, called a proboscis, and drink sugar water. She's drinking a glass of water that's about that big to you and I, will do that about three times, then fly. And sometimes they learn not to go to the blue, but to go where the other bees go. So they copy each other. They can count to five. They can recognize faces. And here she comes down the ladder. And she'll come into the hive, find an empty honey pot, and throw up, and that's honey.
Ebben a kísérletben jutalmat kapnak, ha kék virágra szállnak. Leszállnak a virágra. Bedugják a nyelvüket, amit ormánynak hívnak, és cukros vizet isznak. Egy pohár vizet iszik, ez kb. ennyi lenne nekünk, ezt kb. háromszor megcsinálja és utána repül. És néha megtanulják, hogy ne a kékre szálljanak, hanem oda, ahová a többi méh. Tehát egymást utánozzák. Ötig tudnak számolni. Fel tudnak ismerni arcokat. És itt jön le a létrán. Bejön a kasba és talál egy üres mézes bödönt, öklendez, és ez a méz.
(Laughter)
(Nevetés)
Now remember, she's supposed to be going to the blue flowers, but what are these bees doing in the upper right corner? It looks like they're going to green flowers. Now, are they getting it wrong? And the answer to the question is no. Those are actually blue flowers. But those are blue flowers under green light. So they're using the relationships between the colors to solve the puzzle, which is exactly what we do.
Emlékezzenek -- (Nevetés) -- a kék virágokra kellene szállnia. De mit csinálnak ezek a méhek a jobb felső sarokban? Úgy tűnik, hogy a zöld virágokhoz mennek. Nos, talán tévednek? A válasz az, hogy nem. Azok valójában kék virágok. De azok kék virágok zöld fény alatt. Tehát a színek közötti kapcsolatot használják arra, hogy megoldják a rejtvényt. Mi is ponotosan ezt csináljuk.
So, illusions are often used, especially in art, in the words of a more contemporary artist, "to demonstrate the fragility of our senses." Okay, this is complete rubbish. The senses aren't fragile. And if they were, we wouldn't be here. Instead, color tells us something completely different, that the brain didn't actually evolve to see the world the way it is. We can't. Instead, the brain evolved to see the world the way it was useful to see in the past. And how we see is by continually redefining normality.
Az illúziókat gyakran használják arra, főleg a művészetben, egy kortárs művész szavaival: "hogy bemutassák az érzékeink gyengeségét." Ez tiszta baromság. Az érzékek nem gyengék. Ha azok lennének, nem lennénk itt. Ehelyett, a szín valami teljesen mást árul el, mégpedig azt, hogy az agy nem úgy fejlődött, hogy olyannak lássa a világot, amilyen. Nem tudjuk olyannak látni. Ehelyett úgy fejlődött, hogy úgy lássa, ahogyan a múltban hasznos volt. És úgy látunk, hogy folyamatosan átértékeljük a normálist.
So, how can we take this incredible capacity of plasticity of the brain and get people to experience their world differently? Well, one of the ways we do it in my lab and studio is we translate the light into sound, and we enable people to hear their visual world. And they can navigate the world using their ears.
Hogyan használhatjuk az agyunk ezen elképesztő képlékenységi képességét arra, hogy előidézzük, hogy az emberek máshogy tapasztalják meg a világukat? Az egyik módszer erre a laboromban és a stúdiómban, hogy lefordítjuk a fényt hangra, és lehetővé tesszük, hogy az emberek hallják a vizuális világukat. És tájékozódhatnak a világban a fülük segítségével.
Here's David on the right, and he's holding a camera. On the left is what his camera sees. And you'll see there's a faint line going across that image. That line is broken up into 32 squares. In each square, we calculate the average color. And then we just simply translate that into sound. And now he's going to turn around, close his eyes, and find a plate on the ground with his eyes closed.
Ez David, a jobboldalon. Egy kamerát tart a kezében. A baloldalon van, amit a kamera lát. És látják van egy vonal, egy halvány vonal a képen keresztbe. Ez a vonal fel van osztva 32 négyzetre. Mindegyik négyzetben kiszámoljuk az átlag színt. És egyszerűen lefordítjuk hangra. És most meg fog fordulni, becsukja a szemét, és meg fogja találni a tányért a padlón csukott szemmel.
(Continuous sound)
(Sound changes momentarily)
(Sound changes momentarily)
(Sound changes momentarily)
(Sound changes momentarily)
(Sound changes momentarily)
Beau Lotto: He finds it. Amazing, right? So not only can we create a prosthetic for the visually impaired, but we can also investigate how people literally make sense of the world. But we can also do something else. We can also make music with color. So, working with kids, they created images, thinking about what might the images you see sound like if we could listen to them. And then we translated these images. And this is one of those images. And this is a six-year-old child composing a piece of music for a 32-piece orchestra. And this is what it sounds like.
Megtalálta. Fantasztikus. Ugye? Nem csak megoldást tudunk találni a látáskárosultaknak, de megvizsgálhatjuk, hogy az emberek hogyan értelmezik a világot. De mást is tudunk csinálni. Zenét csinálhatunk színekkel. Gyerekekkel dolgoztunk, ők képeket festettek, arra gondolva, hogy a képek, amiket látunk hogy hangozhatnának, ha meg tudnánk hallgatni őket. Aztán lefordítottuk ezket a képeket. Ez az egyik kép. És ez egy hatéves gyerek, aki zenét szerez egy 32 fős zenekarra. És így hangzik.
(Electronic representation of orchestral music)
So, a six-year-old child. Okay?
Egy hatéves gyerek. OK?
Now, what does all this mean? What this suggests is that no one is an outside observer of nature, okay? We're not defined by our central properties, by the bits that make us up. We're defined by our environment and our interaction with that environment, by our ecology. And that ecology is necessarily relative, historical and empirical. So, what I'd like to finish with is this over here. Because what I've been trying to do is really celebrate uncertainty. Because I think only through uncertainty is there potential for understanding.
Nos, mit jelent mindez? Ez azt sugallja, hogy senki sem külső megfigyelője a természetnek. Rendben? Nem határoznak meg minket központi tulajdonságaink, a bennünket alkotó részek. A környezetünk határoz meg és a kölcsönhatásunk a környezettel -- az ökológiánk. És ez az ökológia szükségszerűen relatív, történelmi és empirikus. Szóval szeretném befejezni ezzel itt. Mert igazából a bizonytalanságot próbáltam itt ünnepelni. Mert azt hiszem csak a bizonytalanságon keresztül van lehetőség a megértésre.
So, if some of you are still feeling a bit too certain, I'd like to do this one. So, if we have the lights down. And what we have here -- Can everyone see 25 purple surfaces on your left, and 25, call it yellowish, surfaces on your right? So now, what I want to do, I'm going to put the middle nine surfaces here under yellow illumination, by simply putting a filter behind them. Now you can see that changes the light that's coming through there, right? Because now the light is going through a yellowish filter and then a purplish filter. I'm going to do the opposite on the left here. I'm going to put the middle nine under a purplish light.
Nos, ha valaki még mindig túl biztos magában, szeretném megcsinálni ezt itt. Kérem kapcsoljuk le a villanyt. Ami itt van -- Mindenki 25 lila felületet lát a baloldalon, és 25, mondjuk sárgás felületet a jobboldalon? És most azt szeretném csinálni: ide fogom tenni a középső kilenc felületet sárga megvilágítás alá, pusztán azáltal, hogy mögéjük teszek egy szűrőt. Rendben. Látják, hogy ez megváltoztatja a fényt, ami itt átjön. Rendben? Mert most a fény átmegy egy sárgás szűrőn, aztán egy lilás szűrőn. Ennek az ellenkezőjét fogom csinálni a baloldalon. A középső kilencet lilás fény alá teszem.
Now, some of you will have noticed that the consequence is that the light coming through those middle nine on the right, or your left, is exactly the same as the light coming through the middle nine on your right. Agreed? Yes? Okay. So they are physically the same. Let's pull the covers off. Now remember -- you know that the middle nine are exactly the same. Do they look the same? No. The question is, "Is that an illusion?" And I'll leave you with that.
Néhányan észre fogják venni, hogy a következmény az, hogy a fény, ami átjön a középső kilencen a jobboldalon, vagy önöknek a baloldalon teljesen ugyanaz, mint a fény, ami átjön a középső kilencen a jobboldalon. Egyetértünk? Igen? OK. Szóval fizikailag azonosak. Vegyük le a fedőt. Ne felejtsék, hogy a középső kilenc teljesen egyforma. Egyformának tűnnek? Nem. A kérdés az: "Ez egy illúzió?" Ezzel hagyom itt önöket.
So, thank you very much.
Köszönöm szépen.
(Laughter)
(Taps)
(Applause)