I'm here today to share with you an extraordinary journey - extraordinarily rewarding journey, actually - which brought me into training rats to save human lives by detecting landmines and tuberculosis. As a child, I had two passions. One was a passion for rodents. I had all kinds of rats, mice, hamsters, gerbils, squirrels. You name it, I bred it, and I sold them to pet shops. (Laughter) I also had a passion for Africa. Growing up in a multicultural environment, we had African students in the house, and I learned about their stories, so different backgrounds, dependency on imported know-how, goods, services, exuberant cultural diversity. Africa was truly fascinating for me.
Dnes som tu, aby som sa s vami podelil s príbehom jedného výnimočného putovania -- jedného skutočne prospešného putovania -- ktoré ma doviedlo k trénovaniu potkanov s cieľom záchrany ľudských životov prostredníctvom pátrania po nášľapných mínach a tuberkulóze. Ako dieťa som mal dve vášne. Jedna bola vášeň pre hlodavce. Mal som veľa druhov potkanov, myší, škrečkov, pieskomilov, veveričiek. Choval som, na čo si len pomyslíte a predával som ich do obchodov so zvieratami. (Smiech) Aj Afrika bola mojou vášňou. Vyrastal som v multikultúrnom prostredí, bývali u nás v dome africkí študenti, dozvedel som sa o ich príbehoch, o ich tak rôznorodej minulosti, o závislosti na dovážanom know-how, tovare, službách, prekypujúcej kultúrnej rozmanitosti. Afrika ma skutočne fascinovala.
I became an industrial engineer, engineer in product development, and I focused on appropriate detection technologies, actually the first appropriate technologies for developing countries. I started working in the industry, but I wasn't really happy to contribute to a material consumer society in a linear, extracting and manufacturing mode. I quit my job to focus on the real world problem: landmines. We're talking '95 now. Princess Diana is announcing on TV that landmines form a structural barrier to any development, which is really true. As long as these devices are there, or there is suspicion of landmines, you can't really enter into the land. Actually, there was an appeal worldwide for new detectors sustainable in the environments where they're needed to produce, which is mainly in the developing world. We chose rats.
Stal som sa priemyselným inžinierom -- inžinierom pre vývoj výrobkov -- a sústredil som sa na detekčné technológie, vlastne na prvé primerané technológie pre rozvojové krajiny. Začal som pracovať v priemysle, no nebol som skutočne šťastný, že prispievam materialistickej konzumnej spoločnosti priamočiarym, výberovým a výrobným spôsobom. Zanechal som svoje zamestnanie, aby som sa mohol sústrediť na problémy skutočného sveta: nášľapné míny. Sme späť v roku 1995. Princezná Diana v televízii vyhlasuje, že nášľapné míny predstavujú štrukturálnu prekážku pre akýkoľvek rozvoj, čo je aj skutočne pravda. Pokiaľ tam tieto zariadenia sú, alebo ak je podozrenie na prítomnosť nášľapných mín, nemôžete na takéto územie vstúpiť. Existoval celosvetový záujem o nové detektory udržovateľné v prostredí, kde je potrebné ich produkovať, a to je predovšetkým v rozvojovom svete. My sme si vybrali potkany.
Why would you choose rats? Because, aren't they vermin? Well, actually rats are, in contrary to what most people think about them, rats are highly sociable creatures. And actually, our product -- what you see here. There's a target somewhere here. You see an operator, a trained African with his rats in front who actually are left and right. There, the animal finds a mine. It scratches on the soil. And the animal comes back for a food reward. Very, very simple. Very sustainable in this environment. Here, the animal gets its food reward. And that's how it works. Very, very simple.
Prečo by si niekto vybral potkany? Nie sú to škodci? Nuž, potkany v skutočnosti sú -- na rozdiel od toho, čo si o nich väčšina ľudí myslí -- potkany sú veľmi spoločenské stvorenia. A sú vlastne naším produktom -- ako to práve máte možnosť vidieť. Niekde tu je cieľ. Vidíte operátora, kvalifikovaného Afričana a pred ním jeho potkan, pohybujúci sa doprava-doľava. Zviera tam nachádza mínu. Hrabe po zemi. A zviera sa vracia pre svoju odmenu v podobe jedla. Veľmi, veľmi jednoduché. Veľmi vhodné do tohoto prostredia. Zviera dostáva svoju odmenu v podobe jedla. A takto to funguje. Veľmi, veľmi jednoduché.
Now why would you use rats? Rats have been used since the '50s last century, in all kinds of experiments. Rats have more genetic material allocated to olfaction than any other mammal species. They're extremely sensitive to smell. Moreover, they have the mechanisms to map all these smells and to communicate about it. Now how do we communicate with rats? Well don't talk rat, but we have a clicker, a standard method for animal training, which you see there. A clicker, which makes a particular sound with which you can reinforce particular behaviors. First of all, we associate the click sound with a food reward, which is smashed banana and peanuts together in a syringe. Once the animal knows click, food, click, food, click, food -- so click is food -- we bring it in a cage with a hole, and actually the animal learns to stick the nose in the hole under which a target scent is placed, and to do that for five seconds -- five seconds, which is long for a rat. Once the animal knows this, we make the task a bit more difficult. It learns how to find the target smell in a cage with several holes, up to 10 holes.
A prečo by niekto využíval potkany? Potkany sa využívajú od 50-tych rokov minulého storočia pre všetky možné pokusy. Potkany majú viac genetického materiálu pre čuch než akýkoľvek iný druh cicavca. Sú extrémne citlivé na pachy. Navyše majú mechanizmy pre zmapovanie všetkých týchto pachov a pre dorozumievanie sa o nich. Ako s potkanmi komunikujeme? Nuž nehovoríme "potkančinou", ale máme klikátko, štandardnú metódu na výcvik zvierat, ktorú práve vidíte. Klikátko vydáva určitý zvuk, ktorým môžete posilniť určité vzorce správania. Predovšetkým spájame klikavý zvuk s odmenou v podobe jedla, čo sú rozdrvené banány a arašidy v striekačke. Keď sa zviera naučí: klik, jedlo, klik, jedlo, klik, jedlo -- čiže klik je jedlo -- umiestnime ho do klietky s otvorom, a zviera sa učí strkať ňufák do otvoru, v ktorom je umiestnený cieľový pach, a vydržať tak päť sekúnd -- päť sekúnd, čo je pre potkana dlhá doba. Keď zviera toto ovláda, úlohu trochu sťažíme. Učí sa nájsť cieľový pach v klietke s niekoľkými otvormi, s až 10-timi otvormi.
Then the animal learns to walk on a leash in the open and find targets. In the next step, animals learn to find real mines in real minefields. They are tested and accredited according to International Mine Action Standards, just like dogs have to pass a test. This consists of 400 square meters. There's a number of mines placed blindly, and the team of trainer and their rat have to find all the targets. If the animal does that, it gets a license as an accredited animal to be operational in the field -- just like dogs, by the way. Maybe one slight difference: we can train rats at a fifth of the price of training the mining dog.
Potom sa zviera učí chodiť na vodítku v otvorenom priestore a hľadať ciele. V ďalšom kroku sa zviera učí hľadať skutočné míny na skutočných mínových poliach. Sú testované a akreditované v súlade s medzinárodnými štandardmi pre hľadanie mín, rovnako ako psi musia prejsť skúškou. Tá prebieha na 400 metroch štvorcových. Je tam niekoľko mín umiestnených naslepo. Tím, tréner a potkan, musí nájsť všetky ciele. Ak sa to zvieraťu podarí, dostane licenciu, stane sa akreditovaným zvieraťom pre prácu v teréne, -- mimochodom presne ako psi. Možno s jedným malým rozdielom: potkany môžeme vycvičiť za pätinovú cenu v porovnaní so psom pre vyhľadávanie mín.
This is our team in Mozambique: one Tanzanian trainer, who transfers the skills to these three Mozambican fellows. And you should see the pride in the eyes of these people. They have a skill, which makes them much less dependent on foreign aid. Moreover, this small team together with, of course, you need the heavy vehicles and the manual de-miners to follow-up. But with this small investment in a rat capacity, we have demonstrated in Mozambique that we can reduce the cost-price per square meter up to 60 percent of what is currently normal -- two dollars per square meter, we do it at $1.18, and we can still bring that price down. Question of scale. If you can bring in more rats, we can actually make the output even bigger. We have a demonstration site in Mozambique. Eleven African governments have seen that they can become less dependent by using this technology. They have signed the pact for peace and treaty in the Great Lakes region, and they endorse hero rats to clear their common borders of landmines.
Toto je náš tím v Mozambiku. Jeden tanzánsky tréner, ktorý učí zručnosti týchto troch mozambických kolegov. Mali by ste vidieť pýchu v očiach týchto ľudí. Ovládajú zručnosť, ktorá ich činí oveľa menej závislými na cudzej pomoci. Tento malý tím samozrejme následne potrebuje ťažkú techniku a ľudí ručne odstraňujúcich míny. Avšak touto malou investíciou do schopností potkanov, sme v Mozambiku demonštrovali, že môžeme znížiť náklady na meter štvorcový o viac ako 60 percent. oproti súčasným nákladom -- dva doláre na meter štvorcový, my to urobíme za 1.18, a ešte môžeme náklady ďalej znižovať. Otázka merítka. Ak sa využije viac potkanov, môžeme kapacitu ešte zvýšiť. Máme predvádzaciu lokalitu v Mozambiku. 11 afrických vlád videlo, že sa môžu stať menej závislými prostredníctvom využitia tejto technológie. Podpísali mierový pakt a vyjednívanie v oblasti Veľkých Jazier. A podporujú hrdinské potkany, aby vyčistili svoje spoločné hranice od nášľapných mín.
But let me bring you to a very different problem. And there's about 6,000 people last year that walked on a landmine, but worldwide last year, almost 1.9 million died from tuberculosis as a first cause of infection. Especially in Africa where T.B. and HIV are strongly linked, there is a huge common problem. Microscopy, the standard WHO procedure, reaches from 40 to 60 percent reliability. In Tanzania -- the numbers don't lie -- 45 percent of people -- T.B. patients -- get diagnosed with T.B. before they die. It means that, if you have T.B., you have more chance that you won't be detected, but will just die from T.B. secondary infections and so on. And if, however, you are detected very early, diagnosed early, treatment can start, and even in HIV-positives, it makes sense. You can actually cure T.B., even in HIV-positives.
Avšak dovoľte mi, aby som vás upozornil na úplne iný problém. Minulý rok asi 6000 ľudí stúpilo na nášľapnú mínu, ale minulý rok na celom svete, umrelo takmer 1.9 miliónov ľudí na tuberkulózu ako prvotnú nákazu. Predovšetkým v Afrike, kde sú TBC a HIV silne prepojené, je to vo všeobecnosti obrovský problém. Pre mikroskopiu, štandardnú procedúru WHO (Svetová zdravotnícka organizácia), sa zvýšila miera spoľahlivosti zo 40 na 60 percent. V Tanzánii -- čísla neklamú -- je len 45 percent ľudí -- TBC pacientov -- diagnostikovaných na TBC predtým než zomrú. To znamená, že ak trpíte na TBC, máte väčšiu šancu, že nebudete diagnostikovaný, ale jednoducho zomriete na sekundárne tuberkulózne infekcie atď. Avšak v prípade, že je diagnóza určená veľmi skoro, liečba sa môže začať. A dokonca to má zmysel aj u HIV- pozitívnych. TBC je liečiteľná dokonca aj u HIV-pozitívnych.
So in our common language, Dutch, the name for T.B. is "tering," which, etymologically, refers to the smell of tar. Already the old Chinese and the Greek, Hippocrates, have actually published, documented, that T.B. can be diagnosed based on the volatiles exuding from patients. So what we did is we collected some samples -- just as a way of testing -- from hospitals, trained rats on them and see if this works, and wonder, well, we can reach 89 percent sensitivity, 86 percent specificity using multiple rats in a row. This is how it works, and really, this is a generic technology. We're talking now explosives, tuberculosis, but can you imagine, you can actually put anything under there.
U nás v bežnej reči, v holandštine, je pomenovanie pre TBC "tering", čo etymologicky poukazuje na dechtový zápach. Už starí Číňania a Gréci, Hipokrates, vlastne uverejnili a zdokumentovali, že TBC je možné diagnostikovať na základe prchavých látok vylučovaných pacientom. Takže sme zozbierali niekoľko vzoriek -- pre testovacie účely -- z nemocníc, trénovali sme na nich potkany a sledovali, či to funguje, a na počudovanie, môžeme dosiahnuť 89 percentnú senzitivitu, 86 percentnú presnosť, za použitia viacerých potkanov zaradom. Takto to funguje. A je to vlastne všeobecne použiteľná technológia. Teraz hovoríme o výbušninách, tuberkulóze, ale je možné si predstaviť, že sa tam dá vlastne vložiť čokoľvek.
So how does it work? You have a cassette with 10 samples. You put these 10 samples at once in the cage. An animal only needs two hundredths of a second to discriminate the scent, so it goes extremely fast. Here it's already at the third sample. This is a positive sample. It gets a click sound and comes for the food reward. And by doing so, very fast, we can have like a second-line opinion to see which patients are positive, which are negative. Just as an indication, whereas a microscopist can process 40 samples in a day, a rat can process the same amount of samples in seven minutes only. A cage like this -- (Applause) A cage like this -- provided that you have rats, and we have now currently 25 tuberculosis rats -- a cage like this, operating throughout the day, can process 1,680 samples. Can you imagine the potential offspring applications -- environmental detection of pollutants in soils, customs applications, detection of illicit goods in containers and so on.
Takže ako to funguje? Máte kazetu s 10-imi vzorkami. Umiestnite týchto 10 vzoriek naraz do klietky. Zviera potrebuje len dve stotiny sekundy na rozlíšenie pachu, takže to ide extrémne rýchlo. Tu je už pri tretej vzorke. Toto je pozitívna vzorka. Dá sa mu klikavý signál a prichádza si po odmenu - jedlo. Týmto spôsobom, veľmi rýchlo, môžeme získať ďalší posudok, ktorí pacienti sú pozitívni, ktorí sú negatívni. Len náznakom: zatiaľ čo mikroskopom je človek schopný spracovať 40 vzoriek denne, potkan dokáže spracovať rovnaké množstvo vzoriek len za sedem minút. V klietke ako je táto -- (Potlesk) V klietke ako je táto -- za predpokladu, že máte potkany, a my v súčasnosti máme 25 potkanov pre detekciu tuberkulózy -- v klietke ako je táto, činnej počas celého dňa, je možné spracovať 1680 vzoriek. Viete si predstaviť potenciál pre ďaľšie využitie -- environmentálna detekcia znečisťujúcich látok v pôde, colné využitie, vyhľadávanie zakázaných tovarov v kontajneroch atď.
But let's stick first to tuberculosis. I just want to briefly highlight, the blue rods are the scores of microscopy only at the five clinics in Dar es Salaam on a population of 500,000 people, where 15,000 reported to get a test done. Microscopy for 1,800 patients. And by just presenting the samples once more to the rats and looping those results back, we were able to increase case detection rates by over 30 percent. Throughout last year, we've been -- depending on which intervals you take -- we've been consistently increasing case detection rates in five hospitals in Dar es Salaam between 30 and 40 percent. So this is really considerable. Knowing that a missed patient by microscopy infects up to 15 people, healthy people, per year, you can be sure that we have saved lots of lives. At least our hero rats have saved lots of lives.
Ale zostaňme najskôr pri tuberkulóze. Chcem stručne vyzdvihnúť, modré stĺpce sú skóra mikroskopie na piatich klinikách v Dar es Salaam na populácii 500 000 ľudí, kde 15 000 uviedlo, že si test dalo urobiť. Mikroskopiou pre 1800 pacientov. A poskytnutím týchto vzoriek ešte raz potkanom a spätným porovnaním výsledkov, sme boli schopní zvýšiť mieru detekcie o viac ako 30 percent. Počas uplynulého roka sme -- v závislosti na intervaloch, ktoré vezmeme do úvahy -- sme neustále zvyšovali mieru detekcie v piatich nemocniciach v Dar es Salaam o niečo medzi 30 a 40 percentami. To je skutočne úctyhodné. Vediac, že pacient nediagnostikovaný pomocou mikroskopie nakazí až 15 ľudí -- zdravých ľudí -- ročne, môžete si byť istí, že sme zachránili množstvo životov. Prinajmenšom naše hrdinské potkany zachránili množstvo životov.
The way forward for us is now to standardize this technology. And there are simple things like, for instance, we have a small laser in the sniffer hole where the animal has to stick for five seconds. So, to standardize this. Also, to standardize the pellets, the food rewards, and to semi-automate this in order to replicate this on a much larger scale and affect the lives of many more people. To conclude, there are also other applications at the horizon. Here is a first prototype of our camera rat, which is a rat with a rat backpack with a camera that can go under rubble to detect for victims after earthquake and so on. This is in a prototype stage. We don't have a working system here yet.
Cesta, ktorá je pred nami, je štandardizovať túto technológiu. Sú jednoduché veci, ako napríklad: máme malý laser v otvore, kde zviera musí strčiť ňufák na päť sekúnd. Čiže štandardizovať to. Takisto štandardizovať granule, odmeny v podobe jedla, a spolovice to zautomatizovať, aby bolo možné uplatniť to v omnoho väčšom meradle a ovplyvniť životy mnohých ľudí. Aby som to zhrnul, na obzore sú aj iné možnosti aplikovania. Tu je prvý prototyp nášho potkana vybaveného kamerou, čo je potkan s batohom a kamerou, ktorý sa dokáže dostať pod trosky a nachádzať obete po zemetrasení atď. Je to na úrovni prototypu. Ešte nemáme fungujúci systém.
To conclude, I would actually like to say, you may think this is about rats, these projects, but in the end it is about people. It is about empowering vulnerable communities to tackle difficult, expensive and dangerous humanitarian detection tasks, and doing that with a local resource, plenty available. So something completely different is to keep on challenging your perception about the resources surrounding you, whether they are environmental, technological, animal, or human. And to respectfully harmonize with them in order to foster a sustainable world.
Ako zhrnutie, by som rád povedal, možno si myslíte, že tieto projekty sú o potkanoch, ale koniec-koncov je to o ľuďoch. Je to o podpore zraniteľných komunít, aby zvládali náročné, drahé a nebezpečné humanitárne detekčné úlohy, a aby to robili pomocou miestnych zdrojov -- hojne dostupných. Úplne odlišné je udržovať svoje vnímanie bdelé v súvislosti so zdrojmi v okolí, či už sú environmentálneho, technologického rázu alebo v podobe zvierat či ľudí. A zosúladiť sa s nimi s rešpektom, pre zachovanie trvalo udržateľného sveta.
Thank you very much.
Ďakujem.
(Applause)
(Potlesk)