Před dvěma lety jsem jakožto umělkyně byla pozvána, abych se zúčastnila výstavy na oslavu stoletého výročí islámského umění v Evropě. Ředitel výstavy měl pouze jednu podmínku: Pro svoji uměleckou práci jsem musela použít arabské písmo. Jako umělkyně, žena, Arabka či lidská bytost žijící v roce 2010, jsem chtěla říct jen jednu věc: Chtěla jsem říct ne. A v arabštině, když chceme říct "ne", říkáme "ne", a tisíckrát ne.
Two years ago, I was invited as an artist to participate in an exhibition commemorating 100 years of Islamic art in Europe. The curator had only one condition: I had to use the Arabic script for my artwork. Now, as an artist, a woman, an Arab, or a human being living in the world in 2010, I only had one thing to say: I wanted to say no. And in Arabic, to say "no," we say "no, and a thousand times no."
Takže jsem se rozhodla najít tisíc rozdílných "ne". Na všem, co kdy bylo vytvořeno pod islámskou či arabskou záštitou za posledních 1400 let, od Španělska až po hranice s Čínou. Všechny své poznatky jsem shromáždila v jedné knize, seřadila je chronologicky s uvedením názvu, vlastníka, média a datumu. Kniha tehdy ležela na poličce vedle objektu vysokého tři krát sedm metrů v německém Mnichově, Německu v září 2010,
So I decided to look for a thousand different noes. on everything ever produced under Islamic or Arab patronage in the past 1,400 years, from Spain to the borders of China. I collected my findings in a book, placed them chronologically, stating the name, the patron, the medium and the date. Now, the book sat on a small shelf next to the installation, which stood three by seven meters, in Munich, Germany, in September of 2010.
V lednu 2011 začala revoluce a život se zastavil na 18 dní a 12.února jsme naivně oslavovali na ulicích Káhiry v domnění, že se revoluce zdařila.
Now, in January, 2011, the revolution started, and life stopped for 18 days, and on the 12th of February, we naively celebrated on the streets of Cairo, believing that the revolution had succeeded.
O devět měsíců později jsem sprejovala nápisy na zdi na náměstí Tahrír. K tomuto činu mě dohnalo to, co jsem uviděla v televizních novinách. Cítila jsem, že nemohu žít ve městě, kde jsou zabíjeni lidé a pohozeni na ulicích jako nějaké odpadky. Takže jsem vzala jedno "ne" z náhrobního kamene z Muzea islámského umění v Káhiře a napsala na něj: "Ne vojenské diktatuře." A začala jsem to sprejovat po ulicích Káhiry. Ovšem to vedlo k sérii dalších "ne", vycházejících z knihy jako náboje a přidávaly se další hesla, a začala jsem je sprejovat po stěnách. Takže některá z těch "ne" teď chci sdílet tady s vámi.
Nine months later I found myself spraying messages in Tahrir Square. The reason for this act was this image that I saw in my newsfeed. I did not feel that I could live in a city where people were being killed and thrown like garbage on the street. So I took one "no" off a tombstone from the Islamic Museum in Cairo, and I added a message to it: "no to military rule." And I started spraying that on the streets in Cairo. But that led to a series of no, coming out of the book like ammunition, and adding messages to them, and I started spraying them on the walls. So I'll be sharing some of these noes with you.
Ne novým faraonům, protože kdokoliv další, kdo bude u moci by měl pochopit, že my se nikdy nedáme ovládat novým diktátorem.
No to a new Pharaoh, because whoever comes next should understand that we will never be ruled by another dictator.
Ne násilí: Ramy Essam přišel na Tahrírské náměstí druhý den revoluce a sedl si tam a začal hrát na kytaru a zpívat. Měsíc po odstoupení Mubaraka byl takto odměněn.
No to violence: Ramy Essam came to Tahrir on the second day of the revolution, and he sat there with this guitar, singing. One month after Mubarak stepped down, this was his reward.
Ne oslepování hrdinů. Ahmed Harara přišel o pravé oko 28. ledna a o levé 19. listopadu, díky dvěma různým odstřelovačům.
No to blinding heroes. Ahmed Harara lost his right eye on the 28th of January, and he lost his left eye on the 19th of November, by two different snipers.
Ne zabíjení, v tomto případě ne zabíjení představitelů náboženství, protože Sheikh Ahmed Adina Refaat byl zastřelen 16. prosince během jedné demonstrace. Zanechal za sebou tři sirotky a vdovu.
No to killing, in this case no to killing men of religion, because Sheikh Ahmed Adina Refaat was shot on December 16th, during a demonstration, leaving behind three orphans and a widow.
Ne pálení knih. Egyptský institut byl vypálen 17. prosince, byla to velká kulturní ztráta.
No to burning books. The Institute of Egypt was burned on December 17th, a huge cultural loss.
Ne vysvlékání lidí. Modrá podprsenka nám připomíná národní hanbu, když jsme dovolili, aby zahalená žena byla vysvlečena a bita na ulici a stopy říkají: "Ať žije mírová revoluce," protože my nikdy neodpovíme násilím.
No to stripping the people, and the blue bra is to remind us of our shame as a nation when we allow a veiled woman to be stripped and beaten on the street, and the footprint reads, "Long live a peaceful revolution," because we will never retaliate with violence.
Ne zdem a bariérám. 5.února byly v Káhiře postaveny betonové zátarasy, aby ochránily ministerstvo obrany od demonstrantů.
No to barrier walls. On February 5th, concrete roadblocks were set up in Cairo to protect the Ministry of Defense from protesters.
Nyní, když už se bavíme o zdech, chtěla bych s vámi sdílet příběh o jedné zdi v Káhiře. Skupina aktivistů se rozhodla namalovat na jednu stěnu tank v životní velikosti. Je to jedna ku jedné. Před tankem je namalován člověk na kole s košíkem na chléb na hlavě. Kolemjdoucím se tenhle výjev zdá normální. Po aktu násilí přišel nějaký jiný umělec, namaloval krev, protestující, které sráží tank, demonstranty a následovný vzkaz: "Od zítřka budu mít novou tvář, tvář každého z mučedníků. Budu zrozen." Úřady daly zeď přemalovat na bílo, ponechaly tam však ten tank a přidaly vzkaz: "Armáda a lidé jsou zajedno. Egypt pro Egypťany." Přišel jiný umělec, přemaloval hlavu vojáka a udělal z něj monstrum požírající pannu v řece krve před tankem. Přišly úřady, přemalovaly zeď na bílo, nechaly tam ten tank, nechaly vojákovu uniformu a přemalovaly obličej vojáka na černo, aby zakryly hlavu monstra. Takže pak jsem přišla já se spreji a posprejovala uniformu, tank a celou stěnu, a tak to tam vypadá dneska až do odvolání. (Smích)
Now, speaking of walls, I want to share with you the story of one wall in Cairo. A group of artists decided to paint a life-size tank on a wall. It's one to one. In front of this tank there's a man on a bicycle with a breadbasket on his head. To any passerby, there's no problem with this visual. After acts of violence, another artist came, painted blood, protesters being run over by the tank, demonstrators, and a message that read, "Starting tomorrow, I wear the new face, the face of every martyr. I exist." Authority comes, paints the wall white, leaves the tank and adds a message: "Army and people, one hand. Egypt for Egyptians." Another artist comes, paints the head of the military as a monster eating a maiden in a river of blood in front of the tank. Authority comes, paints the wall white, leaves the tank, leaves the suit, and throws a bucket of black paint just to hide the face of the monster. So I come with my stencils, and I spray them on the suit, on the tank, and on the whole wall, and this is how it stands today until further notice. (Laughter)
Chťela bych vám říci na závěr poslední ne. Na kousku papíru jsem našla citát od Nerudy v jedné polní nemocnici na Tahríře a rozhodla jsem se vzít jedno ne z Mamlukova mausolea v Káhiře. Vzkaz říká: (arabsky) "Můžete zašlápnout květinu, ale nemůžete oddálit jaro."
Now, I want to leave you with a final no. I found Neruda scribbled on a piece of paper in a field hospital in Tahrir, and I decided to take a no of Mamluk Mausoleum in Cairo. The message reads, [Arabic] "You can crush the flowers, but you can't delay spring."
Děkuji. (Potlesk) (Potlesk) Děkuji. Shukran. (Potlesk)
Thank you. (Applause) (Applause) Thank you. Shukran. (Applause)