Following a devastating nuclear war, Lilith Iyapo awakens after 250 years of stasis to find herself surrounded by a group of aliens called the Oankali. These highly evolved beings want to trade DNA by breeding with humans so that each species’ genes can diversify and fortify the other. The only alternative they offer is sterilization of the entire human race. Should humanity take the leap into the biological unknown, or hold on to its identity and perish?
Wojna atomowa zniszczyła świat. Lilith Iyapo budzi się po 250 latach wśród obcych zwanych Oankali. Istoty te chcą wymienić się DNA, płodząc potomstwo z ludźmi, tak aby po wymianie każdy z gatunków zyskał więcej różnorodności i odporności. Jedyną alternatywą jest sterylizacja całej rasy ludzkiej. Czy ludzkość przystanie na biologiczną nieznaną, czy też wyginie, nie porzucając swojej tożsamości?
Questions like this haunt Octavia Butler’s "Dawn," the first in her trilogy "Lilith’s Brood." A visionary storyteller who upended science fiction, Butler built stunning worlds throughout her work– and explored dilemmas that keep us awake at night.
Pełna takich pytań powieść "Dawn" Octavii Butler rozpoczyna trylogię "Lilith's Brood". Butler snuła wizjonerskie opowieści, nowatorskie w fantastyce naukowej, budowała oszałamiające nowe światy i przyglądała się w swoich dziełach spędzającym sen z powiek dylematom.
Born in 1947, Butler grew up shy and introverted in Pasadena, California. She dreamt up stories from an early age, and was soon scribbling these scenarios on paper. At twelve, she begged her mother for a typewriter after enduring a campy science fiction film called "Devil Girl From Mars." Unimpressed with what she saw, Butler knew she could tell a better story.
Urodziła się w roku 1947. Była nieśmiała i introwertyczna. Dorastała w Pasadenie w stanie Kalifornia. Od małego wyobrażała sobie różne historie i szybko zaczęła je zapisywać. W wieku 12 lat ubłagała u mamy maszynę do pisania, po obejrzeniu prymitywnego filmu science-fiction "Devil Girl From Mars". Nie zrobił na niej dobrego wrażenia i dziewczynka postanowiła napisać lepszą opowieść.
Much science fiction features white male heroes who blast aliens or become saviors of brown people. Butler wanted to write diverse characters for diverse audiences. She brought nuance and depth to the representation of their experiences.
Bohaterowie fantastyki naukowej to często biali mężczyźni, którzy rozprawiają się z kosmitami lub ratują nie-białych bohaterów. Butler chciała pisać o różnorodnych postaciach, dla różnorodnych czytelników. Przeżyciom swoich postaci nadawała subtelność i głębię.
For Butler, imagination was not only for planting the seeds of science fiction– but also a strategy for surviving an unjust world on one’s own terms. Her work often takes troubling features of the world such as discrimination on the basis of race, gender, class, or ability, and invites the reader to contemplate them in new contexts.
Wyobraźnia nie była dla niej jedynie narzędziem tworzenia fantastyki, ale także tym, co pozwalało przeżyć w niesprawiedliwym świecie po swojemu. Butler w swoich dziełach często zajmuje się trudnymi tematami, takimi jak dyskryminacja ze względu na rasę, płeć, klasę społeczną czy poziom sprawności, i zaprasza czytelników, by zastanowili się nad nimi w nowym kontekście.
One of her most beloved novels, the "Parable of the Sower," follows this pattern. It tells the story of Lauren Oya Olamina as she makes her way through a near-future California, ruined by corporate greed, inequality, and environmental destruction. As she struggles with hyperempathy, or a condition in the novel that causes her to feel others’ pain, and less often, their pleasure. Lauren embarks on a quest with a group of refugees to find a place to thrive. There, they seek to live in accordance with Lauren’s found religion, Earthseed, which is based on the principle that humans must adapt to an ever-changing world.
Przykładem tego jest jedna z jej najbardziej lubianych powieści, "Przypowieść o siewcy". Główna bohaterka, Lauren Oya Olamina, wędruje w niedalekiej przyszłości przez Kalifornię, zrujnowaną przez chciwość korporacji, nierówność społeczną i wyniszczenie środowiska naturalnego. Jej klątwą jest hiperempatia, dzięki której Lauren czuje cierpienie innych, a czasami też ich przyjemność. Razem z grupą uchodźców Lauren szuka miejsca, gdzie żyłoby się lepiej. Chcą osiedlić się i żyć zgodnie z zasadami Nasion Ziemi, religii stworzonej przez Lauren, opartej na dostosowywaniu się ludzi do ciągle zmieniającego się świata. Wyprawę Lauren zainspirowało prawdziwe wydarzenie:
Lauren’s quest had roots in a real life event– California Prop 187, which attempted to deny undocumented immigrants fundamental human rights, before it was deemed unconstitutional. Butler frequently incorporated contemporary news into her writing. In her 1998 sequel to "The Parable of the Sower," "Parable of the Talents," she wrote of a presidential candidate who controls Americans with virtual reality and “shock collars.” His slogan? “Make America great again.”
wprowadzenie w Kalifornii propozycji legislacyjnej 187, która pozbawiłaby nielegalnych imigrantów podstawowych praw człowieka, Odrzucono ją jako niezgodną z konstytucją. Butler w swoich dziełach często odwoływała się do bieżących wydarzeń. W "Przypowieści o talentach", wydanej w 1998 roku kontynuacji "Przypowieści o siewcy", opisała kandydata na prezydenta, który kontroluje Amerykanów za pomocą porażających prądem obroży. Jego slogan to znane "Uczyńmy Amerykę znów wielką".
While people have noted her prescience, Butler was also interested in re-examining history. For instance, "Kindred" tells the story of a woman who is repeatedly pulled back in time to the Maryland plantation of her ancestors. Early on, she learns that her mission is to save the life of the white man who will rape her great grandmother. If she doesn’t save him, she herself will cease to exist. This grim dilemma forces Dana to confront the ongoing trauma of slavery and sexual violence against Black women.
Butler znana jest nie tylko z przewidywania przyszłości, ale także z opowieści osadzonych w czasach historycznych. Na przykład w powieści "Kindred", główna bohaterka wielokrotnie podróżuje w przeszłość do plantacji w Maryland i swoich przodków-niewolników. Szybko odkrywa, że jej zadaniem jest ocalenie życia białego mężczyzny, który ma zgwałcić jej prababkę. Jeśli go nie uratuje, sama przestanie istnieć. Ten ciężki dylemat pozwala Danie odczuć niekończącą się traumę niewolnictwa i przemocy seksualnej wymierzonej w czarnoskóre kobiety.
With her stories of women founding new societies, time travelers overcoming historical strife, and interspecies bonding, Butler had a profound influence on the growing popularity of Afrofuturism. That’s a cultural movement where Black writers and artists who are inspired by the past, present and future, produce works that incorporate magic, history, technology and much more.
Dzięki opowieściom o kobietach zakładających nowe społeczeństwa, podróżniczkach w czasie skonfrontowanych z walką historyczną i o nawiązywaniu więzi między gatunkami, Butler bardzo przysłużyła się rosnącej popularności afrofuturyzmu, czyli ruchu kulturowego czarnoskórych pisarzy i artystów, którzy, zainspirowani przeszłością, teraźniejszością i przyszłością, w swoich dziełach łączą magię, historię, technologię i jeszcze więcej.
As Lauren comes to learn in "Parable of the Sower," "All that you touch you Change. All that you Change Changes you. The only lasting truth is Change.”
Cytując Lauren z "Przypowieści o siewcy", "Wszystko dotykiem Zmieniasz. Wszystko, co Zmieniasz, Zmienia ciebie. Zmiana to jedyna prawda niezmienna".