Imagine that you’ve been unemployed and seeking work for months. Government benefit programs have helped you cover rent, utilities, and food, but you're barely getting by. Finally, you hear back about a job application. You receive your first paycheck in months, and things seem to be turning around. But there’s a catch. Your new job pays just enough to disqualify you from the benefit programs, and not enough to cover the same costs. To make things worse, you have to pay for transportation to work, and childcare while you’re at the office. Somehow, you have less money now than when you were unemployed.
هزربکە یێ بێ کاری و بۆ چەند هەیڤانە ل کارەکی دگەریێی پڕوژێ حکومەتێ بتنێ بەشێ خوارن و خزمەتگوزاری و کڕێ یا تە دکەت. و بزوری ژیانا خۆ برێڤەدبەی. بەلێ لدویڤدا بەرسڤا داخوازیا کاری بۆ تە دهێت. و تۆ ئێکەم موچەیێ خۆ وەردگری، و وەکی یا دیار تشت دهێنە گهورین. بەلێ ئاریشە دڤێرێ دایە. موچێ کارێ تە یێ نوی بتنێ تە ژ پروژێن هاریکاریێ بێ بەهردکەت، و بەشێ هەمان مەزاختیان ناکەت. و یا خراپتر، دڤێت پارێ رێکا هاتن و چونا کاری ژی بدەی، و هەروەسان یێ چاڤدێریا زاروکان دەمێ لکاری. ئـانکو، ڤی دەمی پارێن تە کێمترن ژ دەمێ تۆ یێ بێ کار.
Economists call this demoralizing situation the welfare trap— one of the many different poverty traps affecting millions of people around the world. Poverty traps are economic and environmental circumstances that reinforce themselves, perpetuating poverty for generations. Some poverty traps are tied to an individual’s circumstances, like a lack of access to healthy food or education. Others can affect entire nations, such as cycles of corrupt government or climate change. But the cruel irony of welfare traps in particular is that they stem from the very policies designed to battle poverty.
ئابوڕیزان ڤێ رەوشا خراپ ب تەڵها باشبژیەتیێ ناڤدکەن، ئێك ژ وان ڕێکێن کارتێکرنێ لملیونەها مرۆڤان دکەن. ل سەرانسەری جیهانێ. تەڵهێن هەژاریێ کارێن ژینگەهی و ئابوری نە، خۆ پێ بهێزدکەن و دڕێژیێ بهەژاریێ ددەن. هندەك تەڵهێن هەژاریێ ب بارودوخێن کەسی ڤە د گرێداینە، وەکی دەستنەدانا خوارنەکا ساخلەم و خواندنێ. و یێن دیتر کارتێکرنێ ل هەمی مللەتی دکەن. وەکی زنجیرەیا گەندەلیا حکومەتێ یان گهورینا سەقای. بەلێ تشتێ نەخوش یێ تەڵها باشبژیەتیێ بتایبەت، یا ژ سیاسەتا نەهێلانا هەژاریێ دروستبویی.
Most societies throughout history employed some strategies to help people in poverty meet basic needs. Before the 20th century, religious groups and private charities often led such initiatives. Today, these are called welfare programs, and they usually take the form of government-provided subsidies for housing, food, energy, and healthcare. Typically, these programs are means-tested, meaning that only people who fall below a certain income level are eligible for benefits. This policy is designed to ensure aid goes to those who need it most. But it also means people lose access as soon as they earn more than the qualification threshold, regardless of whether or not they're financially stable enough to stay there.
پرانیا جڤاکان هندەك بەرنامە یێن داڕێشتین هەژار بشێن پێداویسیێن تایبەت پێ دابین بکەن. بەریا چەرخێ 20 ێ، گروپێن ئاینی و خێرخوازی ئەڤ دەستپێشخەرییە دکرن. و ئەڤرو دبێژنێ پروژێ باشبژیەتیێ، لسەر شێوێ پالپشتیا حکومەتێ دهێتە دان، بۆ نیشتەجێبونێ، و خوارنێ، و هێزێ، و چاڤدێریا ساخلەمی. ئاساییانە، ئەڤ پروگرامە د تەجریبی نە، ئانکو بتنێ کەسێن داهاتێ وان لبن ئاستەکێ دەستنیشانکری دا مافداری هاریکارییانە. ئەڤ سیاسەتە یا هاتیە دروستکرن داکو ئەڤ هاریکاریە بۆ کەسێن پێدڤی بچن، و هەروەسان بۆ ژدەستدانا شیانان هەردەمێ مرۆڤی پتر پارە وەرگرتن ژ وان کەسێن لسەر هێلا هەژاریێ، بێ کو بدانن کا بارێ وان یێ ئابوری یێ گونجایە یان نە.
This vicious cycle is harmful to both those in poverty and those outside of it. Mainstream economic models assume people are rational actors who weigh the cost and benefits of their options and choose the most advantageous path forward. If those in poverty know they'll gain no net benefit from working, they're incentivized to remain in government assistance. Of course, people work for many reasons, including societal norms and personal values. But income is a major incentive to pursuing employment. And when less people take on new jobs, the economy slows down, keeping people in poverty and potentially pushing people on the cusp of poverty over the edge.
ئەڤ زنجیرا خراپ زیانێ ب تەخا هەژاران و ژدەرڤەی وێ تەخێ دگەهینیت. ئابوڕیزان دبێژن خەلك کەسێن پێگەهشتی نە، دشێن باشی و خرابیێن هەلبژارتنێن خۆ بپیڤن، و بمفاترین ڕێك بهەلبژێرن. ئەگەر هەژار بزانن چ مفای ژ کارکرنێ وەرناگرن، هاندەرەك دێ بۆ دروستبیت پالپشتیێ لسەر حومەتێ بکەن. بێگومان بۆ گەلەك ئەگەران خەلک کاردکەن، ژ وانان بنەما و رەفتارێن جڤاکی، و بەهایێن کەسایەتی. بەلێ هاندەرێ سەرەکی داهاتە ل دویڤ کاری بگەرن. و دەمێ کێمتر خەلك کاردکەن، بارێ ئابوری لاوازدبیت. و خەلكی دناڤ هەژاریێ دا دهێلن، و رەنگە خەلکی بەرەڤ هەژاریێ پالڤەددەن.
Some have suggested this feedback loop could be removed by eliminating government assistance programs altogether. But most agree the solution is neither realistic nor humane. So how can we redesign benefits in a way that doesn't penalize people for working? Many countries have tried different ways to circumvent this problem. Some allow people to continue receiving benefits for a given period after finding a job, while others phase out benefits gradually as income increases. These policies still remove some financial incentive to work, but the risk of a welfare trap is lower. Other governments provide benefits like education, childcare, or medical care equally across all their citizens.
هندەک پشنیاردکەن زنجیرا بێ دوماهیا نان خوارنێ بهێتە لادان ب لابرنا هەمی پروگرامێن هاریکارییێ یێن حکومەتێ. بەلێ گەلەك دبێژن ئەڤ چارەسەرییە نەیا مروڤایەتی یە و نە یا کەتواری یە. ئەرێ چەوا بشێین پروگرامەکێ بمفا دانین بێ خەلك بکارکرنێ زیانمەندبیت؟ گەلەك وەلاتان گەلەك ڕێك یێن بکارئینان دا لسەر فێ ئاریشێ زالبن، هندەکان هێلان خەلك بۆ ماوەیەکی هاریکاریان وەربگرن پشتی کارەکی دبینن. و هندەکێن دیتر هاریکاری دراوەستاند هەردەمێ داهات زێدە دبوو. بەلێ هەر ئەڤ سیاسەتە هندەك ژ هاندەرێن دارایی یێن کاری لادبەن، لێ مەترسیا تەڵها باشبژیەتیێ تێدا کێمترە. و هندەکێن دی چاڤدێریا تەندروستی و زاروکان و خواندنێ ب خوڤە دگریت. بیەکسانی لسەر هەمی خەلکێ وەلاتی.
One proposed solution takes this idea of universal benefits even further. A universal basic income would provide a fixed benefit to all members of society, regardless of wealth or employment status. This is the only known policy that could entirely remove welfare traps, since any earned wages would supplement the benefit rather than replace it. In fact, by creating a stable income floor below which no one can fall, basic income might prevent people from falling into poverty in the first place.
ئێك ژ چارەسەریێن پێشبینی کری بیروکەیا قازانجێن جیهانی مەزنتر لێدکەت. داهاتێ بنەرەتێ گشتی هاریکاریێن جێگر ددەتە هەمی ئەندامێن جڤاکی، بێ گرنگیێ ب سامان و پلا کاری بدەت. بتنێ ئەڤ سیاسەتە دشێت تەڵها باشبژییەتیێ بتەمامی نەهێلیت. چونکی هەمی ڤێ هاریکاریێ وەردگرن، و نە لجهێ داهاتێ وان دگرن. د راستی دا، هەبوونا داهاتەکێ جێگر و هەبونا داهاتەکێ بنەرەت ناهێلیت خەلك هەژار ببن.
Numerous economists and thinkers have championed this idea since the 18th century. But for now, universal basic income remains largely hypothetical. Although it's been tried in some places on a limited scale, these local experiments don’t tell us much about how the policy would play out across an entire nation— or a planet.
ڕێژەکا مەزنا هزرڤان و ئابوریزانان ژ چەرخێ 18 هەتا نوکە بەرەڤانیێ ژ ڤێ بیروکەیێ دکەن. بەلێ هەتا ڤی دەمی داهاتێ گشتی گریمانە. هەرچەندە، ئەڤ پروگرامە لهندەك جهێن سنوردار یێ هاتیە جێبەجێکرن، بەلێ ئەڤ تاقیکردنێن ناڤخۆیی بۆ مە دیارناکەن کا چەوا ئەڤ پروگرامە ل هەمی وەلاتان یان ل جیهانێ دێ رولێ خۆ بینیت.
Whatever strategy governments pursue, solving the welfare trap requires respecting people’s agency and autonomy. Only by empowering individuals to create long-term change in their lives and communities can we begin to break the cycle of poverty.
هەر چ پروگرامبیت حکومەت لدویڤ بچیت، دڤێت تەڵها باشبژیەتیێ ڕێزێ ل هێز و سەربەخۆییا خەلکی بگریت. بتنێ ب دەستویری دانا کەسان بۆ دروستکرنا گهورینێن دومدرێژ د جڤاك و ژیانا خۆ دا دێ شێین دەست ب شکاندنا بازنێ هەژاریێ کەین.