Design is a slippery and elusive phenomenon, which has meant different things at different times. But all truly inspiring design projects have one thing in common: they began with a dream. And the bolder the dream, the greater the design feat that will be required to achieve it. And this is why the greatest designers are almost always the biggest dreamers and rebels and renegades.
Thiết kế là một việc phi thường và bí ẩn, nó mang những ý nghĩa khác nhau ở những thời điểm khác nhau. Nhưng các dự án thiết kế đầy cảm hứng đều có một điểm chung: chúng bắt đầu từ một ước mơ. Ước mơ càng táo bạo, thì thiết kế lại càng cần vĩ đại để đạt được ước mơ đó. Đây cũng là lý do mà những nhà thiết kế vĩ đại nhất hầu hết đều là những kẻ có hoài bão lớn nhất và nổi loạn nhất và phá cách nhất.
This has been the case throughout history, all the way back to the year 300 BC, when a 13-year-old became the king of a remote, very poor and very small Asian country. He dreamt of acquiring land, riches and power through military conquest. And his design skills -- improbable though it sounds -- would be essential in enabling him to do so.
Đây đã là tình trạng xuyên suốt lịch sử, tới tận năm 300 trước Công nguyên, khi một đứa trẻ 13 tuổi lên ngôi vua của quốc gia châu Á nhỏ bé, xa xôi và nghèo đói. Ông ta ao ước có thật nhiều đất đai, sự giàu sang và quyền lực bằng chinh phạt. Kĩ năng thiết kế của ông ta - nghe có vẻ không đúng cho lắm - lại trở nên cần thiết để ông ta có thể làm được điều ông ta muốn.
At the time, all weapons were made by hand to different specifications. So if an archer ran out of arrows during a battle, they wouldn't necessarily be able to fire another archer's arrows from their bow. This of course meant that they would be less effective in combat and very vulnerable, too. Ying solved this problem by insisting that all bows and arrows were designed identically, so they were interchangeable. And he did the same for daggers, axes, spears, shields and every other form of weaponry. His formidably equipped army won batter after battle, and within 15 years, his tiny kingdom had succeeded in conquering all its larger, richer, more powerful neighbors, to found the mighty Chinese Empire.
Vào thời điểm đó, tất cả vũ khí đều được làm thủ công với những đặc điểm khác nhau. Nên, nếu một cung thủ dùng hết tên trên chiến trường, anh ta chưa chắc có thể sử dụng tên của cung thủ khác để bắn từ cây cung của mình. Nghĩa là các cung thủ sẽ trở nên kém hiệu quả hơn trong chiến đấu. và đồng thời dễ bị tấn công hơn. Doanh đã giải quyết vấn đề này bằng việc yêu cầu rằng mọi cung và tên phải được thiết kế giống nhau. để chúng có thể dễ dàng thay thế. Tương tự với dao, rìu, giáo, khiên và tất cả các loại binh khí khác. Quân đội của ông ta đã thắng hết trận này tới trận khác, và trong suốt 15 năm, vương quốc nhỏ của ông ta đã thành công trong việc chinh phạt tất cả những nước lớn, giàu có và hùng mạnh ở xung quanh, để thành lập Đế quốc Trung Hoa hùng mạnh.
Now, no one, of course, would have thought of describing Ying Zheng as a designer at the time -- why would they? And yet he used design unknowingly and instinctively but with tremendous ingenuity to achieve his ends. And so did another equally improbable, accidental designer, who was also not above using violence to get what he wanted. This was Edward Teach, better known as the British pirate, Blackbeard.
Ngày nay, rõ ràng, không một ai, lại nghĩ đến việc mô tả Doanh Chính như một nhà thiết kế đương thời -- phải không? Vậy mà, các thiết kế đầy ngẫu hứng, nhưng vô cùng tài hoa của ông ta lại giúp ông ta hoàn thành ý nguyện. Cũng xin kể thêm một trường hợp tương tự, người cũng dùng bạo lực để giành lấy những gì ông ta muốn. Đó là Edward Teach, còn được biết tới như một trùm cướp biển người Anh - Râu Đen
This was the golden age of piracy, where pirates like Teach were terrorizing the high seas. Colonial trade was flourishing, and piracy was highly profitable. And the smarter pirates like him realized that to maximize their spoils, they needed to attack their enemies so brutally that they would surrender on sight. So in other words, they could take the ships without wasting ammunition, or incurring casualties.
Vào thời kì hoàng kim của cướp biển, những tên cướp biển như Teach khủng bố những vùng biển chung. Giao thương thuộc địa đang nở rộ, và nghề cướp biển có thu nhập rất cao. Những tay cướp biển như ông ta nhận ra cách thu được nhiều chiến lợi phẩm nhất, họ cần tấn công kẻ thù của mình thật tàn bạo để chúng đầu hàng mỗi khi thấy mặt. Nói cách khác, họ có thể chiếm thuyền mà không tốn một viên đạn, hay thương vong về người.
So Edward Teach redesigned himself as Blackbeard by playing the part of a merciless brute. He wore heavy jackets and big hats to accentuate his height. He grew the bushy black beard that obscured his face. He slung braces of pistols on either shoulder. He even attached matches to the brim of his hat and set them alight, so they sizzled menacingly whenever his ship was poised to attack. And like many pirates of that era, he flew a flag that bore the macabre symbols of a human skull and a pair of crossed bones, because those motifs had signified death in so many cultures for centuries, that their meaning was instantly recognizable, even in the lawless, illiterate world of the high seas: surrender or you'll suffer. So of course, all his sensible victims surrendered on sight.
Vậy nên Edward Teach tự gọi mình là Râu Đen và đóng vai một tên cường bạo. Ông ta mặc áo khoác dày và đội mũ to để tăng chiều cao. Ông ta để râu đen và dày để che đi khuôn mặt. Ông ta treo súng ngắn ở trên vai. Ông ta thậm chí nhét cả diêm bên vành nón để khi quẹt cháy, chúng tí tách đầy hăm dọa trước những lúc thuyền ông ta chuẩn bị tấn công. Và cũng như mọi tên cướp biển bấy giờ, ông ta treo một lá cờ đáng sợ: đầu lâu xương chéo, bởi chúng mô tả cái chết trong nhiều nền văn hóa, suốt bao thế kỉ, rằng ý nghĩa của chúng rất dễ nhận ra, ngay cả trong thế giới của những vùng biển chung vô học và vô luật: đầu hàng hay là chết. Rõ ràng, những ai hiểu ý đều đầu hàng mỗi khi giáp mặt.
Put like that, it's easy to see why Edward Teach and his fellow pirates could be seen as pioneers of modern communications design, and why their deadly symbol --
Nói như vậy, thật dễ hiểu vì sao Edward Teach và đồng bọn cướp biển của mình lại được coi là những nhà tiên phong của thiết kế truyền thông hiện đại, và vì sao biểu tượng chết chóc của họ --
(Laughter)
(Cười)
there's more -- why their deadly symbol of the skull and crossbones was a precursor of today's logos, rather like the big red letters standing behind me, but of course with a different message.
còn nữa -- vì sao biểu tượng chết chóc của họ - đầu lâu xương chéo là tiền thân cho các logo ngày nay, giống như những chữ cái đỏ, to phía sau lưng tôi, nhưng, tất nhiên, một thông điệp khác hẳn.
(Laughter)
(Cười)
Yet design was also used to nobler ends by an equally brilliant and equally improbable designer, the 19th-century British nurse, Florence Nightingale. Her mission was to provide decent healthcare for everyone. Nightingale was born into a rather grand, very wealthy British family, who were horrified when she volunteered to work in military hospitals during the Crimean War. Once there, she swiftly realized that more patients were dying of infections that they caught there, in the filthy, fetid wards, than they were of battle wounds. So she campaigned for cleaner, lighter, airier clinics to be designed and built.
Nhưng, thiết kế cũng được dùng cho những mục đích cao quý hơn bởi một nhà thiết kế xứng tầm, một y tá người Anh ở thế kỉ 19, Florence Nightingale. Nhiệm vụ của bà là chăm sóc sức khỏe đầy đủ cho mọi người; Nightingale sinh ra trong một gia đình danh giá và giàu có, những người khiếp đảm trước chuyện bà sẵn lòng làm việc tại các bệnh viện quân y trong thời gian chiến tranh Krym. Tại đó, bà nhanh chóng nhận ra rằng có rất nhiều bệnh nhân chết vì nhiễm trùng bởi các khu vực tồi tàn và dơ bẩn, hơn là bởi các vết thương. Từ đây, bà vận động để mở các phòng khám sáng hơn, sạch sẽ hơn và thoáng khí hơn Quay trở lại Anh,
Back in Britain, she mounted another campaign, this time for civilian hospitals, and insisted that the same design principles were applied to them. The Nightingale ward, as it is called, dominated hospital design for decades to come, and elements of it are still used today. But by then, design was seen as a tool of the Industrial Age. It was formalized and professionalized, but it was restricted to specific roles and generally applied in pursuit of commercial goals rather than being used intuitively, as Florence Nightingale, Blackbeard and Ying Zheng had done.
bà bắt đầu một chiến dịch mới, lần này là cho các bệnh viện dân sự, và quyết tâm để mô hình tương tự cũng được áp dụng cho chúng. Khu khám Nightingale, như được gọi, là mô hình bệnh viện thống trị cho hàng thập kỉ về sau, và các đặc điểm của nó vẫn còn được áp dụng cho tới ngày nay. Nhưng, bấy giờ, thiết kế ấy bị coi như một công cụ của Kỉ nguyên Công nghiệp. Nó được tiêu chuẩn hóa và chuyên môn hóa, nhưng vẫn còn bị hạn chế ở nhiều mặt và được ứng dụng rộng rãi cho các mục đích thương mại hơn là theo mục đích ban đầu của Florence Nightingale, Râu Đen và Doanh Chính.
By the 20th century, this commercial ethos was so powerful, that any designers who deviated from it risked being seen as cranks or subversives.
Tới thế kỉ 20, đặc tính thương mại này trở nên mạnh mẽ, đến nỗi nhà thiết kế nào từ bỏ nó đều bị cho là kì quặc.
Now among them is one of my great design heroes, the brilliant László Moholy-Nagy. He was the Hungarian artist and designer whose experiments with the impact of technology on daily life were so powerful that they still influence the design of the digital images we see on our phone and computer screens. He radicalized the Bauhaus Design School in 1920s Germany, and yet some of his former colleagues shunned him when he struggled to open a new Bauhaus in Chicago years later. Moholy's ideas were as bold and incisive as ever, but his approach to design was too experimental, as was his insistence on seeing it, as he put it, as an attitude, not a profession to be in tune with the times.
Giữa những nhà thiết kế vĩ đại, có một vị anh hùng cho tôi, đó là László Moholy-Nagy. Ông là một họa sĩ, nhà thiết kế người Hungary người mà những thử nghiệm của mình có sức ảnh hưởng lên công nghệ ứng dụng lớn đến mức chúng vẫn còn tác động lên ảnh kỹ thuật số mà chúng ta nhìn thấy qua màn hình điện thoại và máy tính Ông cải tiến trường phái thiết kế Bauhaus những năm 1920 ở Đức, bất chấp sự xa lánh của một số đồng nghiệp cũ khi ông đấu tranh để mở một Bauhaus ở Chicago nhiều năm sau. Những ý tưởng của Moholy táo bạo và sắc sảo hơn cả, song cách tiếp cận của ông lại quá thực nghiệm, như thể sự quyết tâm của ông, cái cách ông nhìn và đặt vấn đề, và quan điểm của ông không phù hợp với thời cuộc.
And sadly, the same applied to another design maverick: Richard Buckminster Fuller. He was yet another brilliant design visionary and design activist, who was completely committed to designing a sustainable society in such a forward-thinking way that he started talking about the importance of environmentalism in design in the 1920s. Now he, despite his efforts, was routinely mocked as a crank by many in the design establishment, and admittedly, some of his experiments failed, like the flying car that never got off the ground. And yet, the geodesic dome, his design formula to build an emergency shelter from scraps of wood, metal, plastic, bits of tree, old blankets, plastic sheeting -- just about anything that's available at the time -- is one of the greatest feats of humanitarian design, and has provided sorely needed refuge to many, many people in desperate circumstances ever since.
Buồn thay, điều tương tự cũng xảy đến cho một nhà thiết kế lạc bầy khác: Richard Buckminster Fuller. Đó không chỉ là một người có tầm nhìn phi thường khác mà còn là một nhà hoạt động, người toàn tâm cho sự thiết lập một xã hội luôn chấp thuận lối suy nghĩ cầu tiến Và ông bắt đầu nghĩ đến tầm quan trọng của môi trường trong thiết kế của những năm 20 Giờ đây, bất chấp những nỗ lực của ông ông thường bị chế nhạo như kẻ quái gở bởi rất nhiều người trong ngành thiết kế và phải thừa nhận rằng một số thí nghiệm của ông đã thất bại như chiếc xe bay chưa từng được cất cánh nhưng, mái vòm trắc địa công thức thiết kế của ông để xây dựng chỗ trú ẩn khẩn cấp từ những mảnh gỗ, kim loại hay plastic thừa ra những cây lắt nhắt, mảnh chăn cũ, các tấm nhựa -- chỉ là bất kỳ vật gì có thể dùng được vào lúc ấy Là một trong những kỳ công lớn nhất trong thiết kế của nhân loại và cung cấp nơi trú ẩn thiết yếu nhất cho rất nhiều người trong những tình trạng khẩn cấp từ trước đến giờ.
Now, it was the courage and verve of radical designers like Bucky and Moholy that drew me to design. I began my career as a news journalist and foreign correspondent. I wrote about politics, economics and corporate affairs, and I could have chosen to specialize in any of those fields. But I picked design, because I believe it's one of the most powerful tools at our disposal to improve our quality of life.
Giờ đây, nó khuyến khích và truyền cảm hứng cho các nhà thiết kế cấp tiến như Bucky và Moholy đã đưa tôi đến với thiết kế Tôi bắt đầu sự nghiệp là một nhà báo và thông dịch viên nước ngoài. Tôi viết về chính trị, kinh tế và các hoạt động đoàn thể, và tôi có thể chọn lựa để chuyên về bất kỳ lĩnh vực nào trong đó. nhưng tôi chọn ngành thiết kế, vì tôi tin rằng đó là công cụ mạnh mẽ nhất mà chúng ta tùy ý sử dụng để nâng cao chất lượng cuộc sống
Thank you, fellow TED design buffs.
Cảm ơn, những người yêu mến ngành thiết kế của TED.
(Applause)
(Tiếng vỗ tay)
And greatly as I admire the achievements of professional designers, which have been extraordinary and immense, I also believe that design benefits hugely from the originality, the lateral thinking and the resourcefulness of its rebels and renegades. And we're living at a remarkable moment in design, because this is a time when the two camps are coming closer together. Because even very basic advances in digital technology have enabled them to operate increasingly independently, in or out of a commercial context, to pursue ever more ambitious and eclectic objectives.
Và như việc tôi ngưỡng mộ thành tựu của các nhà thiết kế chuyên nghiệp, chúng thật sự phi thường và rộng lớn, Tôi cũng tin tưởng rằng thiết kế mang lại lợi ích lớn lao từ nguồn cội đến những suy nghĩ sau này và sự đột phá bởi sự phá cách của nó. Chúng ta đang nằm trong một khoảnh khắc đáng nhớ của thiết kế, vì đây là lúc mà hai trường phái đang tiệm cận với nhau Bởi vì dù chỉ những tiến bộ rất cơ bản trong công nghệ số cũng cho phép chúng vận hành một cá,ch phát triển độc lập trong hay ngoài phạm vi thương mai, để theo đuổi hoài bão tương lai và chủ nghĩa trung hòa.
So in theory, basic platforms like crowdfunding, cloud computing, social media are giving greater freedom to professional designers and giving more resources for the improvisational ones, and hopefully, a more receptive response to their ideas.
Vậy trên lý thuyết, những nền tản cơ bản là gây quỹ, điện toán đám mây, truyền thông đang tạo ra sự tự do lớn hơn cho những nhà thiết kế chuyên nghiệp và cung cấp nhiều nguồn lực cho những người thiết kế ngẫu hứng và hy vọng, một phản hồi rõ ràng về những ý tưởng của họ.
Now, some of my favorite examples of this are in Africa, where a new generation of designers are developing incredible Internet of Things technologies to fulfill Florence Nightingale's dream of improving healthcare in countries where more people now have access to cell phones than to clean, running water.
Bây giờ, vài ví dụ yêu thích của tôi là ở Châu Phi nơi một thế hệ những nhà thiết kế trẻ đang phát triển một cách lạ thường những công nghệ mạng đa vật thể (IoT) để thực hiện giấc mơ cái thiện y tế của Florence Nightingale ở những nước mà mọi người tiếp xúc với điện thoại di động còn nhiều hơn với nước sạch.
And among them is Arthur Zang. He's a young, Cameroonian design engineer who has a adapted a tablet computer into the Cardiopad, a mobile heart-monitoring device. It can be used to monitor the hearts of patients in remote, rural areas. The data is then sent on a cellular network to well-equipped hospitals hundreds of miles away for analysis. And if any problems are spotted by the specialists there, a suitable course of treatment is recommended. And this of course saves many patients from making long, arduous, expensive and often pointless journeys to those hospitals, and makes it much, much likelier that their hearts will actually be checked.
Một người trong số đó là Arthur Zang. Anh ta là một thanh niên, kỹ sư thiết kế Cameroonian người đã tích hợp một máy tính bảng vào trong Cardiopad một thiết bị đo tim di động. Nó có thể dùng để đo điện tim ở những vùng xa xôi hẻo lánh. Dữ liệu được gửi qua mạng điện thoại tới những bệnh viện hiện đại cách đó hàng ngàn dặm để phân tích. Và nếu có vấn đề gì được phát hiện bởi những chuyên gia ở đó, một phương pháp điều trị phù hợp được đề nghị. Và phương pháp này đã giúp nhiều bệnh nhân không cần đi xa, gian khổ, đắt đỏ và thường vô nghĩa đến bệnh viện, mà làm nó giống hơn nhiều rằng tim của họ thật sự được kiểm tra.
Arthur Zang started working on the Cardiopad eight years ago, in his final year at university. But he failed to persuade any conventional sources to give him investment to get the project off the ground. He posted the idea on Facebook, where a Cameroonian government official saw it and managed to secure a government grant for him. He's now developing not only the Cardiopad, but other mobile medical devices to treat different conditions.
Arthur Zang đã bắt đầu thực hiện Cardiopad tám năm trước, vào năm cuối đại học. Nhưng anh ta không thuyết phục được nguồn tài trợ nào đầu tư thực hiện dự án. Anh ấy đăng ý tưởng đó lên Facebook, nơi một nhà chức trách Cameroonian đã nhìn thấy và cố gắng thuyết phục chính quyền tài trợ cho anh ta. Bây giờ anh ta đang phát triển không chỉ Cardiopad, mà những thiết bị y tế di động khác để điều trị trong những điều kiện.
And he isn't alone, because there are many other inspiring and enterprising designers who are also pursuing extraordinary projects of their own. And I'm going to finish by looking at just a few of them. One is Peek Vision. This is a group of doctors and designers in Kenya, who've developed an Internet of Things technology of their own, as a portable eye examination kit. Then there's Gabriel Maher, who is developing a new design language to enable us to articulate the subtleties of our changing gender identities, without recourse to traditional stereotypes.
Và anh ta không làm một mình, bởi vì có nhiều nhà thiết kế khác sáng tạo và có đầu óc kinh doanh đang theo đuổi những dự án của mình. Và để kết thúc, tôi sẽ nói về vài người trong số họ. Một là Peek Vision. Đây là một nhóm các bác sỹ và nhà thiết kế ở Kenya, những người đã tự phát triển IoT (Internet of Thing), dưới dạng một bộ khám mắt xách tay. Sau đó là Gabriel Maher, đang phát triển một ngôn ngữ thiết kế mới cho phép chúng ta biểu hiện sự tinh tế của sự thay đổi đặc điểm giới tính không cần dựa vào những định kiến truyền thống.
All of these designers and many more are pursuing their dreams, by the making the most of their newfound freedom, with the discipline of professional designers and the resourcefulness of rebels and renegades. And we all stand to benefit.
Tất cả những nhà thiết kế này, và còn nhiều nữa, đang theo đuổi giấc mơ bằng cách tạo ra sự tự do mới của họ, bằng những quy luật của thiết kế chuyên nghiệp và những sự đột phá của những kẻ nổi loạn, ngông nghênh. để đem lại thành tự cho tất cả chúng ta.
Thank you.
Cám ơn.
(Applause)
(vỗ tay)