I want you to imagine two couples in the middle of 1979 on the exact same day, at the exact same moment, each conceiving a baby, OK? So two couples each conceiving one baby. Now I don't want you to spend too much time imagining the conception, because if you do, you're not going to listen to me, so just imagine that for a moment. And in this scenario, I want to imagine that, in one case, the sperm is carrying a Y chromosome, meeting that X chromosome of the egg. And in the other case, the sperm is carrying an X chromosome, meeting the X chromosome of the egg. Both are viable; both take off. We'll come back to these people later.
Tôi muốn các bạn tưởng tượng có hai cặp vợ chồng vào khoảng giữa năm 1979 vào đúng cùng một ngày, đúng một thời điểm, mỗi cặp thụ thai một đứa trẻ -- OK. Hai cặp vợ chồng, mỗi cặp thụ thai một đứa bé. Đừng mất quá nhiều thời gian tưởng tượng quá trình thụ thai, vì nếu bạn chỉ lo tưởng tượng việc thụ thai, thì bạn sẽ chẳng thèm nghe tôi nói gì nữa. Nên hãy tưởng tượng một giây lát thôi. Và trong trường hợp này, Tôi muốn tưởng tượng rằng, ở trường hợp của cặp thứ nhất, tinh trùng mang một nhiễm sắc thể Y, gặp nhiễm sắc thể X của trứng. Còn ở cặp thứ hai, tinh trùng mang nhiễm sắc thể X, gặp một nhiễm sắc thể X khác trong trứng. Cả hai bào thai đều sống sót, và phát triển tốt. Chúng ta sẽ trở lại với những người này sau.
So I wear two hats in most of what I do. As the one hat, I do history of anatomy. I'm a historian by training, and what I study in that case is the way that people have dealt with anatomy -- meaning human bodies, animal bodies -- how they dealt with bodily fluids, concepts of bodies; how have they thought about bodies. The other hat that I've worn in my work is as an activist, as a patient advocate -- or, as I sometimes say, as an impatient advocate -- for people who are patients of doctors. In that case, what I've worked with is people who have body types that challenge social norms. So some of what I've worked on, for example, is people who are conjoined twins -- two people within one body. Some of what I've worked on is people who have dwarfism -- so people who are much shorter than typical. And a lot of what I've worked on is people who have atypical sex -- so people who don't have the standard male or the standard female body types. And as a general term, we can use the term "intersex" for this.
Tôi thường đóng 2 vai trò khác nhau trong hầu hết những công việc tôi làm. Ở vai trò thứ nhất, tôi nghiên cứu lịch sử giải phẫu học. Tôi được đào tạo để làm một nhà sử học, và đề tài nghiên cứu của tôi trong vai trò này là cách con người giải quyết vấn đề giải phẫu học -- cấu tạo cơ thể con người và cơ thể động vật -- cách họ đối phó với các loại dịch cơ thể, và các khái niệm về cơ thể; và quan niệm của họ về cơ thể con người. Vai trò thứ hai của tôi là một nhà hoạt động, một người bảo hộ cho bệnh nhân -- hay, đôi khi, tôi là một người bảo hộ kém kiên trì -- cho các bệnh nhân. Trong trường hợp đó, tôi làm việc với những người có kiểu hình cơ thể khác với các tiêu chuẩn xã hội thông thường. Đối tượng của tôi là các cặp song sinh dính liền, hai con người trong cùng một cơ thể. Hoặc những người lùn -- họ thấp hơn nhiều so với người bình thường. Và nhiều nhất là những người có giới tính bất thường -- những người không có cơ thể nam hoặc nữ theo đúng định nghĩa chuẩn. Và một cách khái quát, chúng ta có thể dùng thuật ngữ "lưỡng tính" (intersex) cho trường hợp này.
Intersex comes in a lot of different forms. I'll just give you a few examples of the types of ways you can have sex that isn't standard for male or female. So in one instance, you can have somebody who has an XY chromosomal basis, and that SRY gene on the Y chromosome tells the proto-gonads, which we all have in the fetal life, to become testes. So in the fetal life, those testes are pumping out testosterone. But because this individual lacks receptors to hear that testosterone, the body doesn't react to the testosterone. And this is a syndrome called androgen insensitivity syndrome. So lots of levels of testosterone, but no reaction to it. As a consequence, the body develops more along the female typical path. When the child is born, she looks like a girl. She is a girl, she is raised as a girl. And it's often not until she hits puberty and she's growing and developing breasts, but she's not getting her period, that somebody figures out something's up here. And they do some tests and figure out that, instead of having ovaries inside and a uterus, she has testes inside, and she has a Y chromosome.
Có nhiều dạng kiểu hình lưỡng tính. Tôi sẽ cho các bạn vài ví dụ về những cách tạo ra các giới tính không phải giới tính chuẩn nam và nữ. Ví dụ thứ nhất, một người có nhiễm sắc thể X và Y bình thường, và một gen tên là SRY trên nhiễm sắc thể Y "bảo" tuyến tiền sinh dục (proto-gonad), mà chúng ta đều có khi còn là bào thai, phát triển thành tinh hoàn. và trong giai đoạn bào thai, tinh hoàn tiết ra hoocmon sinh dục nam testosterone. Nhưng vì cá thể này thiếu các thụ thể (receptor) để nhận thông tin từ testosterone, cơ thể của họ không phản ứng với testosterone. Bệnh này gọi là "Hội chứng vô cảm với kích thích tố nam" (Androgen insensitivity syndrome - AIS) Họ tạo ra nhiều testosterone, nhưng không có phản ứng nào với nó. Kết quả là, cơ thể của họ phát triển theo chiều hướng của một cơ thể nữ. Khi đứa trẻ được sinh ra, nhìn nó giống như con gái. Nó là một bé gái, và được nuôi dạy như một bé gái. và thường là chỉ khi đến tuổi dậy thì và cô bé lớn lên và bắt đầu phát triển ngực, nhưng không có kinh nguyệt, thì người ta mới phát hiện ra có gì đó không bình thường. Và họ làm một số xét nghiệm và phát hiện ra là, thay vì có buồng trứng và tử cung, cô bé thực ra có tinh hoàn, và mang một nhiễm sắc thể Y.
Now what's important to understand is you may think of this person as really being male, but they're really not. Females, like males, have in our bodies something called the adrenal glands. They're in the back of our body. And the adrenal glands make androgens, which are a masculinizing hormone. Most females like me -- I believe myself to be a typical female -- I don't actually know my chromosomal make-up, but I think I'm probably typical -- most females like me are actually androgen-sensitive. We're making androgen, and we're responding to androgens. The consequence is that somebody like me has actually had a brain exposed to more androgens than the woman born with testes who has androgen insensitivity syndrome. So sex is really complicated -- it's not just that intersex people are in the middle of all the sex spectrum -- in some ways, they can be all over the place.
Nào, điều quan trọng bạn cần hiểu là bạn có thể nghĩ người này thực sự là giới tính nam, nhưng không phải. Nữ, cũng như nam, mang trong cơ thể thứ gọi là các tuyến thượng thận. Chúng nằm ở đằng lưng. Và các tuyến thượng thận này tiết ra hoóc môn sinh dục nam androgens, Và các tuyến thượng thận này tiết ra hoóc môn sinh dục nam androgens, Phần lớn phụ nữ như tôi -- tôi tin tôi mang giới tính nữ điển hình -- Tôi không thực sự biết tôi mang nhưng nhiễm sắc thể nào nhưng tôi nghĩ có lẽ tôi khá điển hình -- phần lớn phụ nữ như tôi mẫn cảm với androgen. Chúng tôi tạo ra androgen, và có phản ứng với androgen. Kết quả là bộ não của những người như tôi tiếp xúc với androgens nhiều hơn so với những phụ nữ có tinh hoàn những người có hội chứng vô cảm với kích thích tố nam. Như vậy giới tính thực sự rất phức tạp, những người lưỡng tính không chỉ có nghĩa là họ ở lưng chừng của dải phổ giới tính (sex spectrum) -- mà theo cách nào đó, họ có thể ở bất kì quãng nào trong dải phổ. Một ví dụ khác là
Another example: a few years ago I got a call from a man who was 19 years old, who was born a boy, raised a boy, had a girlfriend, had sex with his girlfriend, had a life as a guy, and had just found out that he had ovaries and a uterus inside. What he had was an extreme form of a condition called congenital adrenal hyperplasia. He had XX chromosomes, and in the womb, his adrenal glands were in such high gear that it created, essentially, a masculine hormonal environment. And as a consequence, his genitals were masculinized, his brain was subject to the more typical masculine component of hormones. And he was born looking like a boy -- nobody suspected anything. And it was only when he had reached the age of 19 that he began to have enough medical problems from menstruating internally, that doctors figured out that, in fact, he was female, internally.
vài năm trước đây, tôi nhận một cuộc gọi của một anh chàng 19 tuổi, anh ta được sinh ra và nuôi dưỡng như một bé trai, có bạn gái, quan hệ tình dục với bạn gái, có đời sống của một người đàn ông và anh ta vừa mới phát hiện ra mình có buồng trứng và tử cung. Anh ta mắc phải một dạng đặc biệt của bệnh Tăng sản thượng thận bẩm sinh (Congenital adrenal hyperplasia - CAH). Anh ta có 2 nhiễm sắc thể X, và khi còn trong bụng mẹ, tuyến thượng thận của anh ta hoạt động quá mạnh và tạo ra một môi trường giàu kích thích tố nam. Kết quả là, bộ phận sinh dục của anh ta bị "nam hóa", bộ não của anh ta được tiếp xúc với những thành tố điển hình của kích thích tố nam. và anh ta được sinh ra như một bé trai -- không ai nghi ngờ gì. và chỉ khi đã 19 tuổi anh ta bắt đầu có những vấn đề sức khỏe vì chảy máu kinh bên trong, và bác sĩ phát hiện ra anh ta mang bộ phận sinh dục nữ bên trong.
OK, so just one more quick example of a way you can have intersex. Some people who have XX chromosomes develop what are called ovotestis, which is when you have ovarian tissue with testicular tissue wrapped around it. And we're not exactly sure why that happens.
Một ví dụ nhỏ khác về hiện tượng lưỡng tính là Một số người có 2 nhiễm sắc thể X có tuyến sinh dục hỗn hợp, khi họ có mô buồng trứng được bao bọc trong mô tinh hoàn. Chúng tôi vẫn không biết giải thích hiện tượng đó chính xác thế nào.
So sex can come in lots of different varieties. The reason that children with these kinds of bodies -- whether it's dwarfism, or it's conjoined twinning, or it's an intersex type -- are often "normalized" by surgeons is not because it actually leaves them better off in terms of physical health. In many cases, people are actually perfectly healthy. The reason they're often subject to various kinds of surgeries is because they threaten our social categories. Our system has been based typically on the idea that a particular kind of anatomy comes with a particular identity. So we have the concept that what it means to be a woman is to have a female identity; what it means to be a black person is, allegedly, to have an African anatomy in terms of your history. And so we have this terribly simplistic idea. And when we're faced with a body that actually presents us something quite different, it startles us in terms of those categorizations.
Như vậy giới tính có rất nhiều biến thể. Lý do mà các trẻ với những kiểu cơ thể như thế này -- như bị lùn, song sinh dính liền, hoặc lưỡng tính -- thường được bình thường hóa bằng cách giải phẫu không phải vì nó thực sự giúp chúng cải thiện sức khỏe. Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân hoàn toàn khỏe mạnh. Lý do chúng được phẫu thuật là vì chúng là mối đe dọa cho cách chúng ta phân loại xã hội. Hoặc hệ thống đã được đặt nền móng trên ý niệm là một kiểu hình giải phẫu học nhất định tạo ra một đặc tính nhận dạng nhất định. Chúng ta có định nghĩa một phụ nữ phải có đặc tính nhận dạng của giới tính nữ; một người da đen thì phải có đặc tính giải phẫu học của người Châu Phi dựa trên lịch sử cá nhân. Và vì thế chúng ta có một ý niệm đơn giản khủng khiếp. và khi chúng ta nhìn một cơ thể với thứ gì đó khá khác biệt, chúng ta giật mình hoảng hốt vì những cách phân loại đó.
So we have a lot of very romantic ideas in our culture about individualism. And our nation's really founded on a very romantic concept of individualism. You can imagine how startling then it is when you have children who are born who are two people inside of one body. Where I ran into the most heat from this most recently was last year when South African runner, Caster Semenya, had her sex called into question at the International Games in Berlin. I had a lot of journalists calling me, asking me, "Which is the test they're going to run that will tell us whether or not Caster Semenya is male or female?" And I had to explain to the journalists there isn't such a test.
Nền văn hóa của chúng ta có rất nhiều ý tưởng hay ho lãng mạn về chủ nghĩa cá nhân. Và quốc gia này (Mỹ) thực sự được lập nên dựa trên một ý niệm rất lãng mạn về chủ nghĩa cá nhân. Bạn có thể tưởng tượng bạn sẽ hoảng hốt thế nào khi bạn có những đứa con được sinh ra mà là 2 người trong cùng một cơ thể. Nơi tôi gặp phải khó khăn từ những vấn đề này gần đây nhất là năm ngoái, khi Caster Semenya, vận động viên chạy người Nam Phi bị vặn vẹo kiểm tra về giới tính ở giải đấu quốc tế ở Berlin. Có rất nhiều phóng viên gọi cho tôi, hỏi tôi. "Người ra sẽ làm những xét nghiệm gì để kiểm tra xem Caster Semenya là nam hay nữ?" Và tôi phải giải thích cho họ rằng, chẳng có xét nghiệm nào làm được việc đó cả.
In fact, we now know that sex is complicated enough that we have to admit: Nature doesn't draw the line for us between male and female, or between male and intersex and female and intersex; we actually draw that line on nature. So what we have is a sort of situation where the farther our science goes, the more we have to admit to ourselves that these categories that we thought of as stable anatomical categories, that mapped very simply to stable identity categories are a lot more fuzzy than we thought. And it's not just in terms of sex. It's also in terms of race, which turns out to be vastly more complicated than our terminology has allowed.
Thực chất, bây giờ chúng ta đã biết rằng giới tính rất phức tạp, đủ để chúng ta phải chấp nhận là tự nhiên không kẻ bất kì đường phân chia nào giữa nam và nữ, hay giữa nam, nữ và lưỡng tính; chính chúng ta tạo ra những đường phân chia trên tự nhiên. Bởi vậy cái chúng ta có ở đây là một kiểu tình thế khi mà nền khoa học của chúng ta phát triển càng xa, thì chúng ta càng phải tự chấp nhận là các hạng mục mà chúng ta vẫn tin là các hạng mục giải phẫu học ổn định dựa trên những tiêu chuẩn rất đơn giản của đặc điểm nhận dạng thực ra mờ nhạt hơn chúng ta nghĩ rất nhiều. Và không chỉ về phương diện giới tính. Mà cả về phương diện sắc tộc, điều đang trở nên phức tạp hơn rất nhiều so với hệ thống thuật ngữ của chúng ta.
As we look, we get into all sorts of uncomfortable areas. We look, for example, about the fact that we share at least 95 percent of our DNA with chimpanzees. What are we to make of the fact that we differ from them only, really, by a few nucleotides? And as we get farther and farther with our science, we get more and more into a discomforted zone, where we have to acknowledge that the simplistic categories we've had are probably overly simplistic.
Nhìn kĩ hơn, chúng ta rơi vào đủ mọi kiểu lĩnh vực khó chịu. Ví dụ như chúng ta xem xét về thực tế là chúng ta chia sẻ 95% bộ gen với loài tinh tinh. Chúng ta phải nghĩ như thế nào về thực tế là chúng ta thực sự chỉ khác loài tinh tinh ở vài nucleotide? Và khi nền khoa học của chúng ta tiến xa hơn, chúng ta cũng lún sâu hơn vào "khu vực không an toàn" nơi chúng ta phải thừa nhận rằng hệ thống phân loại đơn giản chúng ta vẫn dùng có thể là đơn giản thái quá.
So we're seeing this in all sorts of places in human life. One of the places we're seeing it, for example, in our culture, in the United States today, is battles over the beginning of life and the end of life. We have difficult conversations about at what point we decide a body becomes a human, such that it has a different right than a fetal life. We have very difficult conversations nowadays -- probably not out in the open as much as within medicine -- about the question of when somebody's dead. In the past, our ancestors never had to struggle so much with this question of when somebody was dead. At most, they'd stick a feather on somebody's nose, and if it twitched, they didn't bury them yet. If it stopped twitching, you bury them. But today, we have a situation where we want to take vital organs out of beings and give them to other beings. And as a consequence, we have to struggle with this really difficult question about who's dead, and this leads us to a really difficult situation where we don't have such simple categories as we've had before.
Chúng ta có thể thấy điều đó trong đủ mọi khía cạnh của cuộc sống loài người. Một trong những khía cạnh đó là trong văn hóa nước Mỹ ngày nay, cuộc chiến về sự bắt đầu và sự kết thúc của sự sống. Chúng ta có những cuộc tranh luận khó khăn về thời điểm mà chúng ta có thể quyết định một cơ thể đã trở thành một con người để trao cho nó một quyền khác với khi nó còn là bào thai. Chúng ta có những tranh luận rất khó khăn ngày nay -- có lẽ không được cởi mở như trong y học -- về câu hỏi, khi nào thì một người nào đó chết. Trong quá khứ, tổ tiên của chúng ta đã chẳng phải vật lộn với câu hỏi khi nào thì một người nào đó chết. Cùng lắm thì họ đặt một cái lông chim dưới mũi của người đó, và nếu nó còn động đậy thì họ chưa đem chôn người đó, nếu cái lông ngừng động đậy thì đem chôn. Nhưng ngày nay, chúng ta gặp trường hợp khi chúng ta muốn lấy những cơ quan nội tạng còn sống ra khỏi cơ thể một người và ghép chúng cho những người khác. Và hệ quả là chúng ta vướng vào cuộc đấu tranh với câu hỏi cực kì khó khăn này để quyết định là một người đã chết. Và điều đó đưa chúng ta đến một tình thế vô cùng khó khăn khi chúng ta không còn có những phân loại đơn giản nhưng trước nữa.
Now you might think that all this breaking-down of categories would make somebody like me really happy. I'm a political progressive, I defend people with unusual bodies, but I have to admit to you that it makes me nervous. Understanding that these categories are really much more unstable than we thought makes me tense. It makes me tense from the point of view of thinking about democracy. So in order to tell you about that tension, I have to first admit to you a huge fan of the Founding Fathers. I know they were racists, I know they were sexist, but they were great. I mean, they were so brave and so bold and so radical in what they did, that I find myself watching that cheesy musical "1776" every few years, and it's not because of the music, which is totally forgettable. It's because of what happened in 1776 with the Founding Fathers.
Giờ có thể bạn nghĩ rằng tất cả những sự đổ vỡ về hệ thống phân loại sẽ làm cho một người như tôi hạnh phúc. Tôi là một người tiến bộ về chính trị, tôi bảo vệ những người có cơ thể bất thường, nhưng tôi phải thú nhận với các bạn rằng chính điều đó làm tôi lo lắng. Tôi thật sự căng thẳng khi nhận ra rằng những hạng mục này bất ổn và mong manh hơn chúng ta từng nghĩ. Và nó khiến tôi căng thẳng từ góc nhìn về sự dân chủ. Để giải thích cho các bạn về sức ép đó, trước hết tôi phải thú nhận với các bạn là tôi là một fan lớn của những "Người cha Lập quốc" (the Founding Fathers). Tôi biết họ là những người phân biệt chủng tộc và giới tính, nhưng họ thật vĩ đại. Ý tôi là, họ thật dũng cảm và táo bạo và suy nghĩ vô cùng cấp tiến đến nỗi cứ vài năm tôi lại phải xem lại vở nhạc kịch rất bèo "1776", và không phải vì phần âm nhạc của nó, cái đó hoàn toàn có thể quên đi. Mà vì những gì xảy ra vào năm 1776 với những Người cha Lập quốc.
The Founding Fathers were, for my point of view, the original anatomical activists, and this is why. What they rejected was an anatomical concept and replaced it with another one that was radical and beautiful and held us for 200 years. So as you all recall, what our Founding Fathers were rejecting was a concept of monarchy, and the monarchy was basically based on a very simplistic concept of anatomy. The monarchs of the old world didn't have a concept of DNA, but they did have a concept of birthright. They had a concept of blue blood. They had the idea that the people who would be in political power should be in political power because of the blood being passed down from grandfather to father to son and so forth. The Founding Fathers rejected that idea, and they replaced it with a new anatomical concept, and that concept was "all men are created equal." They leveled that playing field and decided the anatomy that mattered was the commonality of anatomy, not the difference in anatomy, and that was a really radical thing to do.
Những Người cha Lập quốc, theo quan điểm của tôi, về căn bản là những nhà hoạt động về giải phẫu học, và đây là lí do. Họ đã phủ nhận một khái niệm giải phẫu học và thay nó bằng một khái niệm khác Khái niệm mới thật cấp tiến và đẹp đẽ đó đã làm chỗ dựa cho chúng ta suốt 200 năm. Nếu các bạn còn nhớ, những người cha của chúng ta đã phủ nhận khái niệm của chế độ quân chủ. Và chế độ quân chủ về cơ bản dựa trên một khái niệm rất đơn giản của giải phẫu học. Các vị vua thời cổ đại không có khái niệm gì về ADN, nhưng họ đã có khái niệm về quyền lợi dòng nòi. Họ có khái niệm về dòng giống hoàng tộc. Họ có ý niệm là những người có trong bộ máy chính trị phải là những người có quyền lực chính trị vì họ thừa hưởng dòng máu chính trị truyền từ ông nội đến cha đến con và xa hơn nữa. Những người cha Lập quốc phủ nhận ý niệm đó, và họ thay nó bằng một khái niệm giải phẫu học mới, và khái niệm mới đó là tất cả con người sinh ra đều có quyền bình đẳng. Họ san bằng sân chơi đó và quyết định là giải phẫu học quan trọng là vì tính đại chúng, chứ không phải sự khác biệt trong giải phẫu học. Và đó thực sự là một việc rất cấp tiến.
Now they were doing it in part because they were part of an Enlightenment system where two things were growing up together. And that was democracy growing up, but it was also science growing up at the same time. And it's really clear, if you look at the history of the Founding Fathers, a lot of them were very interested in science, and they were interested in the concept of a naturalistic world. They were moving away from supernatural explanations, and they were rejecting things like a supernatural concept of power, where it transmitted because of a very vague concept of birthright.
Họ làm như vậy vì đó là một phần của sự khai sáng nơi hai sự vật phát triển cùng nhau. Đó là sự phát triển của nền dân chủ, đồng thời với sự phát triển của nền khoa học. Điều đó thể hiện rất rõ trong lịch sử về những Người cha Lập quốc, nhiều người trong số họ rất quan tâm đến khoa học, và họ quan tâm đến một khái niệm về thế giới tự nhiên. Họ bắt đầu từ bỏ những sự giải thích một cách siêu nhiên, và họ bác bỏ những thứ như khái niệm siêu nhiên về quyền lực, nơi nó được chuyển giao bởi vì một khái niệm rất mơ hồ về quyền lợi dòng nòi.
They were moving towards a naturalistic concept. And if you look, for example, in the Declaration of Independence, they talk about nature and nature's God. They don't talk about God and God's nature. They're talking about the power of nature to tell us who we are. So as part of that, they were coming to us with a concept that was about anatomical commonality. And in doing so, they were really setting up in a beautiful way the Civil Rights Movement of the future. They didn't think of it that way, but they did it for us, and it was great.
Họ tiến gần hơn đến một khái niệm tự nhiên. Hãy thử nhìn lại bản Tuyên ngôn Độc lập, trong đó họ nói về thiên nhiên và vị Chúa của thiên nhiên. Họ không nói và Chúa và thiên nhiên của Chúa. Họ nói về quyền năng của đấng tự nhiên để nói cho ta biết ta là ai. Như vậy, một phần nào đó, họ đến với chúng ta với một khái niệm khái niệm đó là về tính đại chúng của giải phẫu học. Và bằng cách đó, họ khéo léo đã đặt nền tảng cho phong trào đấu tranh vì quyền con người trong tương lai. Họ không thực sự nghĩ như vậy, nhưng họ làm việc đó vì chúng ta, và nó thật tuyệt.
So what happened years afterwards? What happened was women, for example, who wanted the right to vote, took the Founding Fathers' concept of anatomical commonality being more important than anatomical difference and said, "The fact that we have a uterus and ovaries is not significant enough in terms of a difference to mean that we shouldn't have the right to vote, the right to full citizenship, the right to own property, etc." And women successfully argued that. Next came the successful Civil Rights Movement, where we found people like Sojourner Truth talking about, "Ain't I a woman?" We find men on the marching lines of the Civil Rights Movement saying, "I am a man." Again, people of color appealing to a commonality of anatomy over a difference of anatomy, again, successfully. We see the same thing with the disability rights movement.
Thế chuyện gì xảy ra những năm sau đó? Ví dụ đầu tiên là giới phụ nữ, những người muốn có quyền bầu cử, sử dụng khái niệm của những Người cha lập quốc cho rằng tính quần chúng của giải phẫu học quan trọng hơn sự khác biệt về giải phẫu học và họ quyên bố, "Việc chúng tôi có tử cung và buồng trứng không đủ khác biệt để chúng tôi bị tước bỏ quyền bầu cử, quyền công dân, quyền sở hữu tài sản, vân vân và vân vân." Và nữ giới đã thành công với lý lẽ đó. Tiếp theo đó là sự thành công của phong trào đấu tranh vì quyền công dân, nơi chúng ta có thể thấy những người như Sojourner Truth nói rằng "Tôi không phải là một phụ nữ sao?" Chúng ta thấy nam giới trong đoàn diễu hành vì phong trào quyền công dân họ tuyên bố "Tôi là một người nam." Một lần nữa, những người da màu kêu gọi chúng ta coi trọng tính đại chúng hơn sự khác biệt của giải phẫu học, và một lần nữa, họ thành công. Chúng ta thấy kết quả tương tự trong phong trào đấu tranh cho quyền của người tàn tật.
The problem is, of course, that, as we begin to look at all that commonality, we have to begin to question why we maintain certain divisions. Mind you, I want to maintain some divisions, anatomically, in our culture. For example, I don't want to give a fish the same rights as a human. I don't want to say we give up entirely on anatomy. I don't want to say a five-year-old should be allowed to consent to sex or consent to marry. So there are some anatomical divisions that make sense to me and that I think we should retain. But the challenge is trying to figure out which ones they are and why do we retain them, and do they have meaning.
Vấn đề là ở chỗ khi chúng ta bắt đầu nhìn vào tính đại chúng, chúng ta đồng thời bắt đầu đặt câu hỏi tại sao chúng ta vẫn giữ những sự phân chia nhất định. Cũng như các bạn, tôi muốn giữ một số sự phân định, dựa theo giải phẫu học, trong nền văn hóa chúng ta. Ví dụ, tôi không muốn trao cho một con cá những quyền tương tự như một con người. Ý tôi không phải là chúng ta từ bỏ giải phẫu học hoàn toàn. Ý tôi không phải là một đứa trẻ 5 tuổi nên được phép quan hệ tình dục hoặc kết hôn. Như vậy một số phân định về giải phẫu học là hoàn toàn có lý và tôi nghĩ chúng ta nên giữ lại. Nhưng thử thách là ở chỗ ta cần phải xác định những sự phân định nào cần giữ và tại sao ta nên giữ chúng và chúng có ý nghĩa gì.
So let's go back to those two beings conceived at the beginning of this talk. We have two beings, both conceived in the middle of 1979 on the exact same day. Let's imagine one of them, Mary, is born three months prematurely, so she's born on June 1, 1980. Henry, by contrast, is born at term, so he's born on March 1, 1980. Simply by virtue of the fact that Mary was born prematurely three months, she comes into all sorts of rights three months earlier than Henry does -- the right to consent to sex, the right to vote, the right to drink. Henry has to wait for all of that, not because he's actually any different in age, biologically, except in terms of when he was born.
Hãy quay lại câu chuyện về 2 con người được thụ thai ở đầu bài thuyết trình này. Chúng ta có 2 con người, cùng được thụ thai vào giữa năm 1979, trong cùng một ngày. Hãy thử tưởng tượng, một người là Mary, bị sinh non 3 tháng, cô ấy được sinh ra ngày 1 tháng 1 năm 1980. Người kia là Henry, sinh đúng tháng, vào ngày 1 tháng 3 năm 1980. Đơn giản là vì Mary được sinh sớm hơn 3 tháng, cô ta được trao cho đủ mọi thứ quyền 3 tháng sớm hơn so với Henry -- quyền được quan hệ tình dục, quyền được bầu cử, quyền được uống rượu. Henry phải chờ tất cả những quyền đó, không phải vì cậu ta nhỏ tuổi hơn (tuổi sinh học) ngoại trừ việc cậu ta được sinh ra sau.
We find other kinds of weirdness in terms of what their rights are. Henry, by virtue of being assumed to be male -- although I haven't told you that he's the XY one -- by virtue of being assumed to be male is now liable to be drafted, which Mary does not need to worry about. Mary, meanwhile, cannot in all the states have the same right that Henry has in all the states, namely, the right to marry. Henry can marry, in every state, a woman, but Mary can only marry today in a few states, a woman.
Chúng ta thấy đủ mọi điều kì lạ về những quyền mà họ được hưởng. Henry, được cho là nam giới -- mặc dù tôi chưa nói với bạn là cậu ta có nhiễm sắc thể X và Y -- được thừa nhận có giới tính nam và có thể bị gọi quân dịch, điều mà Mary chẳng cần phải để tâm lo lắng. Mặt khác, Mary, không thể có những quyền tương tự như Henry ở tất cả các tiểu bang, ví dụ, quyền kết hôn. Henry có thể kết hôn với một phụ nữ, ở mọi tiểu bang, nhưng Mary chỉ có thể kết hôn với một phụ nữ ở một vài tiểu bang.
So we have these anatomical categories that persist, that are in many ways problematic and questionable. And the question to me becomes: What do we do, as our science gets to be so good in looking at anatomy, that we reach the point where we have to admit that a democracy that's been based on anatomy might start falling apart? I don't want to give up the science, but at the same time, it feels sometimes like the science is coming out from under us. So where do we go? It seems like what happens in our culture is a sort of pragmatic attitude: "We have to draw the line somewhere, so we will draw the line somewhere." But a lot of people get stuck in a very strange position.
Như vậy chúng ta còn giữ những cách phân loại giải phẫu học mà theo nhiều cách hiểu, vẫn còn mơ hồ và cần xem xét lại. Và câu hỏi tôi đặt ra là: Chúng ta phải làm gì đây, khi nền khoa học của chúng ta quá tiến bộ về ngành giải phẫu học, chúng ta đạt tới điểm mà chúng ta phải công nhận là một nền dân chủ dựa trên giải phẫu học có thể đã bắt đầu sụp đổ? Tôi không muốn từ bỏ khoa học, nhưng cùng lúc đó, đôi lúc tôi cảm thấy khoa học được tạo ra từ chính chúng ta. Như vậy chúng ta phải đi đâu? Có vẻ như những gì đang diễn ra trong nền văn hóa của chúng ta là một kiểu quan điểm giáo điều: "Chúng ta cần phải kẻ đường ranh giới ở một chỗ nào đó, nên chúng ta sẽ kẻ đường ranh giới ở một chỗ nào đó." Nhưng nhiều người vướng vào một tình thế rất kì lạ.
So for example, Texas has at one point decided that what it means to marry a man is to mean that you don't have a Y chromosome, and what it means to marry a woman means you have a Y chromosome. In practice they don't test people for their chromosomes. But this is also very bizarre, because of the story I told you at the beginning about androgen insensitivity syndrome.
Ví dụ, Texas đã có lúc quyết định rằng kết hôn với một người đàn ông có nghĩa là bạn không có nhiễm sắc thể Y, còn kết hôn với một phụ nữ đồng nghĩa với việc bạn có nhiễm sắc thể Y. Trên thực tế họ không thực sự xét nghiệm nhiễm sắc thể. Nhưng điều này cũng rất kì, vì câu chuyện tôi kể ở phần đầu về hội chứng vô cảm với kích thích tố nam.
If we look at one of the Founding Fathers of modern democracy, Dr. Martin Luther King, he offers us something of a solution in his "I have a dream" speech. He says we should judge people "based not on the color of their skin, but on the content of their character," moving beyond anatomy. And I want to say, "Yeah, that sounds like a really good idea." But in practice, how do you do it? How do you judge people based on the content of character? I also want to point out that I'm not sure that is how we should distribute rights in terms of humans, because, I have to admit, that there are some golden retrievers I know that are probably more deserving of social services than some humans I know. I also want to say there are probably also some yellow Labradors that I know that are more capable of informed, intelligent, mature decisions about sexual relations than some 40-year-olds that I know.
Nếu chúng ta xem xét một trong những người cha đẻ của nền dân chủ đương đại, Dr. Martin Luther King, ông đưa ra một giải pháp trong bài diễn thuyết "Tôi có một giấc mơ" ("I have a dream") Ông nói rằng chúng ta nên đánh giá con người "không phải dựa trên màu da của họ, mà dựa trên những tố chất của họ," đi xa dần khỏi giải phẫu học. Và tôi muốn nói rằng, "Phải, nghe có vẻ hay đấy." Nhưng trên thực tế, bạn làm điều đó như thế nào? Làm thế nào để đánh giá con người dựa trên tính cách và tố chất của họ? Tôi cũng muốn chỉ ra rằng tôi không chắc đó là cách chúng ra nên dùng để phân bố quyền con người, bởi vì, tôi phải công nhận rằng, tôi biết có những chú chó săn vàng (golden retriever) có thể xứng đáng được hưởng các dịch vụ xã hội nhiều hơn một số người tôi biết. Tôi cũng muốn nói rằng có thể có những con chó săn Labrador có khả năng ra những quyết định thông minh, chính xác và trưởng thành về những mối quan hệ tình dục hơn một vài người trung niên tôi biết.
So how do we operationalize the question of content of character? It turns out to be really difficult. And part of me also wonders, what if content of character turns out to be something that's scannable in the future -- able to be seen with an fMRI? Do we really want to go there? I'm not sure where we go.
Vậy làm thế nào để áp dụng được câu hỏi về tố chất con người? Hóa ra nó khó hơn chúng ta nghĩ. Một phần nào đó, tôi cũng tự hỏi, sẽ ra sao nếu tố chất con người hóa ra là cái gì đó có thể scan được trong tương lai -- có thể nhìn thấy bằng cách chụp não (fMRI)? Chúng ta có thực sự muốn đi xa đến mức đó không? Tôi cũng không chắc chúng ta đang đi đến đâu.
What I do know is that it seems to be really important to think about the idea of the United States being in the lead of thinking about this issue of democracy. We've done a really good job struggling with democracy, and I think we would do a good job in the future. We don't have a situation that Iran has, for example, where a man who's sexually attracted to other men is liable to be murdered, unless he's willing to submit to a sex change, in which case he's allowed to live.
Nhưng tôi biết chắc là rất quan trọng khi nước Mỹ trở thành người tiên phong khi nghĩ về khía cạnh này của nền dân chủ. Chúng ta đã thành công trong cuộc chiến cho nền dân chủ, và tôi chắc chúng ta sẽ lại thành công trong tương lai. Ví dụ, chúng ta không ở trong tình thế như người dân Iran, nơi mà người đàn ông có cảm xúc tình dục với người đàn ông khác sẽ có thể bị giết chết, trừ khi anh ta sẵn sàng chuyển đổi giới tính, trong trường hợp đó, anh ta sẽ được phép sống.
We don't have that kind of situation. I'm glad to say we don't have the kind of situation with -- a surgeon I talked to a few years ago who had brought over a set of conjoined twins in order to separate them, partly to make a name for himself. But when I was on the phone with him, asking why he'll do this surgery -- this was a very high-risk surgery -- his answer was that, in this other nation, these children were going to be treated very badly, and so he had to do this. My response to him was, "Well, have you considered political asylum instead of a separation surgery?" The United States has offered tremendous possibility for allowing people to be the way they are, without having them have to be changed for the sake of the state. So I think we have to be in the lead.
Chúng ta không có những luật lệ như vậy. Tôi thực sự mừng là chúng ta không có những tình thế như vậy -- tôi có nói chuyện với một bác sĩ giải phẫu vài năm trước ông ta đem một cặp song sinh bị dính liền về Mỹ để tách rời chúng, một phần là để tạo danh tiếng cho bản thân ông ta. Nhưng khi tôi gọi điện cho ông ta, và hỏi tại sao ông lại làm ca giải phẫu này -- đây là một ca giải phẫu có tỉ lệ thành công rất thấp -- ông ta trả lời rằng, ở nước khác, những đứa trẻ này sẽ bị đối xử rất tệ, và vì thế ông ta phải làm cuộc giải phẫu này. Phản ứng của tôi là, "Ông có nghĩ tới việc cho những đứa trẻ này tị nạn chính trị tại Mỹ thay vì một cuộc giải phẫu tách rời chúng chưa?" Hoa Kì đem tới cho con người một cơ hội to lớn cho phép họ được là chính họ, mà không bắt buộc họ phải thay đổi chỉ vì lợi ích và thể diện của quốc gia. Vì thế tôi nghĩ chúng ta nên là người tiên phong.
Well, just to close, I want to suggest to you that I've been talking a lot about the Fathers. And I want to think about the possibilities of what democracy might look like, or might have looked like, if we had more involved the mothers. And I want to say something a little bit radical for a feminist, and that is that I think that there may be different kinds of insights that can come from different kinds of anatomies, particularly when we have people thinking in groups. For years, because I've been interested in intersex, I've also been interested in sex-difference research. And one of the things that I've been interested in is looking at the differences between males and females in terms of the way they think and operate in the world. And what we know from cross-cultural studies is that females, on average -- not everyone, but on average -- are more inclined to be very attentive to complex social relations and to taking care of people who are, basically, vulnerable within the group. And so if we think about that, we have an interesting situation in hands.
Và để khép lại bài nói, tôi muốn đề nghị với các bạn rằng tôi đã nói nhiều về những người cha. Và tôi muốn tưởng tượng nền dân chủ sẽ như thế nào, hoặc đã có thể như thế nào, nếu chúng ta có sự đóng góp to lớn hơn từ những người mẹ. Và tôi muốn nói điều này, hơi cấp tiến cho một phụ nữ, đó là tôi nghĩ rằng có thể có một cách nhìn nhận khác nhau đến từ những kiểu hình giải phẫu khác nhau, đặc biệt khi chúng ta để cho con người suy nghĩ theo từng nhóm. Hàng năm trời, bởi vì tôi quan tâm đến hiện tượng lưỡng tính, tôi đồng thời cũng quan tâm đến nghiên cứu về khác biệt của giới tính. Và một điều tôi đang rất quan tâm là nhìn vào sự khác biệt giữa nam giới và nữ giới về cách họ tư duy và và vận hành trong thế giới. Và những gì chúng tôi biết được từ những nghiên cứu "xuyên văn hóa" (cross-cultural) là phụ nữ, nói chung -- không phải mọi phụ nữ, nhưng nói chung -- thường có khuynh hướng lưu tâm nhiều đến những mối quan hệ phức tạp và đến việc chăm sóc những người khốn khó hơn trong nhóm. Và nếu chúng ta nghĩ theo cách ấy, chúng ta có một tình thế rất thú vị.
Years ago, when I was in graduate school, one of my graduate advisors who knew I was interested in feminism -- I considered myself a feminist, as I still do, asked a really strange question. He said, "Tell me what's feminine about feminism." And I thought, "Well, that's the dumbest question I've ever heard. Feminism is all about undoing stereotypes about gender, so there's nothing feminine about feminism." But the more I thought about his question, the more I thought there might be something feminine about feminism. That is to say, there might be something, on average, different about female brains from male brains that makes us more attentive to deeply complex social relationships, and more attentive to taking care of the vulnerable.
Lâu lắm rồi, khi tôi còn đang học tiến sĩ, một trong những giáo sư của tôi, người biết tôi quan tâm đến nữ giới Thì từ trước đến giờ tôi vẫn tự coi mình là một phụ nữ mà -- Ông ta đặt ra một câu hỏi rất kì lạ. Ông ta hỏi “Hãy nói cho tôi nghe phong trào nam nữ bình quyền thì có gì nữ tính.” Và tôi nghĩ, “Đó là câu hỏi ngớ ngẩn nhất tôi được nghe. Phong trào nam nữ bình quyền là nhằm xóa đi khác biệt về giới tính, bởi vậy, thuyết nam nữ bình quyền chẳng nữ tính tí nào.” Nhưng càng nghĩ về câu hỏi của ông ấy, tôi càng nhận ra rằng có lẽ đúng là có điều gì đó nữ tính trong phong trào nam nữ bình quyền. Đó là, nói chung, có lẽ có điều gì đó, khác biệt giữa bộ não của phụ nữ và nam giới làm cho giới nữ chúng ta quan tâm nhiều hơn đến những mối quan hệ xã hội phức tạp và lưu tâm nhiều hơn đến việc chăm sóc những người khốn khó.
So whereas the Fathers were extremely attentive to figuring out how to protect individuals from the state, it's possible that if we injected more mothers into this concept, what we would have is more of a concept of not just how to protect, but how to care for each other. And maybe that's where we need to go in the future, when we take democracy beyond anatomy, is to think less about the individual body in terms of the identity, and think more about those relationships. So that as we the people try to create a more perfect union, we're thinking about what we do for each other.
Như vậy, khi những người cha lưu tâm tuyệt đối đến giải pháp để bảo vệ các công dân, có thể, nếu chúng ta đưa các bà mẹ vào khái niệm này, chúng ta sẽ có một khái niệm mới, không chỉ liên quan đến việc bảo vệ các cá thể, mà còn liên quan đến sự chăm lo lẫn nhau. Và đó có thể là mục đích chúng ta hướng đến trong tương lai, khi chúng ta đặt nền dân chủ cao hơn giải phẫu học -- khi chúng ta không nhìn vào từng cá thể, để nhận dạng, mà quan tâm nhiều hơn đến những mối quan hệ. Và cùng với việc loài người chúng ta cố gắng tạo ra một cộng đồng hoàn hảo, chúng ta cũng suy nghĩ về những gì chúng ta làm cho nhau.
Thank you.
Xin cám ơn.
(Applause)
(Vỗ tay)