"Hi, Bob." "Morning, Kelly. The tulips looks great." Have you ever wondered how your dog experiences the world? Here's what she sees. Not terribly interesting. But what she smells, that's a totally different story. And it begins at her wonderfully developed nose. As your dog catches the first hints of fresh air, her nose's moist, spongy outside helps capture any scents the breeze carries. The ability to smell separately with each nostril, smelling in stereo, helps to determine the direction of the smell's source so that within the first few moments of sniffing, the dog starts to become aware of not just what kind of things are out there but also where they're located. As air enters the nose, a small fold of tissue divides it into two separate folds, one for breathing and one just for smelling. This second airflow enters a region filled with highly specialized olfactory receptor cells, several hundred millions of them, compaired to our five million. And unlike our clumsy way of breathing in and out through the same passage, dogs exhale through slits at the side of their nose, creating swirls of air that help draw in new odor molecules and allow odor concentration to build up over mulitple sniffs. But all that impressive nasal architecture wouldn't be much help without something to process the loads of information the nose scoops up. And it turns out that the olfactory system dedicated to proessing smells takes up many times more relative brain area in dogs than in humans. All of this allows dogs to distinguish and remember a staggering variety of specific scents at concentrations up to 100 million times less than what our noses can detect. If you can smell a spritz of perfume in a small room, a dog would have no trouble smelling it in an enclosed stadium and distinguishing its ingredients, to boot. And everything in the street, every passing person or car, any contents of the neighbor's trash, each type of tree, and all the birds and insects in it has a distinct odor profile telling your dog what it is, where it is, and which direction it's moving in. Besides being much more powerful than ours, a dog's sense of smell can pick up things that can't even be seen at all. A whole separate olfactory system, called the vomeronasal organ, above the roof of the mouth, detects the hormones all animals, Including humans, naturally release. It lets dogs identify potential mates, or distinguish between friendly and hostile animals. It alerts them to our various emotional states, and it can even tell them when someone is pregnant or sick. Because olfaction is more primal than other senses, bypassing the thalamus to connect directly to the brain structures involving emotion and instinct, we might even say a dog's perception is more immediate and visceral than ours. But the most amazing thing about your dog's nose is that it can traverse time. The past appears in tracks left by passersby, and by the warmth of a recently parked car where the residue of where you've been and what you've done recently. Landmarks like fire hydrants and trees are aromatic bulletin boards carrying messages of who's been by, what they've been eating, and how they're feeling. And the future is in the breeze, alerting them to something or someone approaching long before you see them. Where we see and hear something at a single moment, a dog smells an entire story from start to finish. In some of the best examples of canine-human collaboration, dogs help us by sharing and reacting to those stories. They can respond with kindness to people in distress, or with aggression to threats because stress and anger manifest as a cloud of hormones recognizable to the dog's nose. With the proper training, they can even alert us to invisible threats ranging from bombs to cancer. As it turns out, humanity's best friend is not one who experiences the same things we do, but one whose incredible nose reveals a whole other world beyond our eyes.
"Chào, Bob." "Chào buổi sáng, Kelly. Những đóa tulip trông thật đẹp." Và đây là những gì chú chó nhìn thấy. Chẳng có gì thực sự thú vị. Đây cũng thế. Cũng chẳng có gì thú vị. Nhưng cách mà chúng đánh hơi, đó lại là một câu chuyện hoàn toàn khác. Và nó bắt đầu từ chiếc mũi khuếch trương đầy kì diệu. Khi chó bắt được các gợi ý đầu tiên từ luồng khí mát, với chiếc mũi ẩm ướt, bề ngoài xốp lỗ rỗ giúp chó bắt được bất kì mùi hơi nào mà làn gió nhẹ mang theo. Với khả năng đánh hơi riêng biệt ở từng lỗ mũi, ngửi cả hai bên, giúp chó xác định được phương hướng dẫn tới nguồn gốc của mùi chỉ với vài khoảnh khắc đánh hơi ban đầu, chó bắt đầu nhận thức không chỉ những mùi xung quanh mà cả nơi mùi xuất phát. Khi luồng khí đi vào mũi, một nếp gấp mô nhỏ chia luồng không khí thành hai luồng, một để thở và phần còn lại để ngửi. Luồng khí thứ hai này đi vào một nơi được lấp đầy các tế bào thụ cảm khứu giác được chuyên biệt ở mức cao, khoảng vài trăm triệu tế bào, so với con người là năm triệu tế bào. Và khác việc con người thở ra hít vào một cách vụng về bên trong ổ mũi, chó thở qua những khe nằm ở bên mũi, tạo ra những xoáy khí giúp lôi cuốn các phân tử mùi và cho phép nồng độ khứu giác hình thành qua nhiều lần đánh hơi. Nhưng mọi thứ về kiến trúc ấn tượng ở mũi sẽ không giúp gì nhiều nếu không có thứ gì đó xử lý tải trọng thông tin mũi thu thập được. Và hóa ra là hệ thống khứu giác dành riêng để xử lý mùi của loài chó chiếm tương đối nhiều không gian trong não bộ so với con người. Tất cả điều đó cho phép những chú chó phân biệt và ghi nhớ sự đa dạng đáng kinh ngạc về các mùi hương đặc trưng ở nồng độ ít hơn 100 triệu lần so với mũi người có thể nhận biết. Nếu bạn có thể ngửi thấy một tia nước hoa trong một căn phòng nhỏ, một chú chó sẽ dễ dàng ngửi thấy nước hoa ở một sân vận động khép kín và phân biệt từng thành phần, kể cả chất xúc tác. Và mọi thứ trên đường đi, người hoặc xe cộ lướt qua, chất thải trong thùng rác của hàng xóm, từng loại cây, và tất cả các loài chim chóc, côn trùng trên đó đều có bộ hồ sơ mùi riêng biệt mách cho chú chó của bạn biết đó là gì, nó đến từ đâu, và nó di chuyển theo hướng nào. Bên cạnh khứu giác quyền lực hơn con người, khứu giác của chó có thể đánh hơi những thứ không nhìn thấy được. Toàn bộ hệ thống khứu giác tách biệt, được gọi là cơ quan sống mũi, nằm bên trên đỉnh miệng, dò ra các loại hormone, giải phóng tự nhiên, của toàn bộ loài vật, kể cả con người. Nó cho phép chó xác định bạn tình phù hợp, hay phân biệt các loài vật thân thiện và hung dữ. Nó cảnh báo loài chó trước cung bậc cảm xúc đa dạng của con người, và thậm chí còn giúp chó biết được ai đó đang mang thai hoặc bị ốm. Bởi vì khứu giác là giác quan nguyên thủy hơn các giác quan khác, bỏ qua đồi não kết nối một cách trực tiếp tới cấu trúc não bộ bao gồm cảm xúc và bản năng, thậm chí có thể nói nhận thức của chó tức thời và bản năng hơn con người. Nhưng điều kì diệu nhất về chiếc mũi của loài chó đó là nó có thể du hành thời gian. Quá khứ hiện ra trong những dấu vết để lại bởi người qua đường, và nhờ hơi ấm của xe hơi vừa đỗ lúc nãy để lại dấu vết về nơi đến và những gì bạn đã làm. Những dấu mốc như trụ cứu hỏa và các loài cây là các bảng thông báo mùi hương đem theo thông điệp của những ai đã từng ở đó, họ đã ăn gì, và cảm xúc của họ. Và tương lai nằm trên những cơn gió nhẹ, báo cho chó biết thứ gì hoặc ai đó sẽ xuất hiện khá lâu trước khi ta thấy họ. Nơi chúng ta thấy và nghe thứ gì đó trong một khoảnh khắc, một chú chó có thể đánh hơi toàn bộ câu chuyện từ đầu tới cuối. Trong các trường hợp điển hình về sự cộng tác giữa chó và con người, loài chó giúp chúng ta nhờ chia sẻ và phản ứng lại câu chuyện của chúng. Chúng có thể tỏ ra tử tế với chúng ta khi buồn bã, hay hung dữ trước những mối đe dọa bởi vì áp lực và sự tức giận biểu hiện như một đám mây của các hoại hormone mà mũi của chó có thể nhận ra. Với sự huấn luyện thích hợp, chó thậm chí có thể cảnh báo những nguy cơ tiềm ẩn từ bom mìn đến bệnh ung thư. Và hóa ra, người bạn tốt nhất của chúng ta không phải là loài duy nhất khám phá ra những điều như con người biết, nhưng chiếc mũi lạ thường của chúng lại tiết lộ một thế giới hoàn toàn khác