What drives someone to kill in cold blood? What goes through the murderer’s mind? And what kind of a society breeds such people? Over 150 years ago Fyodor Mikhailovich Dostoyevsky took these questions up in what would become one of the best-known works of Russian literature: "Crime and Punishment."
Hva driver et menneske til kaldblodig mord? Hva går gjennom morderens hode? Og hva slags samfunn dyrker fram slike mennesker? For over 150 år siden tok Fjodor Mikhajlovitsj Dostojevskij opp disse spørsmålene i det som skulle bli ett av de best kjente verkene i russisk litteratur: “Forbrytelse og straff”.
First serialized in a literary magazine in 1866, the novel tells the story of Rodion Romanovich Raskolnikov, a young law student in Saint Petersburg. Raskolnikov lives in abject poverty, and at the start of the story has run out of funds to continue his studies. Letters from his rural home only add to his distress when he realizes how much his mother and sister have sacrificed for his success. Increasingly desperate after selling the last of his valuables to an elderly pawnbroker, he resolves on a plan to murder and rob her. But the impact of carrying out this unthinkable act proves to be more than he was prepared for.
Romanen ble først utgitt som føljetong i et litterært magasin i 1866, og forteller historien om Rodion Romanovitsj Raskolnikov, en ung jusstudent i St. Petersburg. Raskolnikov lever i dyp fattigdom. og i starten av historien har han sluppet opp for midler til å fortsette studiene. Brevene fra barndomshjemmet på landet gjør ham enda mer fortvilet når han skjønner hvor mye moren og søsteren har ofret for at han skal lykkes. I økende desperasjon etter å ha solgt sine siste verdisaker til en aldrende pantelåner, legger han en plan om å drepe og rane henne. Men konsekvensene av å utføre denne utenkelige handlingen viser seg å være større enn han var forberedt på.
Though the novel is sometimes cited as one of the first psychological thrillers, its scope reaches far beyond Raskolnikov’s inner turmoil. From dank taverns to dilapidated apartments and claustrophobic police stations, the underbelly of 19th century Saint Petersburg is brought to life by Dostoyevsky’s searing prose. We’re introduced to characters such as Marmeladov, a miserable former official who has drank his family into ruin, and Svidrigailov, an unhinged and lecherous nobleman. As Raskolnikov’s own family arrives in town, their moral innocence stands in stark contrast to the depravity of those around them, even as their fates grow increasingly intertwined.
Selv om romanen har blitt kalt en av de første psykologiske thrillere, har den en rekkevidde langt ut over Raskolnikovs indre kaos. Fra slitne kroer til falleferdige leiligheter og klaustrofobiske politistasjoner blir St. Petersburgs underverden i det 19. århundre vekket til liv gjennom Dostojevskijs flengende prosa. Vi får møte karakterer som Marmeladov, en ulykksalig tidligere tjenestemann som har drukket familien fra gård og grunn, og Svidrigailov, en ustabil og liderlig herre. Når Raskolnikovs egen familie kommer til byen står deres moralske uskyld i sterk kontrast til fordervelsen i de omkring dem, alt mens deres skjebner blir stadig mer sammenvevet.
This bleak portrait of Russian society reflects the author’s own complex life experiences and evolving ideas. As a young writer who left behind a promising military career, Fyodor had been attracted to ideas of socialism and reform, and joined a circle of intellectuals to discuss radical texts banned by the Imperial government. Upon exposure, members of this group, including Dostoyevsky, were arrested. Many were sentenced to death, only to be subjected to a mock execution and last-minute pardon from the Tsar. Dostoyevsky spent the next four years in a Siberian labor camp before being released in 1854. The experience left him with a far more pessimistic view of social reform, and his focus shifted toward spiritual concerns. In the 1864 novella "Notes from Underground," he expounded on his belief that utopian Western philosophies could never satisfy the contradictory yearnings of the human soul. "Crime and Punishment" was conceived and completed the following year, picking up on many of the same themes.
Dette dystre portrettet av det russiske samfunnet gjenspeiler forfatterens kompliserte livserfaringer og spirende ideer. Som en ung forfatter som forlot en lovende militær karriere, hadde Fjodor blitt trukket mot ideer om sosialisme og reform, og ble med i en intellektuell sirkel hvor de diskuterte radikale tekster som det keiserlige regimet hadde forbudt. Da de ble avslørt ble medlemmene av gruppen arrestert, inkludert Dostojevskij. Mange ble dømt til døden, gikk gjennom en falsk henrettelse og fikk benådning fra Tsaren i siste øyeblikk. Dostojevskij tilbrakte de neste fire år i en arbeidsleir i Sibir før han ble løslatt i 1854. Opplevelsen ga ham et langt mer pessimistisk syn på sosial reform, og han byttet fokus til åndelige spørsmål. I sin roman fra 1864, “Opptegnelser fra et kjellerdyp”, utdyper han den oppfatning at utopiske vestlige filosofier aldri kan tilfredsstille sjelens motstridende behov. “Forbrytelse og straff” ble unnfanget og fullført det neste året, og tok opp mange av de samme temaer.
In many ways, the novel follows a common narrative thread where a promising youth is seduced and corrupted by the dangers of urban life. But its social critique cuts far deeper. Raskolnikov rationalizes that his own advancement at the cost of the exploitative pawnbroker’s death would be a net benefit to society. In doing so, he echoes the doctrines of egoism and utilitarianism embraced by many of Dostoyevsky’s contemporary intellectuals. And in believing that his intelligence allows him to transcend moral taboos, Raskolnikov cuts himself off from his own humanity. Yet although the book is deeply concerned with morality, "Crime and Punishment" never comes across as merely moralizing, with each character given their own distinctive and convincing voice. One of the most remarkable things about "Crime and Punishment" is its ability to thrill despite the details of the central murder being revealed in the first act. Raskolnikov’s crime is clear. But it’s only through Dostoyevsky’s gripping account of the ensuing social and psychological turmoil that we learn the true nature of his punishment– and the possibility of redemption.
Romanen følger på mange måter en velkjent handling der en lovende ungdom blir forført og ødelagt av farene ved et urbant liv. Men dens sosiale kritikk går mye dypere. Raskolnikov resonnerer med at hans egen framgang på bekostning av en utbytter og pantelåners død vil være en gevinst for samfunnet. Ved å resonnere slik gjenspeiler han egoismens og utilitarianismens doktriner, som ble forfektet av mange av Dostojevskijs samtidige intellektuelle. Gjennom troen på at hans intelligens tillater ham å overskride moralske tabu fjerner Raskolnikov seg fra sin egen menneskelighet. Likevel, selv om boken beskjeftiger seg dyptgående med moral, blir “Forbrytelse og straff” aldri bare moraliserende, med hver karakters egne distinkte og troverdige stemme. Noe av det mest spesielle ved “Forbrytelse og straff” er evnen til å fenge til tross for detaljene omkring det sentrale mordet beskrevet i første akt. Raskolnikovs forbrytelse er åpenbar. Men det er gjennom Dostojevskijs gripende beretning om den påfølgende sosiale og psykologiske turbulens at vi erfarer hans straffs sanne natur – og hans mulighet for frelse.