In the middle of the 19th century, the California gold rush brought thousands of settlers to America’s west coast. But finding gold may have been easier than transporting it back east. The only hope for avoiding a grueling six month wagon journey was to travel the narrowest portion of the continent— the 48-kilometer Isthmus of Panama. By 1855, a railroad spanning the region significantly shortened to the trip, but unloading and reloading ships at each port cost time and money. To truly connect these two bodies of water shipping interests needed a canal— a continuous maritime passage through the isthmus.
W połowie XIX wieku gorączka złota w Kalifornii sprowadziła tysiące osadników na zachodnie wybrzeże Ameryki. Ale znalezienie złota mogło okazać się łatwiejsze niż sprowadzenie go na wschód. Jedyną nadzieją na uniknięcie wyczerpującej 6-miesięcznej podróży wozem była podróż najwęższą częścią kontynentu, 48-kilometrowym Przesmykiem Panamskim. W 1855 roku linia kolejowa w tym regionie znacznie skracała podróż, ale rozładunek i przeładunek statków w każdym porcie to czas i pieniądze. Żeby naprawdę połączyć te dwa zbiorniki wodne, żegluga potrzebowała kanału, czyli przejścia morskiego przez przesmyk.
The first attempt at this colossal construction project was taken up in 1881 by French diplomat Ferdinand de Lesseps. De Lesseps had supervised construction of Egypt's Suez Canal, but his success made him overconfident. He insisted on digging the canal at sea level, even though it required boring directly through the Continental Divide mountain range. Futile excavation efforts were buried under constant landslides. And since the diplomat had only visited the site briefly during Panama’s dry season, his workers were unprepared for torrential storms, venomous jungle fauna, and tropical diseases. After spending $287 million and losing a staggering 22,000 lives, the French abandoned the project.
Pierwszą próbę realizacji tego kolosalnego projektu budowlanego podjął w 1881 roku francuski dyplomata Ferdynand de Lesseps. De Lesseps nadzorował już budowę Kanału Sueskiego w Egipcie, ale jego sukces sprawił, że był zbyt pewny siebie. Nalegał on na przekopanie kanału na poziomie morza, choć wymagało to bezpośredniego przewiercenia pasma górskiego w wododziale kontynentalnym. Próby przekopów znikały jednak zasypane pod ciągłymi osuwiskami. A ponieważ dyplomata był na miejscu krótko i to w porze suchej, jego pracownicy nie byli przygotowani na ulewne deszcze, zabójczą faunę dżungli i choroby tropikalne. Po wydaniu 287 milionów dolarów i stracie ogromnej liczby 22 tysięcy żyć Francuzi zrezygnowali z projektu.
The United States had been considering building a canal through Nicaragua, but at this point, the chance to succeed where France failed was tempting. Panamanian leaders were also eager to complete a canal which would bring their country business and prestige. However, Panama was still a part of Colombia at the time, and the country was stalling negotiations with the U.S. Sensing an opportunity, President Teddy Roosevelt went straight to the Panamanians. With encouragement and military support from the U.S., Panama launched a coup in 1903. Within days, they became an independent nation and signed a treaty to begin construction of the canal.
Stany Zjednoczone rozważały budowę kanału przez Nikaraguę, ale szansa na odniesienie sukcesu tam, gdzie Francja zawiodła, była kusząca. Przywódcy panamscy też chcieli ukończyć kanał, który przyniósłby ich krajowi biznes i prestiż. Jednak Panama była wówczas częścią Kolumbii, a ta przeciągała negocjacje z USA. Wyczuwając okazję, prezydent Teddy Roosevelt zwrócił się do Panamczyków bezpośrednio. Zachęcona i wspierana militarnie przez USA Panama w 1903 roku przeprowadziła zamach stanu. W ciągu kilku dni stała się niepodległym państwem i podpisała traktat na budowę kanału.
Just over a decade after the French left, the Americans were ready to dig in— and they were determined to avoid their predecessor’s mistakes. Instead of cutting the mountain down to sea level, they would raise the sea up the mountain. The plan was to build massive steel gates separating the canal into multiple chambers with different water levels. As a ship passed through each successive gate would open, lowering the water level in the next chamber, while raising the ship and allowing it to move on. The design called for five of these so-called canal locks— three on the Atlantic side and two on the Pacific, raising traversing ships 26 meters above sea level.
Ponad dekadę po odejściu Francuzów Amerykanie byli gotowi do kopania i uniknięcia błędów poprzednika. Zamiast ścinać górę do poziomu morza postanowili podnieść morze do poziomu góry. Plan zakładał budowę masywnych stalowych bram, rozdzielających kanał na wiele komór o różnych poziomach wody. Kiedy statek przepływał, każda kolejna brama się otwierała, obniżając poziom wody w kolejnej komorze, jednocześnie podnosząc statek i umożliwiając mu dalszą podróż. Projekt zakładał pięć śluz. Trzy po stronie Atlantyku i dwie po stronie Pacyfiku, które podnosiłyby statki płynące 26 metrów nad poziom morza.
Operating this lock system would require a massive reservoir of water. And fortunately, the low-lying Chagres river valley provided a natural solution. By building a dam across the gap where the river flowed out to sea, the entire valley could be flooded. At 32 meters high and over 800 meters wide, the Gatun Dam would be larger than any built before.
Obsługa takiego systemu śluz wymagała ogromnego zbiornika wodnego. Na szczęście dolina rzeki Chagres zapewniła naturalne rozwiązanie. Budowa tamy w szczelinie, w której rzeka wypływała do morza, umożliwiała zalanie całej doliny. Mierząca 32 metry wysokości i ponad 800 metrów szerokości tama Gatun miała być większa niż jakakolwiek tama zbudowana wcześniej.
With this innovative plan, the Americans didn’t need to excavate the entire mountain, but rather, just the pathway for the canal itself. Still, the work was staggering. Even after progress made by the French, it took over nine years for 24,000 workers to blow up, shovel, and drill out the Culebra Cut— a roughly 14 kilometer passageway through the Continental Divide. The railway, now upgraded and rerouted to follow the canal, carted away over 76 million cubic meters of excavated rock to be used at the Gatun Dam site.
Dzięki temu innowacyjnemu planowi Amerykanie nie musieli odkopywać całej góry. Wystarczyła tylko droga do samego kanału. Mimo to praca była niewyobrażalna. Nawet po postępach Francuzów 24 tysiącom ludzi zajęło ponad 9 lat, żeby wysadzić, wykopać i wywiercić cięcie “Culebra”, około 14-kilometrowy korytarz przez wododział kontynentalny. Koleją, teraz zmodernizowaną i skierowaną wzdłuż kanału, wywieziono ponad 76 milionów metrów sześciennych wydobytych skał do wykorzystania przy tamie Gatun.
Construction was only half the battle. Leading army officials struggled to maintain infrastructure and sanitation, but accidents and diseases took the lives of 5,000 workers— mostly Black Caribbean migrants. Then, in the fall of 1913, the moment finally came. A telegraph signal from President Woodrow Wilson triggered a dike explosion, flooding the Culebra Cut and joining the Atlantic and Pacific Oceans.
Jednak budowa to tylko połowa sukcesu. Czołowi urzędnicy armii próbowali utrzymać infrastrukturę i warunki sanitarne, ale wypadki i choroby odebrały życie pięciu tysiącom robotników, głównie czarnoskórym migrantom z Karaibów. Jesienią 1913 roku nadeszła oczekiwana chwila. Sygnał telegraficzny od prezydenta Woodrowa Wilsona wywołał wybuch tamy, który zalał cięcie “Culebra” i połączył Atlantyk z Pacyfikiem.
Today, nearly 14,000 vessels travel through the isthmus annually— each in under 12 hours. The canal remains Panama’s chief source of revenue; and since the country gained ownership of the passage in 1999, it has also become a source of national pride.
Obecnie przez przesmyk przepływa rocznie prawie 14 tysięcy statków, każdy w mniej niż 12 godzin. Kanał pozostaje głównym źródłem dochodów Panamy, a odkąd w 1999 roku kraj przejął go na własność, kanał stał się też źródłem dumy narodowej.