Meet Lucy. She was a math major in college, and aced all her courses in probability and statistics. Which do you think is more likely: that Lucy is a portrait artist, or that Lucy is a portrait artist who also plays poker?
لوسی بناسن. لە زانکۆ بیرکاری خوێندووە، و سەرکەوتوو بوو لە هەموو کۆرسەکانی لە بواری ئەگەر و ئامار. تۆ پێتوایە کام لە ئەمانە ئەگەری زیاترە: لوسی هونەرمەندی وێنەکێشە، یان لوسی وێنەکێش کە یاری پۆکەر دەکات؟
In studies of similar questions, up to 80 percent of participants chose the equivalent of the second statement: that Lucy is a portrait artist who also plays poker. After all, nothing we know about Lucy suggests an affinity for art, but statistics and probability are useful in poker. And yet, this is the wrong answer.
لە تاقیکردنەوەی پرسیاری هاوشێوەدا، نزیکی % ٨٠ ی بەژداربووان وەڵامی هاوشێوەی بژاردەی دووەمیان هەڵبژارد: کە لوسی هونەرمەندی وێنەکێشانە و هەروەها یاری پۆکەر دەکات. لە دواییدا، هیچ بەڵگەیەک نییە کە لوسی لە هونەر دووربخاتەوە، بەڵام ئامار و ئەگەر لە پۆکەردا بەسوودن. و هێشتا، ئەمە وەڵامە هەڵەکەیە
Look at the options again. How do we know the first statement is more likely to be true? Because it’s a less specific version of the second statement. Saying that Lucy is a portrait artist doesn’t make any claims about what else she might or might not do. But even though it’s far easier to imagine her playing poker than making art based on the background information, the second statement is only true if she does both of these things. However counterintuitive it seems to imagine Lucy as an artist, the second scenario adds another condition on top of that, making it less likely.
دووبارە سەیری بژاردەکان بکەوە. چۆن دەزانین کە بژاردەی یەکەم، ڕاستترە؟ چونکە یەکەم بژاردە، بژاردەیەکی ڕوونەکراوەی بژاردەی دووەمە. گوتنی ئەوەی کە لوسی هونەرمەندە، هیچ شتێک دەرناخات دەربارەی ئەوەی لوسی چی تر ڕەنگە بکات یان نا. بەڵام هەرچەندە ئاسانترە خەیاڵی ئەو بکەین کە پۆکەر دەکات وەک لە کاری هونەری بەپێی ئەو زانیارییانەی لەسەری هەیە، بژاردەی دووەم تەنها کانێک ڕاستە کە ئەگەر ئەو هەر دوو کارەکە بکات. هەرچەند نالۆجیکی دیاربێت کە وێنای لوسی بکەی وەک هونەرمەند، سیناریۆی دووەم مەرجێکیتر زیاد دەکات کە وای لێ کردووە، کەمتر ئەگەری هەبێت
For any possible set of events, the likelihood of A occurring will always be greater than the likelihood of A and B both occurring. If we took a random sample of a million people who majored in math, the subset who are portrait artists might be relatively small. But it will necessarily be bigger than the subset who are portrait artists and play poker. Anyone who belongs to the second group will also belong to the first– but not vice versa. The more conditions there are, the less likely an event becomes.
بۆ هەر زنجیرە ڕووداوێک، A ئەگەری ڕوودانی هەمیشە زیاتر دەبێت لە ئەگەری (B) و (A) ڕوودانی هەردوو بەدوایەکدا. ئەگەر نموونەیەکی هەڕەمەکی یەک ملیۆن کەسی شارەزایی بیرکاری وەربگرین، بەشە کۆمەڵەی ئەو کەسانەی هونەرمەندن بەڕێژەیی ڕەنگە بچووک بێت. بەڵام بە دڵنیاییەوە گەورەتر دەبێت لەو بەشە کۆمەڵەی کە هونەرمەندن و یاری پۆکەر دەکەن. هەرکەسێ کە لە گرووپی دووەمە، ئەوا لە گرووپی یەکەمیشە-- بەڵام پێچەوانەکەی وانییە. تا مەرجی زیاتر هەبێت، ئەگەری ڕوودان کەمتر دەبێت.
So why do statements with more conditions sometimes seem more believable? This is a phenomenon known as the conjunction fallacy. When we’re asked to make quick decisions, we tend to look for shortcuts. In this case, we look for what seems plausible rather than what is statistically most probable. On its own, Lucy being an artist doesn’t match the expectations formed by the preceding information. The additional detail about her playing poker gives us a narrative that resonates with our intuitions— it makes it seem more plausible. And we choose the option that seems more representative of the overall picture, regardless of its actual probability. This effect has been observed across multiple studies, including ones with participants who understood statistics well– from students betting on sequences of dice rolls, to foreign policy experts predicting the likelihood of a diplomatic crisis.
کەواتە بۆ ئەو دەربڕینانەی مەرجی زیاتریان هەیە هەندێک جار زیاتر باوەڕ پێکراو ترن؟ ئەم دیاردەیە ناسراوە بە هەڵەیی پێکەوەهاتن. کاتێک داوامان لێدەکرێت بڕیاری خێرا بدەین، ئێمە بە دوای ڕیگە کورتەکان دەگەڕێین لەم بارودۆخەدا بە دوای شتێک دەگەڕێین کە باوەڕپێکراوە وەک لەو شتەی کە زانستییانە ئەگەری زۆرترە. بە تەنیا، هونەرمەند بوونی لوسی یەک ناگرێتەوە لەگەڵ چاوەڕوانییەکان کە بە زانیارییەکانی پێشوو درووست بوون. وردەکاریە زیادکراوەکەی یاریکردنی پۆکەر چێرۆکێکمان پێدەدات کە هاوشێوەی بیرکردنەوەکانی ئێمەیە--- وای لێ دەکات زیاتر باوەڕپێکراو دەربکەوێت. و ئێمە ئەو بژاردەیە هەڵدەبژێرین کە زیاتر وەک نیشاندەری وێنە گشتییەکە دەردەکەوێت، بێ گوێدانە ئەگەرە ڕاستەقینەکەی. ئەم کاریگەریە تێبینیی کراوە لە چەندین توێژینەوە، لەوانەش کە بەشداربووەکان بە باشی لە ئامار گەیشتوونە-- لەو قوتابیانەی گرەودەکەن لەسەر زنجیرەی هەڵدانی زار، تا شارەزایانی سیاسەتی بیانی کە پێشبینی ئەگەری قەیرانی دیپلۆماتی دەکەن.
The conjunction fallacy isn’t just a problem in hypothetical situations. Conspiracy theories and false news stories often rely on a version of the conjunction fallacy to seem credible– the more resonant details are added to an outlandish story, the more plausible it begins to seem. But ultimately, the likelihood a story is true can never be greater than the probability that its least likely component is true.
هەڵەیی پێکەوەلکان تەنها کێشەیەک نییە لە بارودۆخە گریمانەییەکان. بیردۆزه پلانگێڕیەکان و چیرۆکە ناڕاستەکانی هەواڵ زۆر جار پشت بە چەشنێکی هەڵەی پێکەوەهاتن دەبەستن بۆ ئەوەی کە باوەڕ پێکراو دەربکەون- تا زیاتر وردەکاری هاوئاهەنگ زیاد بکرێت بۆ چیرۆکێکی نائاسایی، ئەوەندە زیاتر باوەڕپێکراو دەردەکەوێت. بەڵام لە کۆتاییدا، ئەگەری ئەوەی کە چیرۆکێک ڕاستە هەرگیز ناتوانێت زیاتر بێت لە ئەگەری ئەوەی بەشە هەرە کەمتر چاوەڕوان کراوەکەی ڕاستترە