So on my way here, the passenger next to me and I had a very interesting conversation during my flight. He told me, "It seems like the United States has run out of jobs, because they're just making some up: cat psychologist, dog whisperer, tornado chaser."
Під час моєї подорожі сюди я мала дуже цікаву розмову з пасажиром, що сидів поруч зі мною в літаку. Він казав: "Здається, що в США не залишилося більше професій, бо вони почали вигадувати нові: котячий психолог, собачий наставник, мисливець за бурями".
A couple of seconds later, he asked me, "So what do you do?"
За кілька секунд він спитав у мене: "А ви чим займаєтеся?"
And I was like, "Peacebuilder?" (Laughter)
А я йому: "Будівельниця миру". (Сміх)
Every day, I work to amplify the voices of women and to highlight their experiences and their participation in peace processes and conflict resolution, and because of my work, I recognize that the only way to ensure the full participation of women globally is by reclaiming religion.
Кожного дня я працюю над тим, щоб світ краще чув голоси жінок, дізнавався про їх життєвий досвід, відчував їх внесок у побудову миру та залагодження конфліктів. Завдяки моїй роботі я зрозуміла, що шлях до забезпечення активноі та рівноправної ролі жінки в суспільстві лежить через відродження релігії.
Now, this matter is vitally important to me. As a young Muslim woman, I am very proud of my faith. It gives me the strength and conviction to do my work every day. It's the reason I can be here in front of you. But I can't overlook the damage that has been done in the name of religion, not just my own, but all of the world's major faiths. The misrepresentation and misuse and manipulation of religious scripture has influenced our social and cultural norms, our laws, our daily lives, to a point where we sometimes don't recognize it.
Для мене це дуже важлива справа. Як молода мусульманка, я дуже пишаюся своєю вірою. Кожного дня вона дає мені переконаність та наснагу до праці. Їй я завдячую тим, що стою зараз перед вами. Але я не можу не помічати шкоди, яка завдається в ім'я релігії, не тільки моєї, але й усіх інших світових релігій. Неправильне тлумачення, маніпулювання цитатами зі священних книг впливають на суспільно-культурні норми, закони та повсякденне життя таким чином, що іноді ми не впізнаєм свої священні книги.
My parents moved from Libya, North Africa, to Canada in the early 1980s, and I am the middle child of 11 children. Yes, 11. But growing up, I saw my parents, both religiously devout and spiritual people, pray and praise God for their blessings, namely me of course, but among others. (Laughter) They were kind and funny and patient, limitlessly patient, the kind of patience that having 11 kids forces you to have. And they were fair. I was never subjected to religion through a cultural lens. I was treated the same, the same was expected of me. I was never taught that God judged differently based on gender. And my parents' understanding of God as a merciful and beneficial friend and provider shaped the way I looked at the world.
Мої батьки переїхали з Лівії до Канади на початку 80-х років. За віком я середня з 11 дітей в родині. Так, 11. Зростаючи, я бачила, як мої батьки, обидвоє дуже релігійні та духовні люди, моляться і дякують Богові за всі дари, звісно, і за мене серед інших. (Сміх) Вони були щирими людьми, з почуттям гумору і дуже терплячі, безмежно терплячі, бо саме це потрібно, якщо маєш 11 дітлахів. А ще вони були справедливими. Вони ніколи не дивились на релігію крізь призму культурних норм. Зі мною поводилися так само, як з іншими, від мене очікували того самого. Мене не вчили, що Бог судить по-різному залежно від статі. Батьківське розуміння Бога як милостивого та доброзичливого друга сформувало моє світосприйняття.
Now, of course, my upbringing had additional benefits. Being one of 11 children is Diplomacy 101. (Laughter) To this day, I am asked where I went to school, like, "Did you go to Kennedy School of Government?" and I look at them and I'm like, "No, I went to the Murabit School of International Affairs." It's extremely exclusive. You would have to talk to my mom to get in. Lucky for you, she's here. But being one of 11 children and having 10 siblings teaches you a lot about power structures and alliances. It teaches you focus; you have to talk fast or say less, because you will always get cut off. It teaches you the importance of messaging. You have to ask questions in the right way to get the answers you know you want, and you have to say no in the right way to keep the peace.
Звісно, моє виховання мало додаткові переваги. Зростання серед 11 дітлахів — це як базовий курс з дипломатії. (Сміх) Мене питають, який навчальний заклад я закінчила. "Ти навчалася в Урядовій школі Кеннеді?" Я дивлюсь на них і кажу: "Ні, я навчалася в Школі міжнародних відносин Мурабіт". Це дуже ексклюзивний заклад. Туди потрапляють з дозволу моєї мами. Вам пощастило, бо вона тут присутня. Якщо ти зростаєш в багатодітній родині, поруч із 10 братами та сестрами, ти мимоволі дізнаєшся чимало про структуру влади та про спілки. Ти вчишся зосередженості: треба казати швидше або менше, бо тебе завжди перебивають. Дізнаєшся про важливість ідеї. Ти змушений розмірковувати, як спитати, щоб отримати бажану відповідь; як відмовити і не посваритися.
But the most important lesson I learned growing up was the importance of being at the table. When my mom's favorite lamp broke, I had to be there when she was trying to find out how and by who, because I had to defend myself, because if you're not, then the finger is pointed at you, and before you know it, you will be grounded. I am not speaking from experience, of course.
Але найважливіший урок, отриманий в дитинстві, це - як важливо бути присутнім за столом. Коли хтось розбив мамину улюблену лампу, я повинна була бути там, коли вона намагалася з'ясувати, хто це зробив, щоб захистити себе. Якщо ти відсутній, це начебто ти визнаєш свою провину, і не встигнеш озирнутися — тебе вже покарано. Звісно, я це знаю не з особистого досвіду.
When I was 15 in 2005, I completed high school and I moved from Canada -- Saskatoon -- to Zawiya, my parents' hometown in Libya, a very traditional city. Mind you, I had only ever been to Libya before on vacation, and as a seven-year-old girl, it was magic. It was ice cream and trips to the beach and really excited relatives.
Коли мені було 15 років в 2005 році, я закінчила середню школу і переїхала з Канади — Саскатун — до Ез-Завії, рідного міста моїх батьків у Лівії. Це дуже традиційне місто. Раніше я приїздила до Лівії тільки раз, на канікули. Мені було лише 7 років, і все було чудово. Пам'ятаю морозиво, прогулянки на пляж та щасливих родичів.
Turns out it's not the same as a 15-year-old young lady. I very quickly became introduced to the cultural aspect of religion. The words "haram" -- meaning religiously prohibited -- and "aib" -- meaning culturally inappropriate -- were exchanged carelessly, as if they meant the same thing and had the same consequences. And I found myself in conversation after conversation with classmates and colleagues, professors, friends, even relatives, beginning to question my own role and my own aspirations. And even with the foundation my parents had provided for me, I found myself questioning the role of women in my faith.
Виявилось, що для 15-річної молодої жінки це зовсім інша справа. Мене дуже швидко познайомили з культурним аспектом релігії. Слова "haram" -- "той, що забороняється релігією" -- та "aib" -- "неприйнятний з точки зору культури" -- вживалися так, ніби вони значили одне й те саме і мали однакові наслідки. Я мала численні розмови з однокласниками, співробітниками, викладачами, друзями, родичами, які не погоджувалися з моїми правилами та прагненнями. І навіть незважаючи на міцний фундамент, закладений моїми батьками, я почала вагатися щодо ролі жінки.
So at the Murabit School of International Affairs, we go very heavy on the debate, and rule number one is do your research, so that's what I did, and it surprised me how easy it was to find women in my faith who were leaders, who were innovative, who were strong -- politically, economically, even militarily. Khadija financed the Islamic movement in its infancy. We wouldn't be here if it weren't for her. So why weren't we learning about her? Why weren't we learning about these women? Why were women being relegated to positions which predated the teachings of our faith? And why, if we are equal in the eyes of God, are we not equal in the eyes of men?
В Школі міжнародних відносин Мурабіт ми ставилися до дебатів дуже серйозно; правилом номер один була ретельна дослідницька підготовка. Отже я розпочала мої дослідження, і мене здивувало, як легко виявилося знайти лідерів серед жінок моєї віри. Вони були сильними особистостями і прокладали нові шляхи в політиці, в економічній і навіть військовій галузях. Хадіджа фінансувала ісламський рух на ранньому етапі. Якби не вона, нас тут не було б. Тож чому нам не розповідають про неї? Чому нам не розповідають про цих жінок? Чому жінкам відводяться ролі, затверджені суспільством ще до прийняття ісламу? Якщо ми рівні перед Богом, чому ми не рівні перед людьми?
To me, it all came back to the lessons I had learned as a child. The decision maker, the person who gets to control the message, is sitting at the table, and unfortunately, in every single world faith, they are not women. Religious institutions are dominated by men and driven by male leadership, and they create policies in their likeness, and until we can change the system entirely, then we can't realistically expect to have full economic and political participation of women. Our foundation is broken. My mom actually says, you can't build a straight house on a crooked foundation.
Для мене все це зв'язалося з уроками, отриманими в дитинстві: якщо бажаєш мати змогу впливати на прийняття рішення, маєш бути присутнім за столом. На жаль, в кожній світовій релігії за круглим столом звичайно сидять не жінки. В релігійних установах домінують чоловіки. Вони формують політику згідно зі своїми бажаннями та розумінням; і поки ми цілком не змінимо цю систему, ми не можемо сподіватися на рівноправну участь жінок в економічному та політичному житті. З нашим фундаментом щось негаразд. Моя мама каже, що неможливо побудувати гарний будинок на кривому фундаменті.
In 2011, the Libyan revolution broke out, and my family was on the front lines. And there's this amazing thing that happens in war, a cultural shift almost, very temporary. And it was the first time that I felt it was not only acceptable for me to be involved, but it was encouraged. It was demanded. Myself and other women had a seat at the table. We weren't holding hands or a medium. We were part of decision making. We were information sharing. We were crucial. And I wanted and needed for that change to be permanent.
В 2011, коли почалася лівійська революція, моя родина була в перших рядах. І знаєте, під час війни трапляється надзвичайна річ, наче тимчасове культурне зрушення. Тоді я вперше відчула, що моя активна участь не тільки прийнятна для суспільства, але й схвалюється. Навіть більше: суспільство потребує моєї участі. Я та інші жінки отримали місце за столом, і не як публіка чи посередники, а як той, хто приймає рішення. Ми ділилися інформацією і були незамінними. Але я воліла, щоб це зрушення перетворилося з тимчасового на тривке.
Turns out, that's not that easy. It only took a few weeks before the women that I had previously worked with were returning back to their previous roles, and most of them were driven by words of encouragement from religious and political leaders, most of whom cited religious scripture as their defense. It's how they gained popular support for their opinions.
Виявляється, що це зовсім не просто. Вже декілька тижнів потому жінки, з якими я працювала, почали повертатися до попередніх ролей; причому більшість із них були підштовхнуті до цього релігійними та політичними лідерами, які цитували Священне писання на захист своєї точки зору. Це допомагало їм заручитися суспільною підтримкою.
So initially, I focused on the economic and political empowerment of women. I thought that would lead to cultural and social change. It turns out, it does a little, but not a lot. I decided to use their defense as my offense, and I began to cite and highlight Islamic scripture as well.
Перш за все, я зосередилася на економіко-політичному статусі жінок. Я сподівалася, що його зміцнення призведе до соціально-культурних змін. Виявилося, що це впливає, але незначною мірою. Тоді я вирішила скористуватися їх власними аргументами для наступу. Я також почала цитувати Священне писання.
In 2012 and 2013, my organization led the single largest and most widespread campaign in Libya. We entered homes and schools and universities, even mosques. We spoke to 50,000 people directly, and hundreds of thousands more through billboards and television commercials, radio commercials and posters.
В 2012-2013 роках моя організація провела найбільшу в Лівії кампанію. Ми приходили у домівки і школи, до університетів і навіть до мечетей. Ми мали прямі розмови з 50 000 людей, а також зверталися до сотень тисяч через білборди та телевізійну рекламу, через радіорекламу та постери.
And you're probably wondering how a women's rights organization was able to do this in communities which had previously opposed our sheer existence. I used scripture. I used verses from the Quran and sayings of the Prophet, Hadiths, his sayings which are, for example, "The best of you is the best to their family." "Do not let your brother oppress another." For the first time, Friday sermons led by local community imams promoted the rights of women. They discussed taboo issues, like domestic violence. Policies were changed. In certain communities, we actually had to go as far as saying the International Human Rights Declaration, which you opposed because it wasn't written by religious scholars, well, those same principles are in our book. So really, the United Nations just copied us.
Ви, мабуть, дивуєтеся, як це жіноча правозахисна організація могла зробити таке у громаді, яка була налаштована проти існування такої організації? Через використання Священного писання. Я користувалася цитатами з Корану, висловами Пророка, хадісами. Наприклад, Пророк каже: "Найкраще у тобі — це найкраще для їх родини." "Не дозволяй твоєму братові пригнічувати іншого." Уперше під час проповідей по п'ятницях місцеві імами проповідували повагу до прав жінки. Вони торкалися раніше заборонених тем, наприклад, домашнього насильства. Ставлення почало змінюватися. В деяких громадах ми пішли так далеко, що казали, що міжнародна Декларація прав людини, якій ви опираєтеся, бо вона написана не релігійними авторитетами, захищає ті самі принципи, що й Священне писання. ООН тільки скопіювала писання.
By changing the message, we were able to provide an alternative narrative which promoted the rights of women in Libya. It's something that has now been replicated internationally, and while I am not saying it's easy -- believe me, it's not. Liberals will say you're using religion and call you a bad conservative. Conservatives will call you a lot of colorful things. I've heard everything from, "Your parents must be extremely ashamed of you" -- false; they're my biggest fans -- to "You will not make it to your next birthday" -- again wrong, because I did. And I remain a very strong believer that women's rights and religion are not mutually exclusive. But we have to be at the table. We have to stop giving up our position, because by remaining silent, we allow for the continued persecution and abuse of women worldwide. By saying that we're going to fight for women's rights and fight extremism with bombs and warfare, we completely cripple local societies which need to address these issues so that they're sustainable.
Змінивши точку зору, ми спромоглися запровадити новий контекст для просування захисту прав жінок в Лівії. Тепер нашим досвідом користуються в інших країнах. Я не намагаюся довести, що це легко — це зовсім не легко. Ліберали засуджують тебе за використання релігії та консерватизм. Консерватори теж клеять на тебе всілякі барвисті ярлики. Я чула все, від "Твоїм батькам має бути соромно за тебе" — неправда, бо вони моя група підтримки — до "Ти не доживеш до наступного дня народження" — теж неправда, бо я дожила. І я переконана, що права жінок та релігія не виключають одне одного. Але ми маємо бути за столом. Ми мусимо припинити зрікатися своїх думок, бо якщо ми не висловлюємо їх вголос, ми тим самим дозволяємо переслідувати та кривдити жінок. Але якщо ми кажемо, що ми будемо боротися за жіночі права, що ми будемо боротися з тероризмом за допомогою бомб та воєнних операцій, ми заподіюємо величезну шкоду громадам, які мають вирішувати проблеми у довготривалий та відповідальний спосіб.
It is not easy, challenging distorted religious messaging. You will have your fair share of insults and ridicule and threats. But we have to do it. We have no other option than to reclaim the message of human rights, the principles of our faith, not for us, not for the women in your families, not for the women in this room, not even for the women out there, but for societies that would be transformed with the participation of women. And the only way we can do that, our only option, is to be, and remain, at the table.
Кидати виклик хибним релігійним настановам дуже важко. Ти неодмінно зіткнешся із образами, глузуванням та погрозами. Але ми мусимо це робити. Ми повинні повернутися до істинного тлумачення прав людини та принципів нашої віри, не тільки заради себе або жінок у наших родинах, не тільки заради жінок у цій кімнаті чи за її межами, але для всього суспільства, яке буде трансформоване за допомогою жінок. Зробити це ми можемо, тільки якщо залишатимемося за столом переговорів.
Thank you.
Дякую.
(Applause)
(Оплески)