Докато пътувах насам, с пътника до мен имахме много интересен разговор по време на полета. Той ми каза: "Изглежда в САЩ са свършили работните места, защото просто измислят нови: психолог на котки, шепотник на кучета, преследвач на торнадо."
So on my way here, the passenger next to me and I had a very interesting conversation during my flight. He told me, "It seems like the United States has run out of jobs, because they're just making some up: cat psychologist, dog whisperer, tornado chaser."
Секунди след това ме попита: "А вие с какво се занимавате?"
A couple of seconds later, he asked me, "So what do you do?"
Казах: "Миротворец?" (Смях)
And I was like, "Peacebuilder?" (Laughter)
Всеки ден работя за това да се чуват гласовете на жените по-силно и да осветля техните преживявания и участие в мирните процеси и решаването на конфликти, и поради моята работа, мога да видя, че единственият начин да осигурим пълното участие на жените глобално е като възвърнем религията.
Every day, I work to amplify the voices of women and to highlight their experiences and their participation in peace processes and conflict resolution, and because of my work, I recognize that the only way to ensure the full participation of women globally is by reclaiming religion.
За мен този въпрос е жизнено важен. Като млада мюсюлманка, аз съм много горда със своята вяра. Тя ми дава силата и увереността да върша работата си всеки ден. Тя е причината, поради която мога да съм тук, пред вас. Но не мога да пренебрегна вредата, нанесена в името на религията, не просто моята, а всички по-важни религии в света. Изкривяването, злоупотребата и манипулирането на религиозните писания е повлияло на нашите социални и културни норми, законите, ежедневието ни, до степен, в която понякога не го разпознаваме.
Now, this matter is vitally important to me. As a young Muslim woman, I am very proud of my faith. It gives me the strength and conviction to do my work every day. It's the reason I can be here in front of you. But I can't overlook the damage that has been done in the name of religion, not just my own, but all of the world's major faiths. The misrepresentation and misuse and manipulation of religious scripture has influenced our social and cultural norms, our laws, our daily lives, to a point where we sometimes don't recognize it.
Моите родители се преместиха от Либия, Северна Африка, в Канада в началото на 80-те, а аз съм средното дете от 11 деца. Да, 11. Но докато растях, виждах родителите ми, и двамата искрено набожни и духовни хора, да се молят и хвалят Бога за благословенията си, аз именно, разбира се, но измежду другите. (Смях) Те бяха мили и забавни и търпеливи, безкрайно търпеливи, с търпението, което е задължително, когато имаш 11 деца. И бяха справедливи. Никога не са ме подлагали на религия през културни лещи. Отнасяха се с мен по същия начин, от мен се очакваше същото. Никога не са ме учили, че Бог съди различно въз основа на пола. И разбирането на родителите ми за Бог като милостив и благодатен приятел, снабдяващ нуждите ни, формира моя мироглед.
My parents moved from Libya, North Africa, to Canada in the early 1980s, and I am the middle child of 11 children. Yes, 11. But growing up, I saw my parents, both religiously devout and spiritual people, pray and praise God for their blessings, namely me of course, but among others. (Laughter) They were kind and funny and patient, limitlessly patient, the kind of patience that having 11 kids forces you to have. And they were fair. I was never subjected to religion through a cultural lens. I was treated the same, the same was expected of me. I was never taught that God judged differently based on gender. And my parents' understanding of God as a merciful and beneficial friend and provider shaped the way I looked at the world.
Разбира се, възпитанието ми имаше допълнителни предимства. Да си едно от 11 деца е "Начален курс по дипломация". (Смях) И до днес ме питат къде съм ходила на училище, напр.: "Школа по държавно управление 'Кенеди' ли посещаваше?" а аз ги поглеждам и казвам: "Не, учих в Школата за международни отношения 'Мурабит'." Тя е силно ексклузивна. За да влезете там, трябва да говорите с майка ми. За ваш късмет, тя е тук. Но когато си едно от 11 деца и имаш 10 братя и сестри научаваш много за властовите структури и алианси. Учи те на фокус; да говориш по-бързо или да кажеш по-малко, защото винаги ще те отрежат. Учи те колко е важно да комуникираш. Да задаваш въпросите правилно, за да получиш отговорите, които знаеш, че искаш, и да казваш "не" по правилния начин, за да запазиш мира.
Now, of course, my upbringing had additional benefits. Being one of 11 children is Diplomacy 101. (Laughter) To this day, I am asked where I went to school, like, "Did you go to Kennedy School of Government?" and I look at them and I'm like, "No, I went to the Murabit School of International Affairs." It's extremely exclusive. You would have to talk to my mom to get in. Lucky for you, she's here. But being one of 11 children and having 10 siblings teaches you a lot about power structures and alliances. It teaches you focus; you have to talk fast or say less, because you will always get cut off. It teaches you the importance of messaging. You have to ask questions in the right way to get the answers you know you want, and you have to say no in the right way to keep the peace.
Но най-важният урок, който научих докато растях, беше колко е важно да си на масата. Когато любимата лампа на мама се счупи, трябваше да съм там, когато се опитваше да разбере как и от кого, защото трябваше да се защитя, понеже ако не си, тогава пръстът сочи теб, и преди да се усетиш, ще си наказана. Не говоря от опит, разбира се.
But the most important lesson I learned growing up was the importance of being at the table. When my mom's favorite lamp broke, I had to be there when she was trying to find out how and by who, because I had to defend myself, because if you're not, then the finger is pointed at you, and before you know it, you will be grounded. I am not speaking from experience, of course.
През 2005, когато бях на 15, завърших гимназия и се преместих от Канада - Саскатуун - в Зауия, родният град на родителите ми в Либия, много традиционен град. А преди това бях ходила в Либия само на ваканция, и за седемгодишно момиче това бе магия. Беше сладолед, разходки до плажа и истински вълнуващи се роднини.
When I was 15 in 2005, I completed high school and I moved from Canada -- Saskatoon -- to Zawiya, my parents' hometown in Libya, a very traditional city. Mind you, I had only ever been to Libya before on vacation, and as a seven-year-old girl, it was magic. It was ice cream and trips to the beach and really excited relatives.
Оказва се, не е същото за 15-годишна млада госпожица. Много бързо се запознах с културния аспект на религията. Думите "харам" - означава забранено от религията - и "аиб" - означава културно неуместно - се разменяха така небрежно, сякаш означаваха едно и също нещо и имаха еднакви последици. Започнах да провеждам разговор след разговор със съученици и колеги, професори, приятели, дори роднини, като поставях под съмнение собственото си правило и стремежи. Дори с основата, която родителите ми ми бяха осигурили, установих, че си задавам въпроси за ролята на жените в моята вяра.
Turns out it's not the same as a 15-year-old young lady. I very quickly became introduced to the cultural aspect of religion. The words "haram" -- meaning religiously prohibited -- and "aib" -- meaning culturally inappropriate -- were exchanged carelessly, as if they meant the same thing and had the same consequences. And I found myself in conversation after conversation with classmates and colleagues, professors, friends, even relatives, beginning to question my own role and my own aspirations. And even with the foundation my parents had provided for me, I found myself questioning the role of women in my faith.
Така, в Школата за международни отношения "Мурабит", дебатираме усилено по темата и правило номер едно е "направи си проучването", така че аз го направих, и се изненадах колко лесно бе да намеря жени от моята религия, които са лидери, които са иновативни, които са силни - политически, икономически, дори военно. Хадиджа финансира ислямското движение в най-ранния му етап. Без нея нямаше да сме тук. Тогава защо не учехме за нея? Защо не научавахме за тези жени? Защо жените бяха свеждани до позиции, несъответстващи на ученията на религията ни? И защо, ако сме равни в очите на Бог, не сме равни в очите на мъжете?
So at the Murabit School of International Affairs, we go very heavy on the debate, and rule number one is do your research, so that's what I did, and it surprised me how easy it was to find women in my faith who were leaders, who were innovative, who were strong -- politically, economically, even militarily. Khadija financed the Islamic movement in its infancy. We wouldn't be here if it weren't for her. So why weren't we learning about her? Why weren't we learning about these women? Why were women being relegated to positions which predated the teachings of our faith? And why, if we are equal in the eyes of God, are we not equal in the eyes of men?
За мен, всичко се свеждаше до уроците, които бях научила като дете. Този, който взема решение, човекът, в чийто контрол е посланието, седи на масата, и за съжаление, във всяка една религия по света, те не са жени. Религиозните институции се доминират от мъже и се управляват от мъже, и те създават политики по тяхно подобие, и докато не бъдем в състояние да променим изцяло системата, не можем реалистично да очакваме да имаме пълно икономическо и политическо участие на жените. Нашата основа е разпукана. Всъщност, както казва майка ми: Не можеш да построиш права къща върху крива основа.
To me, it all came back to the lessons I had learned as a child. The decision maker, the person who gets to control the message, is sitting at the table, and unfortunately, in every single world faith, they are not women. Religious institutions are dominated by men and driven by male leadership, and they create policies in their likeness, and until we can change the system entirely, then we can't realistically expect to have full economic and political participation of women. Our foundation is broken. My mom actually says, you can't build a straight house on a crooked foundation.
През 2011 г., избухна либийската революция и семейството ми бе на предните линии. А във войната се случва това удивително нещо, културно изместване почти, съвсем за кратко. Тогава за пръв път почувствах, че бе не само приемливо да участвам, но то бе и насърчавано. Изискваха го. Аз и други жени имахме място на масата. Не се държахме за ръцете или за медиум. Бяхме част от вземането на решение. Споделяхме информация. Имахме решаващо значение. Исках и се нуждаех тази промяна да е постоянна.
In 2011, the Libyan revolution broke out, and my family was on the front lines. And there's this amazing thing that happens in war, a cultural shift almost, very temporary. And it was the first time that I felt it was not only acceptable for me to be involved, but it was encouraged. It was demanded. Myself and other women had a seat at the table. We weren't holding hands or a medium. We were part of decision making. We were information sharing. We were crucial. And I wanted and needed for that change to be permanent.
Оказва се, че не е така лесно. Само след няколко седмици, жените, с които бях работила, се връщаха към предишните си роли, и повечето бяха подтиквани от насърчителните думи на религиозни и политически лидери, повечето от които цитираха религиозните писания в своя защита. По този начин те печелеха обществена подкрепа за своите мнения.
Turns out, that's not that easy. It only took a few weeks before the women that I had previously worked with were returning back to their previous roles, and most of them were driven by words of encouragement from religious and political leaders, most of whom cited religious scripture as their defense. It's how they gained popular support for their opinions.
Така, първоначално аз се съсредоточих върху икономическото и политическото овластяване на жените. Мислех, че то ще доведе до културна и социална промяна. Оказва се, наистина го прави в известна степен, но не много. Реших да използвам тяхната защита като мое настъпление, и също започнах да цитирам и изтъквам ислямското писание.
So initially, I focused on the economic and political empowerment of women. I thought that would lead to cultural and social change. It turns out, it does a little, but not a lot. I decided to use their defense as my offense, and I began to cite and highlight Islamic scripture as well.
През 2012 и 2013, моята организация поведе единствената, най-голяма и най-разпространена кампания в Либия. Влизахме в домове и училища, университети, дори джамии. Разговаряхме с 50 000 души директно и още стотици хиляди чрез билбордове и телевизионни реклами, радио реклами и плакати.
In 2012 and 2013, my organization led the single largest and most widespread campaign in Libya. We entered homes and schools and universities, even mosques. We spoke to 50,000 people directly, and hundreds of thousands more through billboards and television commercials, radio commercials and posters.
Навярно се чудите как една организация за женски права е могла да направи това в общности, които преди това се опълчваха срещу самото ни съществуване. Използвах Писанието. Използвах стихове от Корана и поговорки на Пророка, Хадиси, неговите поговорки, които са, например, "Най-доброто от теб е най-доброто за тяхното семейство." "Не позволявай брат ти да потиска друг." За пръв път, петъчните проповеди водени от имами в местните общности, спомагаха правата на жените. Дискутираха въпроси табу, като домашното насилие. Променяха се политиките. В някои общности, всъщност трябваше да стигнем дотам да казваме Международната декларация за човешките права, на която сме се противопоставяли, защото не е написана от религиозни учени, но ето, същите тези принципи са в нашата книга. Така че, всъщност, Обединените нации просто са ни копирали.
And you're probably wondering how a women's rights organization was able to do this in communities which had previously opposed our sheer existence. I used scripture. I used verses from the Quran and sayings of the Prophet, Hadiths, his sayings which are, for example, "The best of you is the best to their family." "Do not let your brother oppress another." For the first time, Friday sermons led by local community imams promoted the rights of women. They discussed taboo issues, like domestic violence. Policies were changed. In certain communities, we actually had to go as far as saying the International Human Rights Declaration, which you opposed because it wasn't written by religious scholars, well, those same principles are in our book. So really, the United Nations just copied us.
Като сменихме посланието, можахме да предоставим алтернативен изказ, който спомага правата на жените в Либия. Това е нещо, което сега се имитира в международен мащаб, и макар да не казвам, че е лесно - вярвайте ми, не е. Либералите ще кажат, че използвате религията и ще ви нарекат лош консерватор. Консерваторите ще ви нарекат множество цветисти неща. Чувала съм всичко от: "Родителите ти сигурно много се срамуват от теб" - грешно; те са най-големите ми фенове - до: "Няма да доживееш следващия си рожден ден" - отново невярно, защото доживях. И продължавам силно да вярвам, че правата на жените и религията не са взаимоизключващи се. Но трябва да сме на масата. Трябва да спрем да се отказваме от позицията си, защото като мълчим, отстъпваме пред неспирното преследване и тормоз на жените по целия свят. Като казваме, че ще се борим за правата на жените и ще се борим срещу екстремизма с бомби и войни, напълно осакатяваме местни общества, които трябва да се заемат с тези въпроси така че да бъдат устойчиви.
By changing the message, we were able to provide an alternative narrative which promoted the rights of women in Libya. It's something that has now been replicated internationally, and while I am not saying it's easy -- believe me, it's not. Liberals will say you're using religion and call you a bad conservative. Conservatives will call you a lot of colorful things. I've heard everything from, "Your parents must be extremely ashamed of you" -- false; they're my biggest fans -- to "You will not make it to your next birthday" -- again wrong, because I did. And I remain a very strong believer that women's rights and religion are not mutually exclusive. But we have to be at the table. We have to stop giving up our position, because by remaining silent, we allow for the continued persecution and abuse of women worldwide. By saying that we're going to fight for women's rights and fight extremism with bombs and warfare, we completely cripple local societies which need to address these issues so that they're sustainable.
Не е лесно да се противопоставиш на изопачени религиозни постулати. Ще имаш справедливия си дял от обиди и присмех и заплахи. Но трябва да го направим. Нямаме друг вариант освен да възвърнем посланието за човешките права, принципите на нашата вяра, не за нас, не за жените в семействата ви, не за жените в тази стая, не дори за жените там някъде, а за обществата, които биха се трансформирали с участието на жените. А единственият начин да сторим това, нашият единствен вариант е да бъдем и да останем на масата.
It is not easy, challenging distorted religious messaging. You will have your fair share of insults and ridicule and threats. But we have to do it. We have no other option than to reclaim the message of human rights, the principles of our faith, not for us, not for the women in your families, not for the women in this room, not even for the women out there, but for societies that would be transformed with the participation of women. And the only way we can do that, our only option, is to be, and remain, at the table.
Благодаря ви.
Thank you.
(Аплодисменти)
(Applause)