Thank you so much, Chris. And it's truly a great honor to have the opportunity to come to this stage twice; I'm extremely grateful. I have been blown away by this conference, and I want to thank all of you for the many nice comments about what I had to say the other night. And I say that sincerely, partly because (Mock sob) I need that.
Ти благодарам многу Крис. И навистина е голема чест да имаш можност да дојдеш на оваа сцена двапати. Крајно сум благодарен. Воодушевен сум од оваа конференција, и сакам да ви се заблагодарам на сите за многуте убави коментари околу тоа што имав да го кажам пред некоја вечер. И го велам ова искрено, делумно бидејќи -- (лажно плаче) -- потребно ми е ! (смеа)
(Laughter)
Put yourselves in my position.
Ставете се во мојата кожа!
(Laughter)
Осум години летав со авионот на потпретседателот на САД.
I flew on Air Force Two for eight years.
(Laughter)
Now I have to take off my shoes or boots to get on an airplane!
А сега треба да ги соблечам моите чевли или чизми за да влезам во авион!
(Laughter)
(Смеа) (Аплауз)
(Applause)
Ќе ви кажам една кратка приказна за да ви ја илустрирам мојата ситуација.
I'll tell you one quick story to illustrate what that's been like for me.
(Laughter)
Ова е вистинска приказна -- секој дел од неа е вистинит.
It's a true story -- every bit of this is true.
Soon after Tipper and I left the -- (Mock sob) White House --
Одкако сопругата Типер и јас ја напуштивме -- (лажен плач) -- Белата Куќа -- (Смеа) --
(Laughter)
we were driving from our home in Nashville to a little farm we have 50 miles east of Nashville. Driving ourselves.
се возевме од нашиот дом во Нешвил до една мала фарма која ја имаме 50 милји источно од Нешвил -- се возевме самите себеси.
(Laughter)
I know it sounds like a little thing to you, but --
Знам дека ви звучи како мала работа, но -- (Смеа) --
(Laughter)
Погледнав во ретровизорот и одеднаш ми светна.
I looked in the rear-view mirror and all of a sudden it just hit me. There was no motorcade back there.
Немаше поворка од коли позади мене.
(Laughter)
Сте слушнале за синдромот кога мислите дека ве боли екстремитет којшто ви е всушност ампутиран? (Смеа)
You've heard of phantom limb pain?
(Laughter)
Автомобилот беше изнајмен Форд Таурус. Беше време за вечера,
This was a rented Ford Taurus.
(Laughter)
It was dinnertime, and we started looking for a place to eat. We were on I-40. We got to Exit 238, Lebanon, Tennessee. We got off the exit, we found a Shoney's restaurant. Low-cost family restaurant chain, for those of you who don't know it. We went in and sat down at the booth, and the waitress came over, made a big commotion over Tipper.
и почнавме да бараме место за да јадеме. Бевме на патот И-40. Стигнаме до излезот 238, кај Лебанон во Тенеси. Се исклучивме кај излезот, и почнавме да бараме -- најдовме еден Шоуни ресторан. За тие од вас што не чуле за Шоуни, тоа е ланец на нискобуџетни семејни ресторани. Влеговме внатре и седнавме во едно сепаре, и келнерката дојде, и се возбуди многу поради Типер (Смеа)
(Laughter)
She took our order, and then went to the couple in the booth next to us, and she lowered her voice so much, I had to really strain to hear what she was saying. And she said "Yes, that's former Vice President Al Gore and his wife, Tipper." And the man said, "He's come down a long way, hasn't he?"
Ја запиша нашата нарачка, а потоа отиде до двојката што седеше во соседното сепаре, го намали својот глас толку многу што морав навистина да се напрегам за да ја слушнам. И рече "Да, тоа е поранешниот подпретседател Ал Гор и неговата сопруга Типер." И човекот рече "Се има спуштено многу ниско, зар не?" (Смеа)
(Laughter)
(Applause)
There's been kind of a series of epiphanies.
Имав своевидна серија на просветлувања.
(Laughter)
Следниот ден, во продолжение на мојата целосно вистинска приказна,
The very next day, continuing the totally true story, I got on a G-V to fly to Africa to make a speech in Nigeria, in the city of Lagos, on the topic of energy. And I began the speech by telling them the story of what had just happened the day before in Nashville. And I told it pretty much the same way I've just shared it with you: Tipper and I were driving ourselves, Shoney's, low-cost family restaurant chain, what the man said -- they laughed. I gave my speech, then went back out to the airport to fly back home. I fell asleep on the plane until, during the middle of the night, we landed on the Azores Islands for refueling. I woke up, they opened the door, I went out to get some fresh air, and I looked, and there was a man running across the runway. And he was waving a piece of paper, and he was yelling, "Call Washington! Call Washington!" And I thought to myself, in the middle of the night, in the middle of the Atlantic, what in the world could be wrong in Washington? Then I remembered it could be a bunch of things.
се качив на Г-5 да летам до Африка за да оддржам говор во Нигерија, во градот Лагос; темата беше енергија. И го почнав говорот раскажувајќи им ја приказната за тоа што се случи претходниот ден во Нешвил. Им ја раскажав горе-долу на истиот начин на којшто пред малку ја споделив со вас. Типер и ја се возевме самите себеси, Шоуни, ланец на нискобуџетни семејни ресторани, што кажа оној човек -- тие се смееа. Го оддржав мојот говор, потоа се вратив на аеродромот за да го фатам летот за дома. Спиев во авионот, до моментот кога во сред ноќ, слетавме на Азорните Острови за да наполниме гориво. Се разбудив, вратата беше отворена, излегов малку на свеж воздух, погледнав наоколу и видов еден човек како трча по пистата. Мавташе со некој лист, и викаше, "Јавете се во Вашинтон! Јавете се во Вашингтон!" И си помислив, во сред ноќ, на сред Атлантик што ли е тоа што може да се случува во Вашингтон? Тогаш ми текна дека може да се еден куп работи. (Смеа)
(Laughter)
But what it turned out to be, was that my staff was extremely upset because one of the wire services in Nigeria had already written a story about my speech, and it had already been printed in cities all across the United States of America. It was printed in Monterey, I checked.
Но тоа што на крај се дозна е дека мојот персонал беше крајно вознемирен бидејќи една новинска агенција во Нигерија веќе имала напишано сторија за мојот говор. И веќе се испечатила во градови ширум САД -- беше испечатена во Монтереј, проверив. И сторијата почнуваше,
(Laughter)
And the story began, "Former Vice President Al Gore announced in Nigeria yesterday," quote: 'My wife Tipper and I have opened a low-cost family restaurant'" --
"Поранешниот потпретседател Ал Гор изјави вчера во Нигерија, 'Мојата сопруга Типер и јас отворивме нискобуџетен семеен ресторан наречен Шоуни,
(Laughter)
"'named Shoney's, and we are running it ourselves.'"
и го управуваме сами.' " (Смеа)
(Laughter)
Пред да имав време да се вратам на Американско копно,
Before I could get back to U.S. soil, David Letterman and Jay Leno had already started in on -- one of them had me in a big white chef's hat, Tipper was saying, "One more burger with fries!"
Дејвид Летерман и Џеј Лено веќе имаа почнато -- еден од нив покажа слика од мене со голема бела шефовска капа, и Типер како вели, "Уште еден бургер, со помфрит!"
(Laughter)
Три дена подоцна, добив едно убаво, долго, на рака напишано писмо од мојот пријател и партнер
Three days later, I got a nice, long, handwritten letter from my friend and partner and colleague Bill Clinton, saying, "Congratulations on the new restaurant, Al!"
и колега Бил Клинтон во коe што се велеше, "Честитки за новиот ресторан, Ал!" (Смеа)
(Laughter)
Сакаме да си ги славиме успесите во нашите животи.
We like to celebrate each other's successes in life.
(Laughter)
I was going to talk about information ecology. But I was thinking that, since I plan to make a lifelong habit of coming back to TED, that maybe I could talk about that another time.
Планирав да зборувам за информациска екологија. Но мислев, бидејќи планирам да создадам доживотна навика да се враќам на ТЕД, можеби ќе зборувам за тоа некој друг пат (Аплауз)
(Applause)
Крис Андерсон: Договорено!
Chris Anderson: It's a deal!
(Applause)
Ал Гор: Сакам да се фокусирам на оние работи за кои многумина од вас побараа да ги објаснам подетално.
Al Gore: I want to focus on what many of you have said you would like me to elaborate on: What can you do about the climate crisis? I want to start with a couple of -- I'm going to show some new images, and I'm going to recapitulate just four or five. Now, the slide show. I update the slide show every time I give it. I add new images, because I learn more about it every time I give it. It's like beach-combing, you know? Every time the tide comes in and out, you find some more shells. Just in the last two days, we got the new temperature records in January. This is just for the United States of America. Historical average for Januarys is 31 degrees; last month was 39.5 degrees.
Што можете да направите за климатската криза? Сакам да почнам со -- Ќе ви покажам некои нови слики, и ќе рекапитулирам само четири-пет. Сега, презентацијата на слајдови. Ја ажурирам презентацијата секој пат. Додавам нови слики бидејќи учам нешто ново секој пат кога ја покажувам. Тоа е како пречешлување на плажата, знаете? Секој пат кога плимата ќе надојде и потоа ќе си отиде, наоѓата уште по некоја школка. Во последните два дена, ги имавме новите рекордни температури за Јануари. Ова е само за САД. Историски, просекот за Јануари е 0 степени целзиусови. Минатиот месец беше 4 степени.
Now, I know that you wanted some more bad news about the environment -- I'm kidding. But these are the recapitulation slides, and then I'm going to go into new material about what you can do. But I wanted to elaborate on a couple of these. First of all, this is where we're projected to go with the U.S. contribution to global warming, under business as usual. Efficiency in end-use electricity and end-use of all energy is the low-hanging fruit. Efficiency and conservation -- it's not a cost; it's a profit. The sign is wrong. It's not negative; it's positive. These are investments that pay for themselves. But they are also very effective in deflecting our path.
Знам дека сакавте уште повеќе лоши вести за животната средина -- се шегувам -- но ова се слајдовите каде што резимирам, а потоа ќе навлезам во новиот материјал околу тоа што вие можете да направите. Но сакав да образложам некои од овие. Најпрво, ова е каде планираме да стигнеме со придонесот на САД кон глобалното затоплување, во вообичаени услови. Ефикасност во крајното користење на струјата и користењето на целата енергија е лесно дофатливо. Ефикасност и конзервација. не е трошок, туку е профит. Знакот е погрешен. Не е негативно, туку е позитивно. Овие инвестиции се самоисплатливи. Но исто така тие се многу ефективни во скршнувањето од нашиот пат.
Cars and trucks -- I talked about that in the slideshow, but I want you to put it in perspective. It's an easy, visible target of concern -- and it should be -- but there is more global warming pollution that comes from buildings than from cars and trucks. Cars and trucks are very significant, and we have the lowest standards in the world. And so we should address that. But it's part of the puzzle. Other transportation efficiency is as important as cars and trucks. Renewables at the current levels of technological efficiency can make this much difference. And with what Vinod, and John Doerr and others, many of you here -- there are a lot of people directly involved in this -- this wedge is going to grow much more rapidly than the current projection shows it. Carbon Capture and Sequestration -- that's what CCS stands for -- is likely to become the killer app that will enable us to continue to use fossil fuels in a way that is safe. Not quite there yet. OK. Now, what can you do?
Автомобили и камиони - зборував за тоа во презентацијата, но сакам да го ставите во перспектива. Тоа е лесна, видлива цел на грижа, и треба да биде, но има повеќе загадување кое придонесува кон глобално затоплување а кое доаѓа од градбите а не од автомобилите или камионите. Автомобилите и камионите се многу значајни, и ние ги имаме најниските стандарди во светот, и треба да го направиме нешто во врска со тоа. Но тоа е дел од сложувалката. Нашата ефикасност во транспортот е исто толку битна колку и самите автомобили и камиони! Обновливите ресурси со моменталното ниво на технолошка ефикасност можат да направат толку разлика, и со тоа што Винод и Џон Доер, и други, многу од вас тука -- многу луѓе директно инволвирани во ова --овој дел ќе расте многу побрзо од моменталните проекции. Собирањето и изолирањето на јаглерод диоксидот -- на скратено CCS -- најверојатно ќе стане новата најбарана апликација што ќе ни овозможи да продолжиме да ги користиме фосилните горива на начин којшто е безбеден. Сеуште не сме таму. Во ред. Сега, што можете вие да направите? Намалете ги загубите во вашиот дом.
Reduce emissions in your home. Most of these expenditures are also profitable. Insulation, better design. Buy green electricity where you can. I mentioned automobiles -- buy a hybrid. Use light rail. Figure out some of the other options that are much better. It's important.
Многу од овие трошоци се исто така профитабилни. Инсулација, подобар дизајн, купување на 'зелена' енергија кога имате можност за тоа. Ги споменав автомобилите -- купете хибридно возило. Пронајдете други опции што се подобри. Многу е битно.
Be a green consumer. You have choices with everything you buy, between things that have a harsh effect, or a much less harsh effect on the global climate crisis. Consider this: Make a decision to live a carbon-neutral life. Those of you who are good at branding, I'd love to get your advice and help on how to say this in a way that connects with the most people. It is easier than you think. It really is. A lot of us in here have made that decision, and it is really pretty easy. It means reduce your carbon dioxide emissions with the full range of choices that you make, and then purchase or acquire offsets for the remainder that you have not completely reduced. And what it means is elaborated at climatecrisis.net.
Бидете 'зелени' потрошувачи. Имате избор со се што купувате, помеѓу работи коишто имаат груб ефект или многу помалку груб ефект на глобалната климатска криза. Размислете околу ова. Донесете одлука да живеете јаглерод-неутрален живот. Оние од вас коишто се добри во брендирање, би сакал ваш совет и помош околу тоа како да го наречеме ова нешто (климатската криза) на начин што ќе значи нешто за повеќето од луѓето. Полесно е отколку што мислите. Навистина е. Многу од нас тука ја имаат веќе донесено таа одлука и е навистина доста лесно. намалете ги зрачењата на јаглерод диоксид со целиот спектар на одлуки што ги носите и потоа доплатете или допринесете за остатокот од зрачењата што не сте ги комплетно намалиле. А што тоа значи е детално објаснето на www.climatecrisis.net
There is a carbon calculator. Participant Productions convened -- with my active involvement -- the leading software writers in the world, on this arcane science of carbon calculation, to construct a consumer-friendly carbon calculator. You can very precisely calculate what your CO2 emissions are, and then you will be given options to reduce. And by the time the movie comes out in May, this will be updated to 2.0, and we will have click-through purchases of offsets.
Има калкулатор за јаглеродни зрачења. Продукцијата Партиципант ги собра, со моја активна инволвираност, водечките софтвер креатори во светот за оваа таинствена наука на калкулирање на јаглеродот, да конструираат калкулатор за јаглеродни зрачења којшто е лесен за користење. Можете многу прецизно да пресметате кои се вашите CO2 зрачења, и потоа ќе ви бидат дадени опции за тоа како да ги намалите. И до моментот кога ќе се појави филмот во Мај, ова ќе биде ажурирано во 2.0 верзија и ќе имате можност со еден клик да купите компензации за вашите зрачења.
Next, consider making your business carbon-neutral. Again, some of us have done that, and it's not as hard as you think. Integrate climate solutions into all of your innovations, whether you are from the technology, or entertainment, or design and architecture community. Invest sustainably. Majora mentioned this. Listen, if you have invested money with managers who you compensate on the basis of their annual performance, don't ever again complain about quarterly report CEO management. Over time, people do what you pay them to do. And if they judge how much they're going to get paid on your capital that they've invested, based on the short-term returns, you're going to get short-term decisions. A lot more to be said about that.
Понатаму, размислете околу тоа да го направите вашиот бизнис јаглерод-неутрален. Повторно, некои од нас го имаат тоа направено, и не е толку тешко колку што мислите. Интегрирајте климатски решенија во сите ваши иновации, без разлика дали се од областа на технологијата, или забавата, или од дизајнот и архитектурата. Оддржливо инвестирајте. Маџора го спомена ова. Слушнете, ако имате инвестирано пари со менаџери коишто ги наградувате на база на годишните перформанси, немојте веќе да се жалите за кварталните менаџмент извештаи. Со тек на време, луѓето го прават тоа за кое што ги плаќате. И ако тие судат колку ќе бидат платени според капиталот кој што го инвестирале, на база на краткорочните резултати, ќе добите краткорочни одлуки. Има уште многу да се каже околу тоа.
Become a catalyst of change. Teach others, learn about it, talk about it. The movie is a movie version of the slideshow I gave two nights ago, except it's a lot more entertaining. And it comes out in May. Many of you here have the opportunity to ensure that a lot of people see it. Consider sending somebody to Nashville. Pick well. And I am personally going to train people to give this slideshow -- re-purposed, with some of the personal stories obviously replaced with a generic approach, and it's not just the slides, it's what they mean. And it's how they link together. And so I'm going to be conducting a course this summer for a group of people that are nominated by different folks to come and then give it en masse, in communities all across the country, and we're going to update the slideshow for all of them every single week, to keep it right on the cutting edge. Working with Larry Lessig, it will be, somewhere in that process, posted with tools and limited-use copyrights, so that young people can remix it and do it in their own way.
Станете катализатор на промените. Подучете ги другите, научете за тоа, зборувајте за тоа. Филмот ќе излезе -- филмот е филмска верзија на презентацијата која што ја презентирав пред две вечери, со тоа што е многу позабавен. И излегува во Мај. Многу од вас тука ја имаат можноста да придонесат кон тоа многу луѓе да го видат. Размислете околу тоа да пратите некого во Нешвил. Направете добар избор. И јас лично ќе ги обучам луѓето да ја прикажуваат оваа презентација, да ја употребат повторно, со некои од личните приказни сменети со погенерален пристап, и -- не се само слајдовите, туку тоа што тие значат. И како се поврзани еден со друг. И ќе оддржам предавање ова лето за група на луѓе коишто ќе бидат номинирани од различни луѓе и потоа тие да го оддржат, масовно, во заедници ширум целата држава, и ќе ја ажурираме презентацијата за нив секоја недела за да ја задржиме актуелна. Во соработка со Лери Лесиг, некаде во тој процес, ќе биде објавен со алатки и копирајт за ограничено користење за да можат младите луѓе да го 'ремиксираат' и да го направат свое.
(Applause)
(Аплауз)
Where did anybody get the idea that you ought to stay arm's length from politics? It doesn't mean that if you're a Republican, that I'm trying to convince you to be a Democrat. We need Republicans as well. This used to be a bipartisan issue, and I know that in this group it really is. Become politically active. Make our democracy work the way it's supposed to work. Support the idea of capping carbon dioxide emissions -- global warming pollution -- and trading it. Here's why: as long as the United States is out of the world system, it's not a closed system. Once it becomes a closed system, with U.S. participation, then everybody who's on a board of directors -- how many people here serve on the board of directors of a corporation? Once it's a closed system, you will have legal liability if you do not urge your CEO to get the maximum income from reducing and trading the carbon emissions that can be avoided. The market will work to solve this problem -- if we can accomplish this. Help with the mass persuasion campaign that will start this spring. We have to change the minds of the American people. Because presently, the politicians do not have permission to do what needs to be done.
Од каде ни е воопшто идејата дека треба да се држиме подалеку од политиката? Не значи дека ако вие сте Републиканци дека јас се обидувам да ве убедам да станете Демократи. Потребни ни се и Републиканци. Овој проблем порано беше сепартиски, и знам дека тука меѓу нас навистина е. Станете политички активни. Направете нашата демократија да функционира онака како што треба. Поддржете ја идејата за ограничување на зрачењата на јаглерод диоксидот, загадувањете кое резултира со глобално затоплување, и негово заменување. Еве зошто: се додека САД се надвор од светскиот систем, тој систем не е затворен систем. Кога ќе стане затворен систем, со учеството на САД, тогаш секој кој што е на некој управен одбор -- колкумина овде се дел од управен одбор во некоја корпорација? Кога ќе биде затворен системот, ќе бидете одговорни пред законот ако не го убедувате вашиот директор да го извади максималниот можен приход од редуцирањето на зрачењата што можат да бидат избегнати. Самиот пазар ќе најде начин да го реши овој проблем ако го постигнеме ова. Помогнете со масовната кампања која што ќе започне оваа пролет. Мораме да го смениме менталитетот на Американците. Бидејќи во овој момент политичарите немаат дозвола да го прават она што треба да се направи. И во нашето модерно општество, улогата на логиката и на разумот веќе не подразбира
And in our modern country, the role of logic and reason no longer includes mediating between wealth and power the way it once did. It's now repetition of short, hot-button, 30-second, 28-second television ads. We have to buy a lot of those ads. Let's re-brand global warming, as many of you have suggested. I like "climate crisis" instead of "climate collapse," but again, those of you who are good at branding, I need your help on this. Somebody said the test we're facing now, a scientist told me, is whether the combination of an opposable thumb and a neocortex is a viable combination.
медијација помеѓу богатството и моќта како што беше некогаш. Сега е актуелно повторувањето на кратки, 30 секундни, 28 секундни телевизиски рекламни пораки Мораме да купиме многу од тие рекламни пораки. Ајде да го ребрендираме глобалното затоплување, како што многу од вас препорачаа. Ми се допаѓа терминот климатска криза повеќе од климатски колапс, но повторно, ви се обраќам на сите кои што сте добри со брендирање, потребна ми е вашата помош околу ова. Некој кажа дека тестот со којшто сме сега соочени, еден научник ми кажа, е дали комбинацијата на функционални палци на рацете и неокортекс е практична комбинација.
(Laughter)
Тоа е навистина точно. Кажав пред некоја вечер, и пак ќе повторам: ова не е политичко прашање.
That's really true.
I said the other night, and I'll repeat now: this is not a political issue. Again, the Republicans here -- this shouldn't be partisan. You have more influence than some of us who are Democrats do. This is an opportunity. Not just this, but connected to the ideas that are here, to bring more coherence to them. We are one.
Повторно, за сите Републиканци тука, ова не треба да е партиско прашање. Имате повеќе моќ за влијание од некои од нас Демократите. Ова е шанса. Не само ова, но поврзано со идеите што се тука, да се доведе повеќе кохерентност до нив. Ние сме едно.
Thank you very much, I appreciate it.
Ви благодарам многу, навистина го ценам.
(Applause)
(Аплауз)