This is a work in process, based on some comments that were made at TED two years ago about the need for the storage of vaccine.
Tiu ĉi estas disvolviĝanta projekto bazita sur kelkaj komentoj, kiujn oni faris en TED antaŭ du jaroj pri la bezono de stokado de vakcinoj.
(Video): [On this planet 1.6 billion people don't have access to electricity refrigeration or stored fuels this is a problem it impacts: the spread of disease the storage of food and medicine and the quality of life. So here's the plan ... inexpensive refrigeration that doesn't use electricity, propane, gas, kerosene or consumables time for some thermodynamics And the story of the Intermittent Absorption Refrigerator]
(Muziko). Nu, antaŭ 29 jaroj mi havis instruiston pri temperaturo kiu parolis pri sorbado kaj malvarmigado. Ĝi estis unu el la aferoj, kiuj kuŝis en mia kapo. Ĝi iom similas al la Motoro de Stirling: tio estas interesa sed oni ne scias kion fari el ĝi. Kaj ĝi estis inventita en 1858 de Ferdinand Carré, sed li ne povis efektive fari ion pri ĝi pro la tiamaj iloj. Iu freneza kanadano, Powell Crosley, surmerkatigis tiun aĵon sub la nomo Icyball en 1928 kaj ĝi estis vere bona ideo. Mi rakontos kial ĝi ne funkciis sed jen kiel ĝi funkcias. Estas du sferoj apartaj je ioma distanco.
Adam Grosser: So 29 years ago, I had this thermo teacher who talked about absorption and refrigeration, one of those things that stuck in my head, a lot like the Stirling engine: it was cool, but you didn't know what to do with it. It was invented in 1858, by this guy Ferdinand Carré, but he couldn't actually build anything with it because of the tools at the time.
Unu enhavas fluidaĵon, akvon kun amoniako, kaj la alia sfero estas kondensilo. Oni varmigas unu flankon, la varman flankon. La amoniako vaporiĝas kaj kondensiĝas en la alia flanko. Oni lasas ĝin malvarmiĝi ĝis la temperaturo de la medio, kaj kiam la amoniako revaporiĝas kaj kombiniĝas kun la akvo ree en la antaŭe varma flanko,
This crazy Canadian named Powel Crosley commercialized this thing called the IcyBall, in 1928. It was a really neat idea, and I'll get to why it didn't work, but here's how it works. There's two spheres and they're separated in distance. One has a working fluid, water and ammonia, and the other is a condenser. You heat up one side, the hot side. The ammonia evaporates and it recondenses in the other side. You let it cool to room temperature, and then, as the ammonia reevaporates and combines with the water back on the erstwhile hot side, it creates a powerful cooling effect. So it was a great idea that didn't work at all. They blew up.
ĝi kreas potencan malvarmigan efikon. Tamen ĝi estis granda ideo, kiu tute ne funkciis: ĝi eksplodis. Ĉar per amoniako oni atingas altegajn premojn se oni mise varmigas ĝin. Ĝi superas 400 psi (funtoj per kv. colo). Amoniako estas toksa. Ĝi ŝpruciĝis ĉie. Sed ĝi estas iasence interesa ideo. Nu, granda afero pri 2006 estas la amaso de bonega komputada laboro, kiujn oni povas fari. Ni do engaĝis la tutan departementon pri termodinamiko de Stanford. Amaso da komputada dinamiko de fluidaĵoj. Ni pruvis, ke plej multaj tabeloj pri amoniaka malvarmigo estis malĝustaj. Ni trovis iujn netoksajn malvarmigajn fluidaĵojn kiuj funkcias en vere malaltaj vaporpremoj. Ni venigis teamon el Britio -- estas amaso da talentuloj pri malvarmigado en Britio, tio montriĝis --
(Laughter)
Because you're using ammonia, you get hugely high pressures if you heated them wrong; it topped 400 psi. The ammonia was toxic, it sprayed everywhere. But it was kind of an interesting thought.
kaj ni konstruis provaparaton, kaj pruviĝis, ke ni fakte povus fari malaltpreman kaj netoksan fridujon. Do jen kiel ĝi funkcias: oni metas ĝin sur kuirfajron.
So the great thing about 2006, there's a lot of really great computational work you can do. So we got the whole thermodynamics department at Stanford involved -- a lot of computational fluid dynamics. We proved that most of the ammonia refrigeration tables are wrong. We found some nontoxic refrigerants that worked at very low vapor pressures. We brought in a team from the UK -- a lot of great refrigeration people, it turns out, in the UK -- and built a test rig, and proved that, in fact, we could make a low-pressure, nontoxic refrigerator.
Plej multaj homoj en la mondo faras kuirfajron, ĉu per kamela fekaĵo, ĉu per ligno. Ĝi varmiĝas dum ĉ. 30 minutoj, malvarmiĝas dum unu horo. Oni metu ĝin en ujon kaj ĝi refreŝigos ties enhavon dum 24 horoj. Pli malpli tia ĝi estas. Tiu ĉi estas la kvina prototipaĵo, ne tute preta. Ĝi pezas ĉ. 4 kilogramojn kaj jen kiel ĝi funkcias. Oni metas ĝin en dekkvinlitran ujon, ĉ. tri galjona ujo, kaj ĝi malvarmigos ĝin proksimume ĝis la glaciiĝo, tri gradoj super glaciiĝo, dum 24 horoj en tridekgrada ĉirkaŭaĵo. Ĝi estas vere malmultekosta. Ni kredas, ke ni povos konstrui je grandaj kvantoj po 25 dolaroj
So this is the way it works. You put it on a cooking fire. Most people have cooking fires in the world, whether it's camel dung or wood. It heats up for about 30 minutes, cools for an hour. You put it into a container and it will refrigerate for 24 hours. It looks like this. This is the fifth prototype, it's not quite done. It weighs about eight pounds, and this is the way it works. You put it into a 15-liter vessel, about three gallons, and it'll cool it down to just above freezing -- three degrees above freezing -- for 24 hours in a 30 degree C environment. It's really cheap. We think we can build these in high volumes for about 25 dollars, in low volumes for about 40 dollars. And we think we can make refrigeration something that everybody can have.
kaj malgrandakvante po 40 dolaroj. Kaj ni kredas, ke ni povas disponigi malvarmigadon al ĉiuj. Dankon. (Aplaŭdoj)
Thank you.
(Applause)