Welcome to Bayeku, a riverine community in Ikorodu, Lagos -- a vivid representation of several riverine communities across Nigeria, communities whose waterways have been infested by an invasive aquatic weed; communities where economic livelihoods have been hampered: fishing, marine transportation and trading; communities where fish yields have diminished; communities where schoolchildren are unable to go to school for days, sometimes weeks, on end. Who would have thought that this plant with round leaves, inflated stems, and showy, lavender flowers would cause such havoc in these communities.
Witajcie w Bayeku, wspólnocie nadrzecznej miasta Ikorodu w stanie Lagos, która reprezentuje kilka podobnych społeczności w Nigerii. Społeczności, których szlaki wodne zostały zanieczyszczone przez agresywny chwast wodny. Społeczności, których źródła utrzymania, czyli rybołówstwo, transport wodny czy handel zostały ograniczone. Społeczności, w których połów ryb drastycznie spadł, a których dzieci przez wiele dni z rzędu, a nawet tygodni, nie chodzą do szkoły. Kto by przypuszczał, że jedna roślina z okrągłymi listkami, rozdętymi ogonkami i ozdobnymi, lawendowymi kwiatami, spowodować może takie zamieszanie w życiu tylu osób.
The plant is known as water hyacinth and its botanical name, Eichhornia crassipes. Interestingly, in Nigeria, the plant is also known by other names, names associated with historical events, as well as myths. In some places, the plant is called Babangida. When you hear Babangida, you remember the military and military coups. And you think: fear, restraint. In parts of Nigeria in the Niger Delta, the plant is also known as Abiola. When you hear Abiola, you remember annulled elections and you think: dashed hopes. In the southwestern part of Nigeria, the plant is known as Gbe'borun. Gbe'borun is a Yoruba phrase which translates to "gossip," or "talebearer." When you think of gossip, you think: rapid reproduction, destruction. And in the Igala-speaking part of Nigeria, the plant is known as A Kp'iye Kp'oma, And when you hear that, you think of death. It literally translates to "death to mother and child."
Tą rośliną jest hiacynt wodny, którego nazwa botaniczna brzmi "eichornia gruboogonkowa". Co ciekawe, Nigeryjczycy nadają roślinie wiele nazw, nawiązujących do określonych wydarzeń historycznych lub mitów. W niektórych środowiskach, chwast ten nazywany jest Babangida. Dźwięk tego nazwiska przywołuje pamięć o wojsku i zamachach zbrojnych I myślimy: strach, kontrola. W rejonie delty rzeki Niger roślina znana jest pod nazwą Abiola. Słysząc to nazwisko, wspominamy unieważnione wybory i myślimy: stracone nadzieje. W południowo-zachodniej części Nigerii roślina nosi nazwę Gbe'borun. Słowo to pochodzi z języka joruba i znaczy "plotka" lub "plotkarz". Plotkowanie kojarzone jest z szybkim rozrodem, zniszczeniem. W regionach, w których językiem mówionym jest Igala, roślina ta znana jest pod nazwą A Kp'iye Kp'oma. Wyrażenie to kojarzone jest ze śmiercią. Dosłownie oznacza "śmierć matki i dziecka".
I personally had my encounter with this plant in the year 2009. It was shortly after I had relocated from the US to Nigeria. I'd quit my job in corporate America and decided to take this big leap of faith, a leap of faith that came out of a deep sense of conviction that there was a lot of work to do in Nigeria in the area of sustainable development. And so here I was in the year 2009, actually, at the end of 2009, in Lagos on the Third Mainland Bridge.
Moje pierwsze zderzenie z problemem miało miejsce w 2009 roku, krótko po tym, jak przeniosłam się ze Stanów do Nigerii. Rzuciłam pracę w korporacyjnej Ameryce, postanawiając podjąć ryzyko w oparciu o gruntowne przekonanie, że w Nigerii nadal jest wiele do zrobienia w kwestii ekorozwoju Jest rok 2009, właściwie końcówka 2009, a ja stoję na moście Third Mainland w Lagos.
And I looked to my left and saw this very arresting image. It was an image of fishing boats that had been hemmed in by dense mats of water hyacinth. And I was really pained by what I saw because I thought to myself, "These poor fisherfolk, how are they going to go about their daily activities with these restrictions." And then I thought, "There's got to be a better way." A win-win solution whereby the environment is taken care of by the weeds being cleared out of the way and then this being turned into an economic benefit for the communities whose lives are impacted the most by the infestation of the weed. That, I would say, was my spark moment.
Odwracam się w lewo, a oczom ukazuje się uderzający obraz. Skupisko łodzi rybackich, otoczone zewsząd gęstym dywanem wodnego hiacyntu. Widok ten bardzo mnie dotknął, ponieważ pomyślałam sobie, "Biedni rybacy, jak mogą wykonywać swoją codzienną pracę w tak niesprzyjających warunkach". I pomyślałam też, że musi być lepsze rozwiązanie. Takie z korzyścią dla wszystkich, dzięki któremu środowisko zostanie oczyszczone ze szkodliwych chwastów, co wpłynie na poprawę warunków ekonomicznych społeczności najbardziej dotkniętych tym problemem. Myślę, że wtedy właśnie wszystko się zaczęło.
And so I did further research to find out more about the beneficial uses of this weed. Out of the several, one struck me the most. It was the use of the plant for handicrafts. And I thought, "What a great idea." Personally, I love handicrafts, especially handicrafts that are woven around a story. And so I thought, "This could be easily deployed within the communities without the requirement of technical skills." And I thought to myself, "Three simple steps to a mega solution."
Podróż rozpoczęłam od próby dowiedzenia się, czy roślina ta może mieć jakieś praktyczne zastosowanie. Jedno z opisanych rozwiązań od razu do mnie przemówiło. Wyroby rękodzielnicze. Pomyślałam, że to świetny pomysł. Osobiście uwielbiam rękodzieła, a zwłaszcza te utkane wokół jakiejś historii. Pomyślałam, że brak umiejętności technicznych nie powinien stanowić problemu. Osiągniecie sukcesu wymagać będzie podjęcia trzech kroków.
First step: Get out into the waterways and harvest the water hyacinth. That way, you create access.
Po pierwsze, dostanie się do arterii i usunięcie zalegającej rośliny, umożliwiając tym samym dostęp łodziom.
Secondly, you dry the water hyacinth stems.
Po drugie, wysuszenie zebranych łodyg,
And thirdly, you weave the water hyacinth into products.
a po trzecie, zajęcie się wyplataniem z nich wyrobów użytkowych.
The third step was a challenge. See, I'm a computer scientist by background and not someone in the creative arts. And so I began my quest to find out how I can learn how to weave.
Krok trzeci okazał się wyzwaniem. Jestem informatykiem z zawodu, nie mam więc zbytniego zacięcia artystycznego. Zaczęłam więc szukać kogoś, kto nauczy mnie pleść.
And this quest took me to a community in Ibadan, where I lived, called Sabo. Sabo translates to "strangers' quarters." And the community is predominantly made up of people from the northern part of the country. So I literally took my dried weeds in hand, there were several more of them, and went knocking from door to door to find out who could teach me how to weave these water hyacinth stems into ropes. And I was directed to the shed of Malam Yahaya. The problem, though, is that Malam Yahaya doesn't speak English and neither did I speak Hausa. But some little kids came to the rescue and helped translate. And that began my journey of learning how to weave and transform these dried water hyacinth stems into long ropes.
I tak trafiłam do społeczności Sabo, mieszkającej w Ibadan, mieście, z którego pochodzę. "Sabo" tłumaczy się jako "siedziba nieznajomych". Społeczność ta składa się głównie z osób z północnej części kraju. Postanowiłam wziąć sprawy w swoje ręce, i to dosłownie. Z ususzonymi łodygami zaczęłam chodzić od drzwi do drzwi, pytając mieszkańców, kto pokaże mi, jak upleść z nich sznur. Pokierowano mnie do chaty Malam Yahaya. Problem w tym, że Malam Yahaya nie zna angielskiego, a ja nie mówię w języku hausa. Dzieci z wioski przyszły nam jednak z pomocą i tłumaczyły rozmowę. Tak rozpoczęła się moja przygoda z hiacyntem, dzięki któremu nauczyłam się sztuki wyplatania takich łodyg w długie sznury.
With my long ropes in hand, I was now equipped to make products. And that was the beginning of partnerships. Working with rattan basket makers to come up with products. So with this in hand, I felt confident that I would be able to take this knowledge back into the riverine communities and help them to transform their adversity into prosperity. So taking these weeds and actually weaving them into products that can be sold. So we have pens, we have tableware, we have purses, we have tissue boxes. Thereby, helping the communities to see water hyacinth in a different light. Seeing water hyacinth as being valuable, being aesthetic, being durable, tough, resilient. Changing names, changing livelihoods.
Mając gotowe sznury, mogłam zająć się rzemiosłem. Rozpoczęłam współpracę z plecionkarzami wyrobów rattanowych, którzy poradzili mi, jakie produkty wytwarzać. Dzięki tej podróży zrozumiałam, że zdobytą wiedzą mogę podzielić się z mieszkańcami znad rzeki Niger, pomagając im przekuć porażkę w sukces. Zacząć zbierać chwast i pleść z nich wyroby na sprzedaż. Długopisy, zastawa stołowa, portmonetki, pudełka na chusteczki. Pomogliśmy im w ten sposób zobaczyć chwast w zupełnie innym świetle. Jako roślinę wartościową i estetyczną, trwałą, solidną i wytrzymałą. Zmieniając nazwę, zmieniamy życie.
From Gbe'borun, gossip, to Olusotan, storyteller. And from A Kp'iye Kp'oma, which is "killer of mother and child," to Ya du j'ewn w'Iye kp'Oma, "provider of food for mother and child."
Od Gbe'borun, czyli "plotkarza", do Olusotan, "gawędziarza". Od A Kp'iye Kp'oma, co oznacza "śmierć matki i dziecka", do Ya du j'ewn w'Iye kp'Oma, czyli "żywiciela matki i dziecka".
And I'd like to end with a quote by Michael Margolis. He said, "If you want to learn about a culture, listen to the stories. And if you want to change a culture, change the stories."
Na zakończenie, chciałabym przytoczyć słowa Michaela Margolisa: "Jeśli chcesz poznać kulturę, poznaj jej opowieści. A jeśli chcesz zmienić kulturę, zmień jej opowieści".
And so, from Makoko community, to Abobiri, to Ewoi, to Kolo, to Owahwa, Esaba, we have changed the story.
Tak właśnie, począwszy od Makoko przez Abobiri, Ewoi, do Kolo, Owahwa i Esaba zmieniliśmy ich opowieści.
Thank you for listening.
Dziękuję za uwagę.
(Applause)
(Brawa)