There's a man out there, somewhere, who looks a little bit like the actor Idris Elba, or at least he did 20 years ago. I don't know anything else about him, except that he once saved my life by putting his own life in danger. This man ran across four lanes of freeway traffic in the middle of the night to bring me back to safety after a car accident that could have killed me. And the whole thing left me really shaken up, obviously, but it also left me with this kind of burning, gnawing need to understand why he did it, what forces within him caused him to make the choice that I owe my life to, to risk his own life to save the life of a stranger? In other words, what are the causes of his or anybody else's capacity for altruism?
Десь живе чоловік, схожий чимось на актора Ідріса Альбу, або, принаймні, був схожий 20 років тому. Я нічого про нього не знаю, лише те, що колись він врятував мене, ризикуючи власним життям. Він перебіг чотири смуги шосе серед ночі, щоб доставити мене в безпечне місце після аварії, в якій я могла загинути. Звісно, мене це сильно вразило, а ще в мене виникла палка, нагальна потреба зрозуміти, чому він це зробив, які внутрішні сили вплинули на той вибір, якому я завдячую життям: ризикнути власним життям, щоб врятувати життя незнайомці. Інакше кажучи, що спричинює здатність його чи будь-кого іншого до альтруїзму?
But first let me tell you what happened. That night, I was 19 years old and driving back to my home in Tacoma, Washington, down the Interstate 5 freeway, when a little dog darted out in front of my car. And I did exactly what you're not supposed to do, which is swerve to avoid it. And I discovered why you're not supposed to do that. I hit the dog anyways, and that sent the car into a fishtail, and then a spin across the freeway, until finally it wound up in the fast lane of the freeway faced backwards into oncoming traffic and then the engine died. And I was sure in that moment that I was about to die too, but I didn't because of the actions of that one brave man who must have made the decision within a fraction of a second of seeing my stranded car to pull over and run across four lanes of freeway traffic in the dark to save my life. And then after he got my car working again and got me back to safety and made sure I was going to be all right, he drove off again. He never even told me his name, and I'm pretty sure I forgot to say thank you.
Але спочатку я розповім вам, що трапилось. Тієї ночі (мені було 19 років) я їхала додому до Такоми, Вашингтон, по шосе І-5, як раптом перед машиною вискочив маленький песик. І я зробила саме те, чого не слід робити, — звернула кермо, щоб його не збити. І я зрозуміла, чому цього робити не слід. Песика я переїхала все одно, і через це машину занесло, а потім закрутило по шосе, поки вона нарешті не опинилась на швидкісній смузі, розвернута до зустрічного потоку машин, ще й з "мертвим" двигуном. У ту мить я була впевнена, що помру також. Але не померла завдяки діям того хороброго чоловіка, який побачив моє становище і за долі секунди прийняв рішення зупинитись на узбіччі та перебігти чотири смуги руху в темряві, щоб врятувати мені життя. І, привівши мою машину до ладу, він доставив мене в безпечне місце, переконався, що я в порядку, і тоді поїхав собі далі. Він навіть не назвав свого імені, і я впевнена, що забула йому подякувати.
So before I go any further, I really want to take a moment to stop and say thank you to that stranger.
Тому, перш ніж говорити далі, я хочу скористатися нагодою, зупинитися і подякувати тому незнайомцеві.
(Applause)
(Оплески)
I tell you all of this because the events of that night changed the course of my life to some degree. I became a psychology researcher, and I've devoted my work to understanding the human capacity to care for others. Where does it come from, and how does it develop, and what are the extreme forms that it can take? These questions are really important to understanding basic aspects of human social nature. A lot of people, and this includes everybody from philosophers and economists to ordinary people believe that human nature is fundamentally selfish, that we're only ever really motivated by our own welfare. But if that's true, why do some people, like the stranger who rescued me, do selfless things, like helping other people at enormous risk and cost to themselves? Answering this question requires exploring the roots of extraordinary acts of altruism, and what might make people who engage in such acts different than other people. But until recently, very little work on this topic had been done.
Я все це вам розповідаю, бо події тієї ночі певною мірою змінили плин мого життя. Я почала досліджувати психологію і присвятила роботу тому, щоб зрозуміти людську здатність піклуватись про інших. Звідки вона береться, як розвивається і яких екстремальних форм може набувати? Ці питання дуже важливі для розуміння базових аспектів соціальної природи людини. Багато хто - як філософи та економісти, так і пересічні люди - переконаний, що людська природа принципово егоїстична, а мотивує нас лише власне благополуччя. Та якщо це правда, чому тоді деякі люди, як той незнайомець, що мене врятував, роблять безкорисливі речі, наприклад, допомагають іншим ціною великого ризику? Щоб відповісти, потрібно дослідити корені таких незвичайних випадків альтруїзму, а також те, що вирізняє з-поміж інших тих людей, які цей альтруїзм виявляють. До недавнього часу ця тема не була достатньо досліджена.
The actions of the man who rescued me meet the most stringent definition of altruism, which is a voluntary, costly behavior motivated by the desire to help another individual. So it's a selfless act intended to benefit only the other. What could possibly explain an action like that? One answer is compassion, obviously, which is a key driver of altruism. But then the question becomes, why do some people seem to have more of it than others? And the answer may be that the brains of highly altruistic people are different in fundamental ways.
Дії чоловіка, який мене врятував, збігаються з найточнішим визначенням альтруїзму, що є добровільною поведінкою, яка вимагає зусиль і яка вмотивована бажанням допомогти іншій людині. Отже, це безкорисливий вчинок, що приносить вигоду лише іншим. Що могло б пояснити такий вчинок? Звичайно, один із варіантів — співчуття, що є ключовим рушієм альтруїзму. Але тоді постає питання: чому деякі, здається, мають більше співчуття, ніж інші? Відповіддю може стати те, що мозок дійсно альтруїстичних людей фундаментально відрізняється.
But to figure out how, I actually started from the opposite end, with psychopaths. A common approach to understanding basic aspects of human nature, like the desire to help other people, is to study people in whom that desire is missing, and psychopaths are exactly such a group. Psychopathy is a developmental disorder with strongly genetic origins, and it results in a personality that's cold and uncaring and a tendency to engage in antisocial and sometimes very violent behavior. Once my colleagues and I at the National Institute of Mental Health conducted some of the first ever brain imaging research of psychopathic adolescents, and our findings, and the findings of other researchers now, have shown that people who are psychopathic pretty reliably exhibit three characteristics. First, although they're not generally insensitive to other people's emotions, they are insensitive to signs that other people are in distress. And in particular, they have difficulty recognizing fearful facial expressions like this one. And fearful expressions convey urgent need and emotional distress, and they usually elicit compassion and a desire to help in people who see them, so it makes sense that people who tend to lack compassion also tend to be insensitive to these cues.
Але, щоб визначити як, я розпочала з протилежного кінця - з психопатів. Поширений підхід до розуміння підвалин людської природи, як-от бажання допомогти іншим, полягає у вивченні людей, в яких такого бажання не виникає, і психопати є саме такою групою. Психопатія — це порушення розвитку, яке має виражене генетичне походження і призводить до байдужої та холодної особистості і схильності до антисоціальної й деколи дуже жорстокої поведінки. Якось ми з колегами з Національного інституту психічного здоров'я провели одну з перших нейровізуалізацій підлітків-психопатів, і наші досягнення, як і досягнення вже інших вчених, показали, що люди-психопати достатньо точно виявляють три характеристики. По-перше, хоча вони загалом чутливі до емоцій інших, вони нечутливі до чужих "сигналів" про біду. А саме, їм важко розпізнати наляканий вираз обличчя, як цей. А наляканий вираз обличчя передає невідкладну потребу та емоційну біду, і зазвичай викликає в людей співчуття і бажання допомогти, тому зрозуміло, що люди, яким бракує співчуття, схильні не сприймати таких знаків.
The part of the brain that's the most important for recognizing fearful expressions is called the amygdala. There are very rare cases of people who lack amygdalas completely, and they're profoundly impaired in recognizing fearful expressions. And whereas healthy adults and children usually show big spikes in amygdala activity when they look at fearful expressions, psychopaths' amygdalas are underreactive to these expressions. Sometimes they don't react at all, which may be why they have trouble detecting these cues. Finally, psychopaths' amygdalas are smaller than average by about 18 or 20 percent.
Частиною мозку, що є найважливішою для розпізнавання виразу переляку, є мигдалеподібне тіло. Існує дуже мало людей, в яких взагалі нема мигдалеподібного тіла, і вони глибоко нездатні розпізнавати переляк. І тоді як здорові діти й дорослі зазвичай показують високу активність мигдалеподібного тіла, коли дивляться на налякані обличчя, мозок психопатів на ці вирази реагує слабко. Іноді він не реагує взагалі, і, можливо, саме тому їм так важко розпізнати ці сигнали. Нарешті, мигдалеподібне тіло психопатів є меншим за середнє приблизно на 18-20%.
So all of these findings are reliable and robust, and they're very interesting. But remember that my main interest is not understanding why people don't care about others. It's understanding why they do. So the real question is, could extraordinary altruism, which is the opposite of psychopathy in terms of compassion and the desire to help other people, emerge from a brain that is also the opposite of psychopathy? A sort of antipsychopathic brain, better able to recognize other people's fear, an amygdala that's more reactive to this expression and maybe larger than average as well?
Отож, всі ці відкриття надійні й точні, а ще вони дуже цікаві. Але я зацікавлена насамперед не в тому, чому люди не піклуються про інших. Я хочу зрозуміти, чому вони піклуються. Тож головне питання таке: чи надзвичайний альтруїзм, що є протилежним до психопатії стосовно співчуття та бажання допомогти іншим, виникає в мозку, що також є протилежним до мозку психопата? У такому собі мозку непсихопата, краще здатному розпізнавати страх інших людей, з мигдалеподімним тілом, яке краще реагує на такі вирази, і мабуть, також є більшим за середнє?
As my research has now shown, all three things are true. And we discovered this by testing a population of truly extraordinary altruists. These are people who have given one of their own kidneys to a complete stranger. So these are people who have volunteered to undergo major surgery so that one of their own healthy kidneys can be removed and transplanted into a very ill stranger that they've never met and may never meet. "Why would anybody do this?" is a very common question. And the answer may be that the brains of these extraordinary altruists have certain special characteristics. They are better at recognizing other people's fear. They're literally better at detecting when somebody else is in distress. This may be in part because their amygdala is more reactive to these expressions. And remember, this is the same part of the brain that we found was underreactive in people who are psychopathic. And finally, their amygdalas are larger than average as well, by about eight percent. So together, what these data suggest is the existence of something like a caring continuum in the world that's anchored at the one end by people who are highly psychopathic, and at the other by people who are very compassionate and driven to acts of extreme altruism.
Як показало моє дослідження, всі три твердження істинні. Ми це відкрили під час дослідження дійсно показових альтруїстів. Це люди, що віддали одну з нирок абсолютному незнайомцю. Це люди, що самі вирішили лягти на операцію, щоб одну зі їхніх здорових нирок вилучили і пересадили хворому незнайомцю. якого вони ніколи не бачили і можливо, не побачать. Часто запитують: "Як хтось взагалі на таке здатен?" Може, мозок таких дивовижних альтруїстів має певні особливості. Вони краще розпізнають страх інших людей. Вони буквально краще розуміють, коли хтось в біді. Може, їхнє мигдалеподібне тіло чутливіше то таких емоцій. Пам'ятайте, це та ж частина мозку, яка, як ми з'ясували, була слабкоактивною у психопатів. А також мигдалеподібне тіло в альтруїстів більше за середнє десь на 8%. Загалом, ці дані свідчать про існування чогось на кшталт "неперервного розподілу турботи", де з одного боку розміщено психопатів, а з іншого — дуже співчутливих людей, які здатні на неймовірний альтруїзм.
But I should add that what makes extraordinary altruists so different is not just that they're more compassionate than average. They are, but what's even more unusual about them is that they're compassionate and altruistic not just towards people who are in their own innermost circle of friends and family. Right? Because to have compassion for people that you love and identify with is not extraordinary. Truly extraordinary altruists' compassion extends way beyond that circle, even beyond their wider circle of acquaintances to people who are outside their social circle altogether, total strangers, just like the man who rescued me.
Мушу додати, що великі альтруїсти вирізняються не тільки високою співчутливістю. Так, але ще незвичайніше те, що вони співчутливі та альтруїстичні не тільки до близьких людей, друзів чи сім'ї. Правда ж? У співчутті людям, яких ти любиш і вважаєш близькими, немає нічого незвичайного. Співчуття альтруїстів набагато ширше, навіть ширше за коло їхніх знайомих, бо сягає людей не з їхнього оточення, абсолютних незнайомців, як із тим чоловіком, що мене врятував.
And I've had the opportunity now to ask a lot of altruistic kidney donors how it is that they manage to generate such a wide circle of compassion that they were willing to give a complete stranger their kidney. And I found it's a really difficult question for them to answer.
Мені випала нагода запитати багатьох альтруїстичних донорів нирок, як їм вдається виявляти настільки всеосяжне співчуття і хотіти віддати нирку незнайомцеві. Я зрозуміла, що на це питання їм дуже важко дати відповідь.
I say, "How is it that you're willing to do this thing when so many other people don't? You're one of fewer than 2,000 Americans who has ever given a kidney to a stranger. What is it that makes you so special?"
Я запитую: "Чому вам хочеться цього, тоді як іншим не хочеться? Ви є одним з менш ніж 2 000 американців, які віддали нирку незнайомцеві. Що в вас особливого?"
And what do they say?
І що вони відповідають?
They say, "Nothing. There's nothing special about me. I'm just the same as everybody else."
Вони кажуть: "Нічого. У мені немає нічого особливого. Я такий самий, як і всі інші".
And I think that's actually a really telling answer, because it suggests that the circles of these altruists don't look like this, they look more like this. They have no center. These altruists literally don't think of themselves as being at the center of anything, as being better or more inherently important than anybody else. When I asked one altruist why donating her kidney made sense to her, she said, "Because it's not about me." Another said, "I'm not different. I'm not unique. Your study here is going to find out that I'm just the same as you."
Я думаю, така відповідь багато про що говорить, бо з неї випливає, що кола альтруїстів виглядають не так, вони виглядають так. Вони не мають центру. Ці альтруїсти, у прямому сенсі, не вважають себе центром будь-чого, кращими або важливішими за інших. Коли я спитала альтруїстку, чому донорство здалось їх гарною ідеєю, вона сказала: "Бо тут справа не в мені". Ще один сказав: "Я не інакший. Я не унікальний. Ваше дослідження доведе, що я такий самий, як і ви".
I think the best description for this amazing lack of self-centeredness is humility, which is that quality that in the words of St. Augustine makes men as angels. And why is that? It's because if there's no center of your circle, there can be no inner rings or outer rings, nobody who is more or less worthy of your care and compassion than anybody else. And I think that this is what really distinguishes extraordinary altruists from the average person.
Думаю, найкращим визначенням для такої неймовірної неегоцентричності є смиренність - та риса, яка, за словами святого Августина, робить людей подібними до янголів. Чому так? Бо якщо у твоєму колі немає центру, то не може бути внутрішніх чи зовнішніх кілець; когось більш чи менш вартого твоїх турботи та співчуття також немає. І я вважаю, що саме це і відрізняє великого альтруїста від пересічної людини.
But I also think that this is a view of the world that's attainable by many and maybe even most people. And I think this because at the societal level, expansions of altruism and compassion are already happening everywhere. The psychologist Steven Pinker and others have shown that all around the world people are becoming less and less accepting of suffering in ever-widening circles of others, which has led to declines of all kinds of cruelty and violence, from animal abuse to domestic violence to capital punishment. And it's led to increases in all kinds of altruism. A hundred years ago, people would have thought it was ludicrous how normal and ordinary it is for people to donate their blood and bone marrow to complete strangers today. Is it possible that a hundred years from now people will think that donating a kidney to a stranger is just as normal and ordinary as we think donating blood and bone marrow is today? Maybe.
Але я також вважаю, що така позиція доступна багатьом, може, навіть більшості людей. Я так думаю, бо на рівні суспільства альтруїзм і співчуття поширюються всюди. Психолог Стівен Пінкер з іншими вченими довели, що всюди в світі людям все важче й важче змиритися зі стражданнями інших, далеких їм людей; це призвело до зниження жорстокості та насильства, від знущання над тваринами до домашнього насильства і смертної кари. А також це призвело до підвищення всіх виявів альтруїзму. Сто років тому люди сміялися б, почувши, що може бути цілком нормально віддавати свою кров і кістковий мозок незнайомим людям. Можливо, через сто років люди вважатимуть донорство нирки для незнайомця так само нормальним та звичним, як донорство крові та кісткового мозку вважають сьогодні. Можливо.
So what's at the root of all these amazing changes? In part it seems to be increases in wealth and standards of living. As societies become wealthier and better off, people seem to turn their focus of attention outward, and as a result, all kinds of altruism towards strangers increases, from volunteering to charitable donations and even altruistic kidney donations. But all of these changes also yield a strange and paradoxical result, which is that even as the world is becoming a better and more humane place, which it is, there's a very common perception that it's becoming worse and more cruel, which it's not. And I don't know exactly why this is, but I think it may be that we now just know so much more about the suffering of strangers in distant places, and so we now care a lot more about the suffering of those distant strangers. But what's clear is the kinds of changes we're seeing show that the roots of altruism and compassion are just as much a part of human nature as cruelty and violence, maybe even more so, and while some people do seem to be inherently more sensitive to the suffering of distant others, I really believe that the ability to remove oneself from the center of the circle and expand the circle of compassion outward to include even strangers is within reach for almost everyone.
У чому ж першопричини таких неймовірних змін? Частково справа може бути у підвищенні матеріального благополуччя та рівня життя. Коли суспільство стає багатшим та благополучнішим, люди починають зосереджуватися на тому, що їх оточує, і в результаті рівень альтруїзму зростає: починаючи від благочинності, волонтерства, завершуючи донорством нирок. Але ці зміни також приводять до дивного й парадоксального результату. Навіть тоді, коли світ стає кращим і гуманнішим місцем, і це правда, дуже поширеним є відчуття, що світ стає гіршим та жорстокішим, а це неправда. Я не знаю, чому так, але думаю, що тепер, можливо, ми просто знаємо набагато більше про страждання незнайомців в далеких землях, і тому їхні страждання турбують нас набагато більше. Такі зміни чітко показують, що корені альтруїзму та співчуття є такою ж частиною нашої природи, як жорстокість і насильство, а може, і більшою частиною. І поки одні люди здаються від народження чутливішими до страждань ближніх, я дійсно вірю в те, що можна прибрати себе з центру кола й поширити своє співчуття назовні, на незнайомих людей. Це можуть зробити майже всі.
Thank you.
Дякую.
(Applause)
(Оплески)